Międzynarodowa konwencja w sprawie harmonizacji kontroli towarów na granicach. Genewa.1982.10.21.

MIĘDZYNARODOWA KONWENCJA
sporządzona w Genewie dnia 21 października 1982 r.
w sprawie harmonizacji kontroli towarów na granicach,

W imieniu Rzeczypospolitej Polskiej

PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

podaje do powszechnej wiadomości:

W dniu 21 października 1982 r. w Genewie została sporządzona Międzynarodowa konwencja w sprawie harmonizacji kontroli towarów na granicach w następującym brzmieniu:

Przekład

MIĘDZYNARODOWA KONWENCJA W SPRAWIE HARMONIZACJI KONTROLI TOWARÓW NA GRANICACH

Preambuła

Umawiające się Strony,

pragnąc usprawnić międzynarodowy przepływ towarów,

biorąc pod uwagę potrzebę ułatwienia przewozu towarów przez granice,

zauważając, że środki kontroli są stosowane na granicach przez różne służby kontroli,

uznając, że warunki, na jakich takie kontrole są przeprowadzane, mogą być daleko zharmonizowane bez umniejszenia ich celowości, ich właściwego wykonania oraz ich skuteczności,

w przekonaniu, że harmonizacja kontroli granicznych stanowi istotny środek osiągnięcia tych celów,

uzgodniły, co następuje:

Rozdział  I

Przepisy ogólne

Artykuł  1

Definicje

Dla celów niniejszej konwencji:

(a)
"administracja celna" oznacza organ rządowy, który jest odpowiedzialny za stosowanie prawa celnego, pobieranie przywozowych i wywozowych należności celnych i podatkowych oraz za stosowanie innych ustaw i rozporządzeń odnoszących się między innymi do przywozu, tranzytu i wywozu towarów;
(b)
"kontrola celna" oznacza środki podejmowane w celu zapewnienia przestrzegania ustaw i rozporządzeń, za których stosowanie jest odpowiedzialna administracja celna;
(c)
"kontrola medyczno-sanitarna" oznacza kontrole przeprowadzane w celu ochrony życia oraz zdrowia osób, z wyjątkiem kontroli weterynaryjnej;
(d)
"kontrola weterynaryjna" oznacza kontrolę sanitarną zwierząt i produktów pochodzenia zwierzęcego w celu ochrony życia oraz zdrowia osób i zwierząt, jak również kontrolę przeprowadzaną na przedmiotach lub towarach, które mogą stanowić nośniki chorób zwierzęcych;
(e)
"kontrola fitosanitarna" oznacza kontrolę mającą na celu zapobieganie rozprzestrzenianiu i przenoszeniu się szkodników roślin i produktów roślinnych przez granice państwowe;
(f)
"kontrola zgodności z normami technicznymi" oznacza kontrolę w celu zapewnienia, że towary spełniają minimalne międzynarodowe lub krajowe normy określone przez odpowiednie ustawy i rozporządzenia;
(g)
"kontrola jakości" oznacza każdą kontrolę inną niż te, które zostały określone powyżej, w celu zapewnienia, że towary odpowiadają minimalnym międzynarodowym lub krajowym definicjom jakości określonym przez odpowiednie ustawy i rozporządzenia;
(h)
"służba kontroli" oznacza każdą służbę odpowiedzialną za przeprowadzanie wszystkich lub części kontroli zdefiniowanych powyżej lub każdą inną kontrolę regularnie przeprowadzaną na towarach przywożonych, wywożonych lub przewożonych w tranzycie.
Artykuł  2

Cel

Dla usprawnienia międzynarodowego przepływu towarów niniejsza konwencja ma na celu ograniczać wymagania odnośnie do spełniania formalności oraz ilość i czas trwania kontroli, w szczególności poprzez krajową i międzynarodową koordynację trybów postępowania kontroli oraz metod ich przeprowadzania.

Artykuł  3

Zasięg

1.
Niniejsza konwencja ma zastosowanie do wszystkich towarów, które są przywożone, wywożone lub przewożone w tranzycie, w przypadku gdy są przewożone przez jedną lub więcej granic morskich, powietrznych lub lądowych.
2.
Niniejsza konwencja ma zastosowanie do wszystkich służb kontroli Umawiających się Stron.

Rozdział  II

Harmonizacja procedur

Artykuł  4

Koordynacja kontroli

Umawiające się Strony podejmą się, w możliwie największym zakresie, zorganizować, w zharmonizowany sposób, interwencje służb celnych i innych służb kontrolnych.

Artykuł  5

Środki służb kontrolnych

W celu zapewnienia należytego działania służb kontrolnych Umawiające się Strony będą miały wzgląd na to, tak dalece, jak to jest możliwe oraz w ramach prawa krajowego, aby były wyposażone w:

(a)
wystarczającą liczbę wykwalifikowanego personelu, odpowiadającą wymaganiom ruchu granicznego;
(b)
sprzęt i urządzenia odpowiednie do przeprowadzenia kontroli, biorąc pod uwagę środki transportu, towary podlegające kontroli i wymagania ruchu granicznego;
(c)
urzędowe instrukcje dla funkcjonariuszy w celu działania zgodnie z umowami i porozumieniami międzynarodowymi oraz z aktualnie obowiązującymi przepisami krajowymi.
Artykuł  6

Współpraca międzynarodowa

Umawiające się Strony zobowiążą się do wzajemnej współpracy oraz do poszukiwania koniecznej współpracy z właściwymi organami międzynarodowymi w celu osiągnięcia celów niniejszej konwencji, a ponadto, jeżeli to będzie konieczne, w celu uzgodnienia nowych wielostronnych lub dwustronnych umów lub porozumień.

Artykuł  7

Współpraca pomiędzy krajami sąsiadującymi

Ilekroć jest przekraczana wspólna granica lądowa, zainteresowane Umawiające się Strony będą podejmować odpowiednie kroki, zawsze jeśli jest to możliwe, w celu ułatwienia przewozu towarów oraz będą one w szczególności dążyć do:

(a)
zorganizowania wspólnych kontroli towarów i dokumentacji poprzez zastosowanie wspólnych urządzeń;
(b)
zapewnienia, że będą korespondować ze sobą:
-
godziny otwarcia posterunków granicznych,
-
działające tam służby kontrolne,
-
kategorie towarów, środki transportu oraz międzynarodowe celne procedury tranzytowe tam akceptowane lub stosowane.
Artykuł  8

Wymiana informacji

Na wniosek Umawiające się Strony będą przekazywać sobie wzajemnie informacje niezbędne do stosowania niniejszej konwencji zgodnie z warunkami określonymi w załącznikach.

Artykuł  9

Dokumenty

1.
Umawiające się Strony będą dążyć do usprawnienia stosowania, pomiędzy nimi oraz z właściwymi organami międzynarodowymi, dokumentów uzgodnionych według wzorca Organizacji Narodów Zjednoczonych.
2.
Umawiające się Strony będą akceptować dokumenty wydane zgodnie z każdą odpowiednią procedurą formalną, pod warunkiem że spełniają one wymogi przepisów urzędowych co do formy, autentyczności i zatwierdzenia oraz że są czytelne i zrozumiałe.
3.
Umawiające się Strony zagwarantują, że niezbędne dokumenty będą sporządzane i zatwierdzane w ścisłej zgodności z właściwym ustawodawstwem.

Rozdział  III

Przepisy dotyczące tranzytu

Artykuł  10

Towary w tranzycie

1.
Umawiające się Strony, gdziekolwiek jest to możliwe, będą zapewniać uproszczone i szybkie traktowanie towarów w tranzycie, zwłaszcza tych przesyłanych w ramach międzynarodowych celnych procedur tranzytowych, poprzez ograniczanie swoich kontroli do przypadków usprawiedliwionych aktualnymi okolicznościami lub ryzykiem. Dodatkowo będą one brać pod uwagę sytuację krajów śródlądowych. Umawiające się Strony będą dążyć do wydłużenia czasu pracy oraz zwiększenia kompetencji istniejących posterunków celnych w odniesieniu do odpraw celnych towarów przewożonych w ramach międzynarodowej celnej procedury tranzytowej.
2.
Umawiające się Strony będą dążyć do maksymalnego ułatwienia tranzytu towarów przewożonych w kontenerach lub innych ciężkich jednostkach posiadających odpowiedni stopień zabezpieczenia.

Rozdział  IV

Przepisy różne

Artykuł  11

Porządek publiczny

1.
Żaden przepis w niniejszej konwencji nie będzie uniemożliwiał stosowania zakazów lub ograniczeń odnoszących się do przywozu, wywozu lub tranzytu, nałożonych ze względu na porządek publiczny, a w szczególności bezpieczeństwo publiczne, moralność i zdrowie, lub ze względu na ochronę środowiska, dziedzictwa kulturowego lub własności przemysłowej, handlowej i intelektualnej.
2.
Jednakże ilekroć to będzie możliwe i pozostanie bez wpływu na skuteczność kontroli, Umawiające się Strony będą dążyć do stosowania do kontroli związanych z zastosowaniem środków opisanych powyżej w ustępie 1 przepisów niniejszej konwencji, między innymi tych, które są przedmiotem artykułów od 6 do 9.
Artykuł  12

Środki nadzwyczajne

1.
Środki nadzwyczajne, które Umawiające się Strony mogą być zmuszone wprowadzić ze względu na szczególne okoliczności, muszą być proporcjonalne do powodów, które uzasadniają ich wprowadzenie, oraz muszą być zawieszone lub zniesione, jeżeli te powody przestają istnieć.
2.
Ilekroć to będzie możliwe i pozostanie bez wpływu na skuteczność podjętych środków nadzwyczajnych, Umawiające się Strony opublikują odpowiednie przepisy dotyczące tych środków.
Artykuł  13

Załączniki

1.
Załączniki do niniejszej konwencji stanowią integralną część konwencji.
2.
Nowe załączniki dotyczące innych działów kontroli mogą być dodane do niniejszej konwencji zgodnie z procedurą określoną w artykułach 22 lub 24.
Artykuł  14

Stosunek do innych traktatów

Bez wpływu na zastosowanie przepisów artykułu 6, konwencja nie będzie pomijać praw i obowiązków wynikających z traktatów, które Umawiające się Strony konwencji zawarły przed staniem się stronami niniejszej konwencji.

Artykuł  15

Niniejsza konwencja nie będzie stanowiła przeszkody w zastosowaniu większych ułatwień, które dwie lub więcej Umawiających się Stron mogą sobie wzajemnie przyznać, oraz nie będzie stanowiła przeszkody w prawie regionalnych organizacji integracji gospodarczej, o których mowa w artykule 16 i które są Umawiającymi się Stronami, do stosowania swojego własnego ustawodawstwa odnośnie do kontroli na ich wewnętrznych granicach, pod warunkiem że to nie zmniejszy w żaden sposób ułatwień wynikających z niniejszej konwencji.

Artykuł  16

Podpisanie, ratyfikacja, przyjęcie, zatwierdzenie i przystąpienie

1.
Niniejsza konwencja, której depozytariuszem jest Sekretarz Generalny Organizacji Narodów Zjednoczonych, będzie otwarta do przystąpienia przez wszystkie państwa oraz regionalne organizacje integracji gospodarczej utworzone przez niepodległe państwa, które posiadają kompetencje do negocjacji, zawierania i stosowania umów międzynarodowych w sprawach określonych przez niniejszą konwencję.
2.
Regionalne organizacje integracji gospodarczej, o których mowa w ustępie 1, mogą w zakresie swoich kompetencji stosować we własnym imieniu prawa oraz wykonywać obowiązki, które niniejsza konwencja nakłada na ich państwa członkowskie będące Umawiającymi się Stronami niniejszej konwencji. W takich przypadkach państwa członkowskie wymienionych organizacji nie będą upoważnione do stosowania indywidualnie takich praw, łącznie z prawem głosu.
3.
Państwa oraz regionalne organizacje integracji gospodarczej, o których mowa powyżej, mogą stać się Umawiającymi się Stronami niniejszej konwencji przez:
(a)
złożenie dokumentu ratyfikacyjnego, przyjęcia lub zatwierdzenia po jej podpisaniu lub
(b)
złożenie dokumentu przystąpienia.
4.
Niniejsza konwencja będzie otwarta do podpisu dla wszystkich państw i regionalnych organizacji integracji gospodarczej, o których mowa w ustępie 1, od dnia 1 kwietnia 1983 r. do dnia 31 marca 1984 r. włącznie w Biurze Organizacji Narodów Zjednoczonych w Genewie.
5.
Od dnia 1 kwietnia 1983 r. będzie otwarta do przystąpienia.
6.
Dokumenty ratyfikacyjne, przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia będą składane Sekretarzowi Generalnemu Organizacji Narodów Zjednoczonych.
Artykuł  17

Wejście w życie

1.
Niniejsza konwencja wejdzie w życie po upływie trzech miesięcy od daty złożenia przez pięć państw ich dokumentów ratyfikacyjnych, przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia.
2.
Po złożeniu przez pięć państw ich dokumentów ratyfikacyjnych, przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia niniejsza konwencja będzie wchodziła w życie dla kolejnych Umawiających się Stron po upływie trzech miesięcy od daty złożenia przez nie ich dokumentów ratyfikacyjnych, przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia.
3.
Każdy dokument ratyfikacyjny, przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia złożony po wejściu w życie poprawki do niniejszej konwencji będzie uważany za stosujący się do tej poprawionej konwencji.
4.
Każdy taki dokument, złożony po przyjęciu poprawki zgodnie z procedurą określoną w artykule 22, lecz przed wejściem jej w życie, będzie uważany za stosujący się do tej poprawionej konwencji z dniem wejścia poprawki w życie.
Artykuł  18

Wypowiedzenie

1.
Każda Umawiająca się Strona może wypowiedzieć niniejszą konwencję, notyfikując o tym Sekretarzowi Generalnemu Organizacji Narodów Zjednoczonych.
2.
Wypowiedzenie nabiera mocy po sześciu miesiącach od daty otrzymania notyfikacji o wypowiedzeniu przez Sekretarza Generalnego.
Artykuł  19

Wygaśnięcie

Jeżeli po wejściu w życie niniejszej konwencji liczba państw, które są Umawiającymi się Stronami, będzie przez dowolny okres 12 kolejno po sobie następujących miesięcy mniejsza od pięciu, to konwencja przestanie obowiązywać od chwili zakończenia tego 12-miesięcznego okresu.

Artykuł  20

Rozstrzyganie sporów

1.
Każdy spór pomiędzy dwiema lub więcej Umawiającymi się Stronami, dotyczący interpretacji lub stosowania niniejszej konwencji, będzie, tak dalece, jak to możliwe, rozwiązywany w drodze negocjacji pomiędzy nimi lub w drodze innych metod rozstrzygania sporów.
2.
Każdy spór pomiędzy dwiema lub więcej Umawiającymi się Stronami, dotyczący interpretacji lub stosowania niniejszej konwencji, który nie może być uregulowany za pomocą środków przewidzianych w ustępie 1 niniejszego artykułu, będzie, na żądanie jednego z nich, przekazany do trybunału arbitrażowego utworzonego w następujący sposób: każda strona sporu wyznaczy arbitra, a ci arbitrzy wyznaczą innego arbitra, który będzie przewodniczącym. Jeżeli w okresie trzech miesięcy po otrzymaniu żądania jednej ze stron nie uda się wyznaczyć arbitra lub jeżeli arbitrom nie uda się wyznaczyć przewodniczącego, każda ze stron może poprosić Sekretarza Generalnego Organizacji Narodów Zjednoczonych o wyznaczenie arbitra lub przewodniczącego trybunału arbitrażowego.
3.
Decyzja trybunału arbitrażowego, ustanowionego zgodnie z przepisami ustępu 2, będzie ostateczna i wiążąca dla stron sporu.
4.
Trybunał arbitrażowy określi swój własny regulamin.
5.
Trybunał arbitrażowy będzie podejmował decyzje większością głosów oraz na podstawie umów istniejących pomiędzy stronami sporu i zasad ogólnych prawa międzynarodowego.
6.
Każda sprzeczność, która może powstać pomiędzy stronami sporu, dotycząca interpretacji i stosowania orzeczenia, może być przekazana przez każdą ze stron w celu rozpatrzenia do trybunału arbitrażowego, który wydał orzeczenie.
7.
Każda strona sporu pokryje koszty wyznaczonego przez siebie arbitra i swoich przedstawicieli w postępowaniu arbitrażowym; koszty przewodniczącego i pozostałe koszty będą pokrywane w równych częściach przez strony sporu.
Artykuł  21

Zastrzeżenia

1.
Każda Umawiająca się Strona może, w momencie podpisywania, ratyfikowania, przyjmowania lub zatwierdzenia niniejszej konwencji lub przystępowania do niej, oświadczyć, że nie uważa siebie za związaną ustępami od 2 do 7 artykułu 20 niniejszej konwencji. Pozostałe Umawiające się Strony nie będą związane tymi ustępami w odniesieniu do każdej Umawiającej się Strony, która wprowadziła takie zastrzeżenie.
2.
Każda Umawiająca się Strona zgłaszająca zastrzeżenie, o którym mowa w ustępie 1 niniejszego artykułu, może, w dowolnym czasie, wycofać takie zastrzeżenie, składając w tym celu notyfikację Sekretarzowi Generalnemu Organizacji Narodów Zjednoczonych.
3.
Z wyjątkiem zastrzeżeń, o których mowa w ustępie 1 niniejszego artykułu, nie są dozwolone żadne inne zastrzeżenia do niniejszej konwencji.
Artykuł  22

Procedura zmiany niniejszej konwencji

1.
Niniejsza konwencja, wraz z jej załącznikami, może być poprawiona w drodze propozycji zgłoszonej przez każdą Umawiającą się Stronę, zgodnie z procedurą określoną w niniejszym artykule.
2.
Każda zaproponowana poprawka do niniejszej konwencji będzie rozpatrywana w Komitecie Administracyjnym złożonym ze wszystkich Umawiających się Stron zgodnie z regułami procedury zawartymi w załączniku 7. Każda taka poprawka, rozpatrywana lub przygotowana podczas spotkania Komitetu Administracyjnego oraz przyjęta przez Komitet, będzie podawana do wiadomości Umawiającym się Stronom przez Sekretarza Generalnego Organizacji Narodów Zjednoczonych w celu jej przyjęcia.
3.
Każda zaproponowana poprawka, podana do wiadomości zgodnie z przepisami poprzedniego ustępu, wejdzie w życie, w odniesieniu do wszystkich Umawiających się Stron, trzy miesiące po wygaśnięciu okresu 12 miesięcy następujących po dacie zakomunikowania proponowanej poprawki, jeśli podczas tego okresu nie zostały zgłoszone Sekretarzowi Generalnemu Organizacji Narodów Zjednoczonych żadne sprzeciwy co do proponowanej poprawki przez państwo, które jest Umawiającą się Stroną, lub przez regionalną organizację integracji gospodarczej, która jest Umawiającą się Stroną i działa zgodnie z warunkami określonymi w ustępie 2 artykułu 16 niniejszej konwencji.
4.
Jeżeli sprzeciw do proponowanej poprawki został zgłoszony zgodnie z ustępem 3 niniejszego artykułu, poprawka będzie uważana za nie przyjętą i nie będzie się jej wprowadzać.
Artykuł  23

Wnioski, notyfikacje i sprzeciwy

Sekretarz Generalny Organizacji Narodów Zjednoczonych poinformuje wszystkie Umawiające się Strony i wszystkie państwa o każdym wniosku, notyfikacji czy sprzeciwie wniesionych zgodnie z artykułem 22 oraz o dacie wejścia w życie każdej poprawki.

Artykuł  24

Konferencja przeglądowa

Po pięciu latach obowiązywania niniejszej konwencji każda Umawiająca się Strona może, w drodze notyfikacji skierowanej do Sekretarza Generalnego Organizacji Narodów Zjednoczonych, zażądać zwołania konferencji w celu przeglądu konwencji, wskazując propozycje, którymi powinna się zająć konferencja. W takim przypadku:

(i)
Sekretarz Generalny Organizacji Narodów Zjednoczonych powiadomi wszystkie Umawiające się Strony o żądaniu i zaprosi je do przedstawienia, w okresie trzech miesięcy, swoich komentarzy w sprawie pierwotnych propozycji oraz do przedstawienia innych propozycji, jeśli życzą sobie, by zajęła się nimi konferencja.
(ii)
Sekretarz Generalny Organizacji Narodów Zjednoczonych powiadomi również wszystkie Umawiające się Strony o tekstach wszystkich innych przygotowanych propozycji i zwoła konferencję przeglądową, jeżeli, w okresie sześciu miesięcy od daty tego powiadomienia, nie mniej niż jedna trzecia Umawiających się Stron powiadomi Sekretarza Generalnego Organizacji Narodów Zjednoczonych o swoim poparciu dla zwołania takiej konferencji.
(iii)
Jednakże jeżeli Sekretarz Generalny Organizacji Narodów Zjednoczonych sądzi, że propozycja przeglądowa może być uważana za propozycję zmiany zgodnie z ustępem 1 artykułu 22, może, w porozumieniu z Umawiającą się Stroną, która przedstawiła propozycję, zastosować procedurę zmiany konwencji, o której mowa w artykule 22, zamiast procedury przeglądowej.
Artykuł  25

Notyfikacje

W uzupełnieniu do notyfikacji i zawiadomień, o których mowa w artykułach 23 i 24, Sekretarz Generalny Organizacji Narodów Zjednoczonych powiadomi wszystkie państwa o:

(a)
podpisaniach, ratyfikacjach, przyjęciach, zatwierdzeniach i przystąpieniach, o których mowa w artykule 16;
(b)
datach wejścia w życie niniejszej konwencji zgodnie z artykułem 17;
(c)
wypowiedzeniach otrzymanych zgodnie z artykułem 18;
(d)
wygaśnięciu niniejszej konwencji zgodnie z artykułem 19;
(e)
zastrzeżeniach otrzymanych zgodnie z artykułem 21.
Artykuł  26

Uwierzytelnione odpisy

Po dniu 31 marca 1984 r. Sekretarz Generalny Organizacji Narodów Zjednoczonych przekaże dwa uwierzytelnione odpisy niniejszej konwencji każdej Umawiającej się Stronie oraz wszystkim państwom, które nie są Umawiającymi się Stronami.

Sporządzono w Genewie dnia dwudziestego pierwszego października tysiąc dziewięćset osiemdziesiątego drugiego roku, w jednym egzemplarzu, w językach angielskim, francuskim, hiszpańskim i rosyjskim, przy czym teksty te są jednakowo autentyczne.

Na dowód czego niżej podpisani pełnomocnicy, odpowiednio do tego upoważnieni, podpisali niniejszą konwencję.

ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK Nr  1

Harmonizacja kontroli celnych

i pozostałych kontroli

Artykuł  1

Zasady

1.
Ponieważ administracja celna jest obecna na wszystkich granicach oraz jej interwencje mają charakter ogólny, pozostałe kontrole powinny być, tak dalece, jak to jest możliwe, zorganizowane w zharmonizowany sposób z kontrolami celnymi.
2.
Przy stosowaniu tej zasady jest możliwe, w odpowiednich przypadkach, przeprowadzanie wszystkich lub niektórych z tych kontroli w innym miejscu niż na granicy, pod warunkiem że zastosowane procedury przyczynią się do ułatwienia międzynarodowego przepływu towarów.
Artykuł  2
1.
Administracja celna będzie w pełni informowana o wymaganiach ustanowionych przez ustawy lub rozporządzenia, które mogą prowadzić do przeprowadzania innych kontroli niż kontrole celne.
2.
Jeżeli stwierdzi się, że inne kontrole są konieczne, administracja celna zapewni, że zainteresowane służby zostaną o tym poinformowane, oraz będzie ona z nimi współpracować.
Artykuł  3

Organizacja kontroli

1.
Jeżeli kilka kontroli musi być przeprowadzanych w tym samym miejscu, właściwe służby będą podejmować wszelkie stosowne kroki w celu jednoczesnego ich przeprowadzenia, jeżeli to będzie możliwe, lub z minimalnym opóźnieniem. Właściwe służby będą dążyć do skoordynowania swoich wymagań co do dokumentacji i informacji.
2.
W szczególności właściwe służby będą podejmować wszelkie kroki w celu zapewnienia niezbędnego personelu i urządzeń w miejscach przeprowadzania kontroli.
3.
Administracja celna może, w drodze formalnie delegowanych przez właściwe organy uprawnień, przeprowadzać w ich imieniu wszystkie lub niektóre kontrole, za które te służby są odpowiedzialne. W takim przypadku służby te dopilnują, aby niezbędne środki zostały udostępnione administracji celnej.
Artykuł  4

Wynik kontroli

1.
We wszystkich sprawach, którymi zajmuje się niniejsza konwencja, służby kontroli i administracja celna będą wymieniały się wszelkimi stosownymi informacjami tak szybko, jak to jest możliwe, w celu zapewnienia skuteczności kontroli.
2.
Na podstawie wyników przeprowadzanych kontroli właściwe służby zadecydują o późniejszym traktowaniu towarów oraz, jeżeli to będzie konieczne, poinformują służby odpowiedzialne za inne kontrole. Na podstawie tej decyzji administracja celna podda towary odpowiedniej procedurze celnej.

ZAŁĄCZNIK Nr  2

Kontrola medyczno-sanitarna

Artykuł  1

Zasady

Przeprowadzana w dowolnym miejscu kontrola medyczno-sanitarna będzie zgodna z zasadami określonymi w niniejszej konwencji, a w szczególności w załączniku 1 do niej.

Artykuł  2

Informacje

Każda Umawiająca się Strona zapewni, że następujące informacje będą łatwo dostępne dla każdej zainteresowanej osoby:

- towary podlegające kontroli medyczno-sanitarnej;

- miejsca, gdzie te towary mogą być przedstawiane do kontroli;

- wymagania określone w ustawach i rozporządzeniach dotyczące kontroli medyczno-sanitarnej oraz związane z nimi procedury mające ogólne zastosowanie.

Artykuł  3

Organizacja kontroli

1.
Służby kontroli upewnią się, że zostały zapewnione konieczne ułatwienia w punktach granicznych, gdzie może mieć miejsce kontrola medyczno-sanitarna.
2.
Kontrola medyczno-sanitarna może być również przeprowadzana w miejscach wewnątrz kraju, jeżeli z przedstawionych świadectw oraz zastosowanych procedur transportowych jasno wynika, że towary nie mogą się popsuć lub spowodować skażenia podczas przewozu.
3.
W zakresie obowiązujących konwencji Umawiające się Strony dołożą starań, aby zmniejszyć, tak dalece, jak to jest możliwe, fizyczne kontrole łatwo psujących się towarów będących w drodze.
4.
Jeżeli towary muszą być zatrzymane do czasu otrzymania wyników kontroli medyczno-sanitarnej, właściwe służby kontrolne Umawiających się Stron doprowadzą do tego, że takie składowanie będzie zgodne z warunkami zapewniającymi zabezpieczenie towarów przy minimum formalności celnych.
Artykuł  4

Towary w tranzycie

W zakresie obowiązujących konwencji Umawiające się Strony będą, tak dalece, jak to jest możliwe, rezygnować z kontroli medyczno-sanitarnej towarów w tranzycie, w takich okolicznościach, gdy nie istnieje ryzyko skażenia.

Artykuł  5

Współpraca

1.
Służby kontroli medyczno-sanitarnej będą współpracować z odpowiadającymi im służbami innych Umawiających się Stron, tak aby przyspieszyć przejazd łatwo psujących się towarów podlegających kontroli medyczno-sanitarnej, między innymi poprzez wymianę przydatnych informacji.
2.
Kiedy przesyłka łatwo psujących się towarów zostaje zatrzymana w czasie kontroli medyczno-sanitarnej, właściwe organy dołożą starań, aby powiadomić o tym odpowiadające im służby państwa wywozu w tak krótkim czasie, jak to jest możliwe, wskazując powody zatrzymania oraz podjęte odnośnie do tych towarów środki.

ZAŁĄCZNIK Nr  3

Kontrola weterynaryjna

Artykuł  1

Zasady

Przeprowadzana w dowolnym miejscu kontrola weterynaryjna będzie zgodna z zasadami określonymi w niniejszej konwencji, a w szczególności w załączniku 1 do niej.

Artykuł  2

Definicje

Kontrola weterynaryjna zdefiniowana w lit. (d) artykułu 1 niniejszej konwencji obejmuje również kontrolę środków i warunków transportu zwierząt oraz produktów zwierzęcych. Może również obejmować kontrole dotyczące norm jakościowych oraz różnych uregulowań, takich jak kontrola mająca na celu ochronę gatunków zagrożonych, które ze względu na skuteczność są często związane z kontrolą weterynaryjną.

Artykuł  3

Informacje

Każda Umawiająca się Strona zapewni, że następujące informacje będą łatwo dostępne dla każdej zainteresowanej osoby:

- towary podlegające kontroli weterynaryjnej,

- miejsca, gdzie te towary mogą być przedstawiane do kontroli,

- obowiązkowo zgłaszane choroby,

- wymagania określone w ustawach i rozporządzeniach dotyczące kontroli weterynaryjnej oraz związane z nimi procedury mające ogólne zastosowanie.

Artykuł  4

Organizacja kontroli

1.
Umawiające się Strony dołożą starań, aby:

- utworzyć, tam gdzie jest to konieczne i możliwe, odpowiednie ułatwienia dla kontroli weterynaryjnej, odpowiadające wymaganiom ruchu granicznego,

- ułatwić przepływ towarów, w szczególności poprzez koordynację godzin pracy służb weterynaryjnych i celnych oraz porozumienie w sprawie przeprowadzania odpraw celnych poza normalnymi godzinami, jeżeli przybycie towarów jest wcześniej zgłoszone.

2.
Kontrola weterynaryjna produktów zwierzęcych może być przeprowadzana w miejscach wewnątrz kraju, jeżeli można wykazać i użyte środki transportu są tego rodzaju, że produkty nie popsują się lub nie spowodują skażenia podczas transportu.
3.
W zakresie obowiązujących konwencji Umawiające się Strony dołożą starań, aby zmniejszyć, tak dalece, jak to jest możliwe, fizyczne kontrole łatwo psujących się towarów będących w drodze.
4.
Jeżeli towary muszą być zatrzymane do czasu otrzymania wyników kontroli weterynaryjnej, właściwe służby kontrolne Umawiających się Stron doprowadzą do tego, że z takim składowaniem będą związane minimalne formalności celne oraz będzie ono zgodne z warunkami zapewniającymi bezpieczeństwo kwarantanny i zabezpieczenie towarów.
Artykuł  5

Towary w tranzycie

W zakresie obowiązujących konwencji Umawiające się Strony będą, tak dalece, jak to jest możliwe, rezygnować z kontroli weterynaryjnej produktów zwierzęcych w tranzycie w takich okolicznościach, gdy nie istnieje ryzyko skażenia.

Artykuł  6

Współpraca

1.
Służby kontroli weterynaryjnej będą współpracować z odpowiadającymi im służbami innych Umawiających się Stron, tak aby przyspieszyć przejazd towarów podlegających kontroli weterynaryjnej, między innymi poprzez wymianę przydatnych informacji.
2.
Kiedy przesyłka łatwo psujących się towarów lub żywych zwierząt zostaje zatrzymana w czasie kontroli weterynaryjnej, właściwe organy dołożą starań, aby powiadomić o tym odpowiadające im służby państwa wywozu w tak krótkim czasie, jak to jest możliwe, wskazując powody zatrzymania oraz podjęte odnośnie do tych towarów środki.

ZAŁĄCZNIK Nr  4

Kontrola fitosanitarna

Artykuł  1

Zasady

Przeprowadzana w dowolnym miejscu kontrola fitosanitarna będzie zgodna z zasadami określonymi w niniejszej konwencji, a w szczególności w załączniku 1 do niej.

Artykuł  2

Definicje

Kontrola fitosanitarna zdefiniowana w lit. (e) artykułu 1 niniejszej konwencji obejmuje również kontrolę środków i warunków transportu roślin oraz produktów roślinnych. Może również obejmować środki mające na celu ochronę zagrożonych gatunków roślin.

Artykuł  3

Informacje

Każda Umawiająca się Strona zapewni, że następujące informacje będą łatwo dostępne dla każdej zainteresowanej osoby:

- towary podlegające specjalnym fitosanitarnym warunkom,

- miejsca, gdzie poszczególne rośliny i produkty roślinne mogą być przedstawiane do kontroli,

- wykaz szkodników roślin i produktów roślinnych, z którymi są związane obowiązujące zakazy i ograniczenia,

- wykaz wymagań określonych w ustawach i rozporządzeniach dotyczących kontroli fitosanitarnej oraz związanych z nimi procedur mających ogólne zastosowanie.

Artykuł  4

Organizacja kontroli

1.
Umawiające się Strony dołożą starań, aby:

- utworzyć, tam gdzie jest to konieczne i możliwe, odpowiednie ułatwienia dla kontroli fitosanitarnej, przechowywania oraz odrobaczania i dezynfekcji, odpowiadające wymaganiom ruchu granicznego,

- ułatwić przepływ towarów, w szczególności poprzez koordynację godzin pracy służb fitosanitarnych i celnych oraz uzgodnienia dotyczące przeprowadzania odpraw celnych towarów łatwo psujących się poza normalnymi godzinami, jeżeli ich przybycie jest wcześniej zgłoszone.

2.
Kontrola fitosanitarna roślin i produktów roślinnych może być przeprowadzana w miejscach wewnątrz kraju, jeżeli można wykazać oraz zastosowane środki transportu są tego rodzaju, że produkty nie spowodują zakażenia podczas transportu.
3.
W zakresie obowiązujących konwencji Umawiające się Strony dołożą starań, aby zmniejszyć, tak dalece, jak to jest możliwe, fizyczne kontrole łatwo psujących się roślin i produktów roślinnych będących w drodze.
4.
Jeżeli towary muszą być zatrzymane do czasu otrzymania wyników kontroli fitosanitarnej, właściwe służby kontrolne Umawiających się Stron doprowadzą do tego, że z takim składowaniem będą związane minimalne formalności celne oraz będzie ono zgodne z warunkami zapewniającymi bezpieczeństwo kwarantanny i zabezpieczenie towarów.
Artykuł  5

Towary w tranzycie

W zakresie obowiązujących konwencji Umawiające się Strony będą, tak dalece, jak to jest możliwe, rezygnować z kontroli fitosanitarnej towarów w tranzycie, chyba że takie środki są niezbędne dla ochrony ich własnych roślin.

Artykuł  6

Współpraca

1.
Służby kontroli fitosanitarnej będą współpracować z odpowiadającymi im służbami innych Umawiających się Stron, tak aby przyspieszyć przejazd roślin i produktów roślinnych podlegających kontroli fitosanitarnej, między innymi poprzez wymianę przydatnych informacji.
2.
Kiedy przesyłka roślin lub produktów roślinnych zostaje zatrzymana w czasie kontroli fitosanitarnej, właściwe organy dołożą starań, aby powiadomić o tym odpowiadające im służby państwa wywozu w tak krótkim czasie, jak to jest możliwe, wskazując powody zatrzymania oraz podjęte odnośnie do tych towarów środki.

ZAŁĄCZNIK Nr  5

Kontrola zgodności z normami technicznymi

Artykuł  1

Zasady

Przeprowadzana w dowolnym miejscu kontrola zgodności z normami technicznymi, odnosząca się do towarów objętych niniejszą konwencją, będzie zgodna z zasadami określonymi w konwencji, a w szczególności w załączniku 1 do niej.

Artykuł  2

Informacje

Każda Umawiająca się Strona zapewni, że następujące informacje będą łatwo dostępne dla każdej zainteresowanej osoby:

- stosowane przez tę Stronę normy,

- miejsca, gdzie towary mogą być przedstawiane do kontroli,

- wymagania określone w ustawach i rozporządzeniach dotyczące kontroli zgodności z normami technicznymi oraz związane z nimi procedury mające ogólne zastosowanie.

Artykuł  3

Harmonizacja norm

W przypadku braku międzynarodowych norm, Umawiające się Strony, które stosują normy krajowe, dołożą starań, aby je zharmonizować w drodze międzynarodowych umów.

Artykuł  4

Organizacja kontroli

1.
Umawiające się Strony dołożą starań, aby:

- utworzyć, tam gdzie jest to konieczne i możliwe, w zgodzie z wymaganiami ruchu granicznego, posterunki kontroli zgodności z normami technicznymi,

- ułatwić przepływ towarów, w szczególności poprzez koordynację godzin pracy służb odpowiedzialnych za kontrolę zgodności z normami technicznymi i służb celnych oraz uzgodnienia dotyczące przeprowadzania odpraw celnych towarów łatwo psujących się poza normalnymi godzinami, jeżeli ich przybycie jest wcześniej zgłoszone.

2.
Kontrola zgodności z normami technicznymi może być przeprowadzana w miejscach wewnątrz kraju, jeżeli można wykazać oraz zastosowane środki transportu są tego rodzaju, że towary, a zwłaszcza towary łatwo się psujące, nie ulegną zepsuciu podczas transportu.
3.
W zakresie obowiązujących konwencji Umawiające się Strony dołożą starań, aby zmniejszyć, tak dalece, jak to jest możliwe, fizyczne kontrole łatwo psujących się towarów będących w drodze i podlegających kontroli zgodności z normami technicznymi.
4.
Umawiające się Strony zorganizują kontrole zgodności z normami technicznymi, harmonizując tam, gdzie jest to możliwe, tryb postępowania służb odpowiedzialnych za te kontrole z kontrolami innych służb odpowiedzialnych za pozostałe kontrole i inspekcje.
5.
Jeżeli towary łatwo psujące się muszą być zatrzymane do czasu otrzymania wyników kontroli zgodności z normami technicznymi, właściwe służby kontrolne Umawiających się Stron doprowadzą do tego, że z takim składowaniem towarów lub parkowaniem sprzętu transportowego będą związane minimalne formalności celne oraz odbędzie się ono zgodnie z warunkami zapewniającymi zabezpieczenie towarów.
Artykuł  5

Towary w tranzycie

Kontroli zgodności z normami technicznymi nie stosuje się zwykle do towarów będących w tranzycie.

Artykuł  6

Współpraca

1.
Służby odpowiedzialne za kontrole zgodności z normami technicznymi będą współpracować z odpowiadającymi im służbami innych Umawiających się Stron, tak aby przyspieszyć przejazd towarów łatwo psujących się podlegających kontroli zgodności z normami technicznymi, między innymi poprzez wymianę przydatnych informacji.
2.
Kiedy przesyłka łatwo psujących się towarów zostaje zatrzymana w czasie kontroli zgodności z normami technicznymi, właściwe organy dołożą starań, aby powiadomić o tym odpowiadające im służby państwa wywozu w tak krótkim czasie, jak to jest możliwe, wskazując powody zatrzymania oraz podjęte odnośnie do tych towarów środki.

ZAŁĄCZNIK Nr  6

Kontrola jakości

Artykuł  1

Zasady

Przeprowadzana w dowolnym miejscu kontrola jakości, odnosząca się do towarów objętych niniejszą konwencją, będzie zgodna z zasadami określonymi w konwencji, a w szczególności w załączniku 1 do niej.

Artykuł  2

Informacje

Każda Umawiająca się Strona zapewni, że następujące informacje będą łatwo dostępne dla każdej zainteresowanej osoby:

- miejsce, gdzie towary mogą być przedstawiane do kontroli,

- wymagania określone w ustawach i rozporządzeniach dotyczące jakości oraz związane z nimi procedury mające ogólne zastosowanie.

Artykuł  3

Organizacja kontroli

1.
Umawiające się Strony dołożą starań, aby:

- utworzyć, tam gdzie jest to konieczne i możliwe, posterunki kontroli jakości, w zgodzie z wymaganiami ruchu granicznego,

- ułatwić przepływ towarów, w szczególności poprzez koordynację godzin pracy służb odpowiedzialnych za kontrolę jakości i służb celnych oraz uzgodnienia dotyczące przeprowadzania odpraw celnych towarów łatwo psujących się poza normalnymi godzinami, jeżeli ich przybycie jest wcześniej zgłoszone.

2.
Kontrola jakości może być przeprowadzana w miejscach wewnątrz kraju, pod warunkiem że stosowane procedury przyczyniają się do ułatwienia międzynarodowego przepływu towarów.
3.
W zakresie obowiązujących konwencji Umawiające się Strony dołożą starań, aby zmniejszyć, tak dalece, jak to jest możliwe, fizyczne kontrole łatwo psujących się towarów będących w drodze i podlegających kontroli jakości.
4.
Umawiające się Strony zorganizują kontrole jakości, harmonizując tam, gdzie jest to możliwe, tryb postępowania służb odpowiedzialnych za te kontrole z kontrolami innych służb odpowiedzialnych za pozostałe kontrole i inspekcje.
Artykuł  4

Towary w tranzycie

Kontroli zgodności z normami technicznymi nie stosuje się zwykle do towarów będących w tranzycie.

Artykuł  5

Współpraca

1.
Służby odpowiedzialne za kontrole jakości będą współpracować z odpowiadającymi im służbami innych Umawiających się Stron, tak aby przyspieszyć przejazd towarów łatwo psujących się podlegających kontroli jakości, między innymi poprzez wymianę przydatnych informacji.
2.
Kiedy przesyłka łatwo psujących się towarów zostaje zatrzymana w czasie kontroli jakości, właściwe organy dołożą starań, aby powiadomić o tym odpowiadające im służby państwa wywozu w tak krótkim czasie, jak to jest możliwe, wskazując powody zatrzymania oraz podjęte odnośnie do tych towarów środki.

ZAŁĄCZNIK Nr  7

Reguły procedury Komitetu Administracyjnego, o którym mowa w artykule 22 niniejszej konwencji

Artykuł  1

Członkowie

Członkami Komitetu Administracyjnego będą Umawiające się Strony niniejszej konwencji.

Artykuł  2

Obserwatorzy

1.
Komitet Administracyjny może podjąć decyzję o zaproszeniu właściwych administracji wszystkich państw, które nie są Umawiającymi się Stronami, lub przedstawicieli organizacji międzynarodowych, które nie są Umawiającymi się Stronami, do uczestniczenia jako obserwatorzy w sesjach Komitetu w sprawach ich dotyczących.
2.
Jednakże bez wpływu na zastosowanie artykułu 1, organizacje międzynarodowe, wspomniane w ustępie 1, które są właściwe w tematach omawianych w załącznikach do niniejszej konwencji, będą miały prawo uczestniczenia jako obserwatorzy w pracach Komitetu Administracyjnego.
Artykuł  3

Sekretariat

Prowadzenie Sekretariatu Komitetu zapewni Sekretarz Wykonawczy Europejskiej Komisji Gospodarczej.

Artykuł  4

Zebrania

Sekretarz Wykonawczy Europejskiej Komisji Gospodarczej zwoła zebranie Komitetu:

(i) dwa lata po wejściu w życie konwencji,

(ii) a następnie, w terminie określonym przez Komitet, lecz nie rzadziej niż co pięć lat,

(iii) na żądanie właściwych administracji co najmniej pięciu państw, które są Umawiającymi się Stronami.

Artykuł  5

Kierownictwo

Komitet wybierze przewodniczącego oraz wiceprzewodniczącego z okazji każdej sesji.

Artykuł  6

Kworum

W celu podjęcia decyzji jest wymagane kworum składające się z co najmniej jednej trzeciej państw będących Umawiającymi się Stronami.

Artykuł  7

Decyzje

(i) Propozycje będą poddawane pod głosowanie.

(ii) Każde państwo reprezentowane na sesji, które jest Umawiającą się Stroną, będzie miało jeden głos.

(iii) Tam, gdzie ma zastosowanie artykuł 16 ustęp 2 konwencji, regionalne organizacje integracji gospodarczej, będące Stronami Konwencji, będą miały, w przypadku głosowania, jedynie ilość głosów równą całkowitej ilości głosów przydzielonej ich państwom członkowskim, które są również Stronami Konwencji. W tym drugim przypadku, te państwa członkowskie nie będą korzystać ze swojego prawa głosu.

(vi) Z zastrzeżeniem przepisów ustępu (v) poniżej, propozycje będą przyjmowane zwykłą większością głosów obecnych członków oraz będą poddawane pod głosowanie zgodnie z warunkami określonymi powyżej w ustępach (ii) i (iii).

(v) Poprawki do niniejszej konwencji będą przyjmowane większością dwóch trzecich głosów obecnych członków oraz będą poddawane pod głosowanie zgodnie z warunkami określonymi powyżej w ustępach (ii) i (iii).

Artykuł  8

Sprawozdanie

Przed zakończeniem sesji Komitet przyjmie sprawozdanie.

Artykuł  9

Przepisy uzupełniające

W przypadku braku odpowiednich przepisów w niniejszym załączniku, będą miały zastosowanie reguły procedury Europejskiej Komisji Gospodarczej, chyba że Komitet zadecyduje inaczej.

Po zapoznaniu się z powyższą konwencją, w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej oświadczam, że:

- została ona uznana za słuszną zarówno w całości, jak i każde z postanowień w niej zawartych,

- Rzeczpospolita Polska postanawia przystąpić do tej konwencji,

- postanowienia konwencji są przyjęte, potwierdzone i będą niezmiennie zachowywane.

Na dowód czego wydany został akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Rzeczypospolitej Polskiej.

Dano w Warszawie dnia 29 marca 1996 r.

Zmiany w prawie

Rząd chce zmieniać obowiązujące regulacje dotyczące czynników rakotwórczych i mutagenów

Rząd przyjął we wtorek projekt zmian w Kodeksie pracy, którego celem jest nowelizacja art. 222, by dostosować polskie prawo do przepisów unijnych. Chodzi o dodanie czynników reprotoksycznych do obecnie obwiązujących regulacji dotyczących czynników rakotwórczych i mutagenów. Nowela upoważnienia ustawowego pozwoli na zmianę wydanego na jej podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy.

Grażyna J. Leśniak 16.04.2024
Bez kary za brak lekarza w karetce do końca tego roku

W ponad połowie specjalistycznych Zespołów Ratownictwa Medycznego brakuje lekarzy. Ministerstwo Zdrowia wydłuża więc po raz kolejny czas, kiedy Narodowy Fundusz Zdrowia nie będzie pobierał kar umownych w przypadku niezapewnienia lekarza w zespołach ratownictwa. Pierwotnie termin wyznaczony był na koniec czerwca tego roku.

Beata Dązbłaż 10.04.2024
Będzie zmiana ustawy o rzemiośle zgodna z oczekiwaniami środowiska

Rozszerzenie katalogu prawnie dopuszczalnej formy prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie rzemiosła, zmiana definicji rzemiosła, dopuszczenie wykorzystywania przez przedsiębiorców, niezależnie od formy prowadzenia przez nich działalności, wszystkich kwalifikacji zawodowych w rzemiośle, wymienionych w ustawie - to tylko niektóre zmiany w ustawie o rzemiośle, jakie zamierza wprowadzić Ministerstwo Rozwoju i Technologii.

Grażyna J. Leśniak 08.04.2024
Tabletki "dzień po" bez recepty nie będzie. Jest weto prezydenta

Dostępność bez recepty jednego z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (octan uliprystalu) - takie rozwiązanie zakładała zawetowana w piątek przez prezydenta Andrzeja Dudę nowelizacja prawa farmaceutycznego. Wiek, od którego tzw. tabletka "dzień po" byłaby dostępna bez recepty miał być określony w rozporządzeniu. Ministerstwo Zdrowia stało na stanowisku, że powinno to być 15 lat. Wątpliwości w tej kwestii miała Kancelaria Prezydenta.

Katarzyna Nocuń 29.03.2024
Małżonkowie zapłacą za 2023 rok niższy ryczałt od najmu

Najem prywatny za 2023 rok rozlicza się według nowych zasad. Jedyną formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, według stawek 8,5 i 12,5 proc. Z kolei małżonkowie wynajmujący wspólną nieruchomość zapłacą stawkę 12,5 proc. dopiero po przekroczeniu progu 200 tys. zł, zamiast 100 tys. zł. Taka zmiana weszła w życie w połowie 2023 r., ale ma zastosowanie do przychodów uzyskanych za cały 2023 r.

Monika Pogroszewska 27.03.2024
Ratownik medyczny wykona USG i zrobi test na COVID

Mimo krytycznych uwag Naczelnej Rady Lekarskiej, Ministerstwo Zdrowia zmieniło rozporządzenie regulujące uprawnienia ratowników medycznych. Już wkrótce, po ukończeniu odpowiedniego kursu będą mogli wykonywać USG, przywrócono im też możliwość wykonywania testów na obecność wirusów, którą mieli w pandemii, a do listy leków, które mogą zaordynować, dodano trzy nowe preparaty. Większość zmian wejdzie w życie pod koniec marca.

Agnieszka Matłacz 12.03.2024