Szczegółowe warunki i sposób użycia środków przymusu bezpośredniego wobec nieletnich umieszczonych w zakładach poprawczych, schroniskach dla nieletnich, placówkach opiekuńczo-wychowawczych i ośrodkach szkolno-wychowawczych.

ROZPORZĄDZENIE
RADY MINISTRÓW
z dnia 5 czerwca 2001 r.
w sprawie szczegółowych warunków i sposobu użycia środków przymusu bezpośredniego wobec nieletnich umieszczonych w zakładach poprawczych, schroniskach dla nieletnich, placówkach opiekuńczo-wychowawczych i ośrodkach szkolno-wychowawczych.

Na podstawie art. 95c § 1 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (Dz. U. Nr 35, poz. 228, z 1992 r. Nr 24, poz. 101, z 1995 r. Nr 89, poz. 443, z 1998 r. Nr 106, poz. 668, z 1999 r. Nr 83, poz. 931 oraz z 2000 r. Nr 12, poz. 136, Nr 50, poz. 580 i Nr 91, poz. 1010) zarządza się, co następuje:
§  1.
Rozporządzenie określa:
1)
szczegółowe warunki i sposób użycia środków przymusu bezpośredniego wobec nieletnich umieszczonych w zakładach poprawczych, schroniskach dla nieletnich, placówkach opiekuńczo-wychowawczych i ośrodkach szkolno-wychowawczych,
2)
rodzaje placówek opiekuńczo-wychowawczych, w których mogą być stosowane środki przymusu bezpośredniego,
3)
szczegółowy sposób sprawowania opieki nad stanem zdrowia fizycznego i psychicznego nieletniego, wobec którego zastosowano środek przymusu bezpośredniego,
4)
sposób prowadzenia dokumentacji związanej z zastosowaniem środków przymusu bezpośredniego,
5)
sposób kontroli nad decyzjami o zastosowaniu środków przymusu bezpośredniego.
§  2.
Przez użyte w rozporządzeniu określenia należy rozumieć:
1)
ustawa - ustawę z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich,
2)
zakład - zakład poprawczy, schronisko dla nieletnich,
3)
placówka opiekuńczo-wychowawcza - placówkę resocjalizacyjną i interwencyjną,
4)
ośrodek - ośrodek szkolno-wychowawczy,
5)
środki przymusu bezpośredniego - środki przymusu bezpośredniego określone w ustawie,
6)
dyrektor - dyrektora zakładu poprawczego, schroniska dla nieletnich, placówki opiekuńczo-wychowawczej, ośrodka szkolno-wychowawczego.
§  3.
1.
Stosowanie środków przymusu bezpośredniego nie może zmierzać do poniżenia lub upokorzenia nieletniego ani do wyrządzenia szkody w jego zdrowiu.
2.
Nieletniego, wobec którego zastosowano środki przymusu bezpośredniego, należy objąć wzmożonym oddziaływaniem psychologiczno-pedagogicznym. Powinno ono zmierzać w szczególności do rozładowania napięcia emocjonalnego i wyeliminowania agresji.
3.
Stosowanie środka przymusu bezpośredniego wymaga stałej kontroli.
§  4.
1.
Użycie siły fizycznej polega na doraźnym, krótkotrwałym ręcznym obezwładnieniu nieletniego.
2.
Siłę fizyczną stosuje się w granicach niezbędnych do pokonania oporu nieletniego lub w razie konieczności stosowania innych środków przymusu bezpośredniego.
3.
Siłę fizyczną może stosować, w razie konieczności, jednocześnie więcej niż jeden pracownik zakładu, placówki opiekuńczo-wychowawczej lub ośrodka.
§  5.
1.
Umieszczenie w izbie izolacyjnej polega na odosobnieniu nieletniego w pomieszczeniu dźwiękochłonnym, ogrzanym i oświetlonym, którego wyposażenie stanowią przymocowane do podłogi: stół, krzesło i łóżko.
2.
Pomieszczenie izby izolacyjnej powinno być urządzone w sposób uniemożliwiający dokonanie przez nieletniego samouszkodzenia.
§  6.
1.
Przed umieszczeniem w izbie izolacyjnej należy nieletniemu odebrać przedmioty, które mogą być niebezpieczne dla życia lub zdrowia nieletniego lub innych osób, a w szczególności przedmioty o ostrych krawędziach, okulary, pas, szelki, sznurowadła, zapałki.
2.
Przedmioty osobistego użytku dostarcza się nieletniemu w ilości i na czas niezbędny do utrzymania higieny osobistej oraz spożycia posiłku.
§  7.
1.
W izbie izolacyjnej umieszcza się nieletnich pojedynczo.
2.
Stan fizyczny i zachowanie nieletniego umieszczonego w izbie izolacyjnej podlega systematycznej kontroli. Kontroli tej dokonuje odpowiednio przeszkolony pracownik, wyznaczony przez dyrektora, nie rzadziej niż co 15 minut.
3.
W razie wystąpienia zagrożenia dla życia lub zdrowia nieletniego, pracownik, o którym mowa w ust. 2, jest obowiązany niezwłocznie powiadomić o tym lekarza albo pielęgniarkę oraz dyrektora, jak również podjąć niezbędne działania.
§  8.
1.
Użycie pasa obezwładniającego lub kaftana bezpieczeństwa polega na ograniczeniu swobody ruchów przez częściowe unieruchomienie nieletniego.
2.
Pas obezwładniający i kaftan bezpieczeństwa zakłada się w sposób niepowodujący nadmiernego ucisku na jamę brzuszną, klatkę piersiową i kończyny oraz nietamujący obiegu krwi i nieutrudniający oddychania; w razie konieczności udaremnienia samookaleczenia głowy - dopuszcza się założenie kasku ochronnego.
§  9.
Unieruchomienie nieletniego za pomocą pasa obezwładniającego lub kaftana bezpieczeństwa może trwać do 2 godzin. Unieruchomienie na następne okresy 2-godzinne może nastąpić po zasięgnięciu przez dyrektora opinii lekarza, poprzedzonej badaniem lekarskim oraz uprzedzeniem nieletniego o możliwości przedłużenia stosowania tych środków.
§  10.
1.
Stan fizyczny i psychiczny nieletniego unieruchomionego kontroluje lekarz lub pielęgniarka w obecności pracownika wyznaczonego przez dyrektora, nie rzadziej niż co 15 minut.
2.
W czasie kontroli ocenia się prawidłowość unieruchomienia.
3.
Osoba kontrolująca, o której mowa w ust. 1, zapewnia krótkotrwałe uwolnienie nieletniego przez pracowników zakładu z pasa obezwładniającego lub kaftana bezpieczeństwa, w celu zmiany jego pozycji lub zaspokojenia potrzeb fizjologicznych i higienicznych, nie rzadziej niż co godzinę.
4.
W razie wystąpienia zagrożenia dla życia i zdrowia nieletniego pielęgniarka, po udzieleniu niezbędnej pomocy, jest obowiązana niezwłocznie zawiadomić o tym lekarza i dyrektora; jeżeli pomocy udziela lekarz, obowiązek powiadomienia dyrektora spoczywa na lekarzu.
§  11.
W razie zastosowania pasa obezwładniającego lub kaftana bezpieczeństwa, nieletniego umieszcza się pojedynczo w osobnym pomieszczeniu.
§  12.
1.
Zastosowanie każdego rodzaju środka przymusu bezpośredniego wymaga sporządzenia protokołu. Protokół sporządza niezwłocznie osoba, która podjęła decyzję o zastosowaniu środków przymusu.
2.
W protokole zamieszcza się dane dotyczące w szczególności:
1)
przyczyny zastosowania środka przymusu bezpośredniego, ze wskazaniem sposobów opanowania sytuacji, o których mowa w art. 95a § 1 ustawy,
2)
zachowania nieletniego w trakcie stosowania środka przymusu bezpośredniego i po zastosowaniu tego środka,
3)
osób biorących udział lub obecnych przy stosowaniu środka przymusu bezpośredniego,
4)
wyników badania lekarskiego.
3.
Wzór protokołu stanowi załącznik nr 1 do rozporządzenia.
§  13.
Dyrektor prowadzi rejestr przypadków użycia środków przymusu bezpośredniego wobec nieletnich, obejmujący datę oraz rodzaj użytych środków.
§  14.
1.
Dyrektor powiadamia o zastosowaniu środka przymusu bezpośredniego sędziego sprawującego nadzór nad zakładem, placówką opiekuńczo-wychowawczą lub ośrodkiem, sąd rodzinny, wykonujący środek poprawczy lub wychowawczy, lub organ, do którego dyspozycji pozostaje nieletni w schronisku - niezwłocznie, nie później niż w ciągu 72 godzin od zastosowania środka przymusu bezpośredniego.
2.
Wzór zawiadomienia stanowi załącznik nr 2 do rozporządzenia.
§  15.
1.
Nieletniemu przysługuje prawo złożenia skargi na zastosowanie wobec niego środka przymusu bezpośredniego.
2.
W razie złożenia przez nieletniego skargi na zastosowanie środka przymusu bezpośredniego, dyrektor przedstawia ją niezwłocznie, wraz z protokołem, o którym mowa w § 12, sędziemu sprawującemu nadzór nad zakładem, placówką opiekuńczo-wychowawczą lub ośrodkiem.
§  16.
W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w stosowaniu środka przymusu bezpośredniego lub w dokumentacji przebiegu zdarzenia, sędzia sprawujący nadzór nad zakładem, placówką opiekuńczo-wychowawczą lub ośrodkiem podejmuje czynności wynikające z nadzoru, o którym mowa w art. 77 ustawy.
§  17.
Traci moc rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 grudnia 1996 r. w sprawie szczegółowych warunków stosowania środków przymusu bezpośredniego wobec nieletnich umieszczonych w zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich (Dz. U. Nr 154, poz. 746).
§  18.
Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK Nr  1

WZÓR

PROTOKÓŁ

(pieczęć podłużna zakładu,

placówki lub ośrodka)

ZASTOSOWANIA ŚRODKA PRZYMUSU BEZPOŚREDNIEGO

Część I

1. W dniu ............ o godzinie ....... na podstawie decyzji

...........................................................

(imię i nazwisko, stanowisko służbowe)

zastosowano względem nieletniego ..........................

...........................................................

(imię i nazwisko, imię ojca, data urodzenia)

z grupy............ środek przymusu w postaci..............

...........................................................

2. O możliwości zastosowania środka przymusu bezpośredniego

nieletni został ostrzeżony ponownie i poinformowany przez

...........................................................

...........................................................

(imię i nazwisko, stanowisko służbowe)

3. Przyczyny zastosowania środka przymusu bezpośredniego ze

wskazaniem sposobów opanowania sytuacji przed zastosowaniem

tego środka, które okazały się bezskuteczne ..............

...........................................................

(zapis wydającego decyzję)

4. Zachowanie nieletniego w trakcie zastosowania środka

przymusu bezpośredniego i po zastosowaniu tego środka

...........................................................

...........................................................

...........................................................

5. Wyniki niezwłocznego badania lekarskiego nieletniego, wobec

którego zastosowano środek przymusu bezpośredniego

...........................................................

...........................................................

...........................................................

(data i godzina badania, imię i nazwisko lekarza

- podpis i pieczęć lekarza)

6. Dane osobowe osób biorących udział lub obecnych przy

zastosowaniu środka przymusu bezpośredniego:

1. ........................................................

2. ........................................................

(imię i nazwisko, stanowisko służbowe)

Podpisy:

1........................................

2. ......................................

Część II

7. Wyniki kontroli w trakcie stosowania środka przymusu

bezpośredniego: ...........................................

...........................................................

...........................................................

...........................................................

...........................................................

(daty i godziny kontroli, imię i nazwisko osoby dokonującej

kontroli, wyniki kontroli, opinia)

8. Wyniki kontroli lekarskiej w zakresie dopuszczalności

dalszego stosowania wobec nieletniego środka przymusu

bezpośredniego w postaci pasa obezwładniającego lub kaftana

bezpieczeństwa ....................................

...........................................................

(data i godzina kontroli, imię i nazwisko lekarza, opinia)

..........................

(podpis i pieczęć lekarza)

9. O możliwości przedłużenia stosowania pasa obezwładniającego

(kaftana bezpieczeństwa) nieletni został ostrzeżony,

ponownie poinformowany przez...............................

...........................................................

...........................................................

(imię i nazwisko, stanowisko służbowe)

10. W dniu ...................... o godzinie ..................

przedłużono o ................ godzinę(y) stosowanie środka

przymusu bezpośredniego ...................................

...........................................................

............................ ........................

(imię i nazwisko, stanowisko (podpis osoby wydającej

służbowe) decyzję)

11. W dniu ....... o godzinie .............na podstawie decyzji

...........................................................

...........................................................

(imię i nazwisko, stanowisko służbowe)

przerwano stosowanie środka przymusu bezpośredniego.

................................

(podpis osoby wydającej decyzję)

12. Wyniki badania lekarskiego po zakończeniu stosowania środka

przymusu bezpośredniego ...................................

...........................................................

...........................................................

(podać rodzaj ew. obrażeń ciała oraz w miarę możliwości

ich przyczyny)

Data ........... godzina .............

..........................

(podpis i pieczęć lekarza)

13. O zastosowaniu względem nieletniego środka przymusu

bezpośredniego zawiadomiono ...............................

...........................................................

......................... w dniu ................ 200... r.

Część III

14. Do protokołu załącza się niżej wymienione dokumenty

dotyczące niniejszego przypadku zastosowania środka

przymusu bezpośredniego:

1. ........................................................

2. ........................................................

..................

(podpis dyrektora)

15. Wnioski dyrektora po zapoznaniu się z treścią protokołu

i załączonych dokumentów oraz wysłuchaniu nieletniego

...........................................................

...........................................................

...........................................................

16. Nieletniego pouczono o możliwości złożenia skargi na

zastosowanie wobec niego środka przymusu.

....................

(podpis nieletniego)

Data ..................

...............................

(podpis dyrektora)

ZAŁĄCZNIK Nr  2

WZÓR ZAWIADOMIENIA

O ZASTOSOWANIU ŚRODKA PRZYMUSU BEZPOŚREDNIEGO

Data .....................

.........................

(pieczęć podłużna zakładu,

placówki lub ośrodka)

Sygn. akt sprawy ................

........................................

(adresat)

Uprzejmie zawiadamiam, że w dniu ......o godzinie ........wobec

nieletniego ...................................................

...............................................................

(imię i nazwisko)

...............................................................

(data i miejsce urodzenia)

umieszczonego w (zakładzie, placówce, ośrodku) na podstawie

...............................................................

(podstawa prawna)

zastosowany został środek przymusu bezpośredniego w postaci

...............................................................

(wymienić rodzaj środka przymusu bezpośredniego)

z powodu ......................................................

...............................................................

...............................................................

(podać przyczyny ze wskazaniem sposobów opanowania sytuacji

przed zastosowaniem środka przymusu bezpośredniego, które

okazały się bezskuteczne)

Decyzję o zastosowaniu środka przymusu bezpośredniego podjął

...............................................................

(imię i nazwisko)

...............................................................

(stanowisko służbowe)

Stan zdrowia nieletniego po zastosowaniu środka przymusu

bezpośredniego jest............................................

...............................................................

(określić na podstawie wyników badania lekarskiego)

.................

(podpis dyrektora)

Zmiany w prawie

Tabletki "dzień po" bez recepty nie będzie. Jest weto prezydenta

Dostępność bez recepty jednego z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (octan uliprystalu) - takie rozwiązanie zakładała zawetowana w piątek przez prezydenta Andrzeja Dudę nowelizacja prawa farmaceutycznego. Wiek, od którego tzw. tabletka "dzień po" byłaby dostępna bez recepty miał być określony w rozporządzeniu. Ministerstwo Zdrowia stało na stanowisku, że powinno to być 15 lat. Wątpliwości w tej kwestii miała Kancelaria Prezydenta.

Katarzyna Nocuń 29.03.2024
Małżonkowie zapłacą za 2023 rok niższy ryczałt od najmu

Najem prywatny za 2023 rok rozlicza się według nowych zasad. Jedyną formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, według stawek 8,5 i 12,5 proc. Z kolei małżonkowie wynajmujący wspólną nieruchomość zapłacą stawkę 12,5 proc. dopiero po przekroczeniu progu 200 tys. zł, zamiast 100 tys. zł. Taka zmiana weszła w życie w połowie 2023 r., ale ma zastosowanie do przychodów uzyskanych za cały 2023 r.

Monika Pogroszewska 27.03.2024
Ratownik medyczny wykona USG i zrobi test na COVID

Mimo krytycznych uwag Naczelnej Rady Lekarskiej, Ministerstwo Zdrowia zmieniło rozporządzenie regulujące uprawnienia ratowników medycznych. Już wkrótce, po ukończeniu odpowiedniego kursu będą mogli wykonywać USG, przywrócono im też możliwość wykonywania testów na obecność wirusów, którą mieli w pandemii, a do listy leków, które mogą zaordynować, dodano trzy nowe preparaty. Większość zmian wejdzie w życie pod koniec marca.

Agnieszka Matłacz 12.03.2024
Jak zgłosić zamiar głosowania korespondencyjnego w wyborach samorządowych

Nie wszyscy wyborcy będą mogli udać się osobiście 7 kwietnia, aby oddać głos w obwodowych komisjach wyborczych. Dla nich ustawodawca wprowadził instytucję głosowania korespondencyjnego jako jednej z tzw. alternatywnych procedur głosowania. Przypominamy zasady, terminy i procedurę tego udogodnienia dla wyborców z niepełnosprawnością, seniorów i osób w obowiązkowej kwarantannie.

Artur Pytel 09.03.2024
Data 30 kwietnia dla wnioskodawcy dodatku osłonowego może być pułapką

Choć ustawa o dodatku osłonowym wskazuje, że wnioski można składać do 30 kwietnia 2024 r., to dla wielu mieszkańców termin ten może okazać się pułapką. Datą złożenia wniosku jest bowiem data jego wpływu do organu. Rząd uznał jednak, że nie ma potrzeby doprecyzowania tej kwestii. A już podczas rozpoznawania poprzednich wniosków, właśnie z tego powodu wielu mieszkańców zostało pozbawionych świadczeń.

Robert Horbaczewski 21.02.2024
Standardy ochrony dzieci. Placówki medyczne mają pół roku

Lekarz czy pielęgniarka nie będą mogli się tłumaczyć, że nie wiedzieli komu zgłosić podejrzenie przemocy wobec dziecka. Placówki medyczne obowiązkowo muszą opracować standardy postępowania w takich sytuacjach. Przepisy, które je do tego obligują wchodzą właśnie w życie, choć dają jeszcze pół roku na przygotowania. Brak standardów będzie zagrożony grzywną. Kar nie przewidziano natomiast za ich nieprzestrzeganie.

Katarzyna Nocuń 14.02.2024
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.2001.67.680

Rodzaj: Rozporządzenie
Tytuł: Szczegółowe warunki i sposób użycia środków przymusu bezpośredniego wobec nieletnich umieszczonych w zakładach poprawczych, schroniskach dla nieletnich, placówkach opiekuńczo-wychowawczych i ośrodkach szkolno-wychowawczych.
Data aktu: 05/06/2001
Data ogłoszenia: 29/06/2001
Data wejścia w życie: 14/07/2001