Do prac nad niniejszym dokumentem powołano we wrześniu 2003 r., na bazie istniejącej Grupy Roboczej ds. EQUAL, pięć grup konsultacyjnych, po jednej dla każdego tematu. Pozwoliło to na ukierunkowanie prac w zależności od zakresu tematycznego i charakteru poszczególnych tematów, rozumianych jako działania, o których mowa w ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 r. o Narodowym Planie Rozwoju (Dz. U. Nr 116, poz. 1206), a także na rozszerzenie kręgu podmiotów zaangażowanych w programowanie EQUAL w Polsce.

Obok przedstawicieli administracji rządowej i organizacji pozarządowych wchodzących w skład dotychczasowej Grupy Roboczej, grupy konsultacyjne tworzą przedstawiciele partnerów społecznych (organizacje pracodawców i związki zawodowe), przedstawiciele organizacji reprezentujących grupy społeczne, których problemy związane z dyskryminacją i nierównościami na rynku pracy zostały zdiagnozowane w zakresie tematycznym Programu EQUAL, np. osoby niepełnosprawne, kobiety. W skład grup konsultacyjnych wchodzą także przedstawiciele organizacji zajmujących się grupami zagrożonymi wykluczeniem społecznym, np. Caritas, Fundacja "Barka", Ochotnicze Hufce Pracy.

Grupy konsultacyjne zostały także rozszerzone, w porównaniu do składu dotychczasowej Grupy Roboczej, o przedstawicieli instytucji i organizacji o zasięgu regionalnym, np. Zakłady Doskonalenia Zawodowego.

Z uwagi na fakt, że rozwój społeczeństwa informacyjnego jest jednym z kluczowych elementów Programu EQUAL w Polsce do prac nad programowaniem włączono Ministerstwo Nauki i Informatyzacji.

Celem podejścia tematycznego jest poszukiwanie nowych sposobów rozwiązywania problemów wspólnych dla różnych rodzajów dyskryminacji i nierówności, zamiast skupiania się na poszczególnych grupach docelowych. Każdy kraj członkowski wybiera te tematy, w ramach których spodziewa się, że innowacyjne rozwiązania i współpraca z innymi krajami członkowskimi przyniosą najlepsze rezultaty.

Biorąc pod uwagę powyższe, jak również wnioski wynikające z analizy rynku pracy pod kątem nierówności i dyskryminacji, priorytety polityki, wyniki konsultacji społecznych oraz uwzględniając potrzeby rynku pracy, w Polsce będzie realizowanych pięć tematów, zgodnie z Programem EQUAL.

Poza streszczeniem i typami działań w ramach poszczególnych tematów niniejszy rozdział omawia charakter Partnerstw na rzecz Rozwoju, dodatkowe kryteria oceny w zależności od zakresu tematycznego, jak również alokację finansową.

2.2.1. Temat A: Ułatwianie wchodzenia i powrotu na rynek pracy osobom mającym trudności z integracją lub reintegracją na rynku pracy celem promowania rynku pracy otwartego dla wszystkich

2.2.2. Temat D: Wzmocnienie krajowej gospodarki społecznej (trzeciego sektora), a w szczególności usług na rzecz społeczności lokalnych oraz poprawa jakości miejsc pracy

2.2.3. Temat F: Wspieranie zdolności przystosowawczych przedsiębiorstw i pracowników do zmian strukturalnych w gospodarce oraz wykorzystania technologii informacyjnych i innych nowych technologii

2.2.4. Temat G: Godzenie życia rodzinnego i zawodowego oraz ponowna integracja kobiet i mężczyzn, którzy opuścili rynek pracy, poprzez wdrażanie bardziej elastycznych i efektywnych form organizacji pracy oraz działań towarzyszących

2.2.5. Temat I: Pomoc w społecznej i zawodowej integracji osób ubiegających się o status uchodźcy

2.2.6. Pomoc techniczna (Zasada 11.2)

2.2.7. Pomoc techniczna (Zasada 11.3)

Partnerstwo na rzecz Rozwoju pełni funkcję beneficjenta końcowego pomocy, w rozumieniu rozporządzenia nr 1260/99/WE z dnia 21 czerwca 1999 r. ustanawiającego przepisy ogólne w sprawie funduszy strukturalnych (Dz. Urz. WE L 161 z 26.06.1999)⁴⁾, zwanego dalej "rozporządzeniem nr 1260/99". W tym kontekście w skład Partnerstwa powinna wchodzić instytucja posiadająca odpowiedni system zarządzania i kontroli finansowej, niezbędne do zarządzania środkami publicznymi. Zalecane jest również posiadanie doświadczenia w realizacji projektów z wykorzystaniem środków publicznych.

Krajowa Struktura Wsparcia (KSW) będzie odpowiedzialna za przeprowadzenie wyboru Partnerstw na rzecz Rozwoju, wspieranie ich przy wdrażaniu Programu EQUAL oraz upowszechnianiu rezultatów projektów i włączaniu ich do głównych nurtów polityk na poziomie regionalnym i krajowym. Decyzje dotyczące procesu wyboru Partnerstw wymagają opinii Komitetu Monitorującego EQUAL (KM EQUAL) oraz zatwierdzenia przez Instytucję Zarządzającą EQUAL (IZ EQUAL).

Wdrażanie projektów realizowanych w ramach Programu EQUAL następować będzie w trzech etapach (Działanie 1, Działanie 2, Działanie 3). Każdy z etapów stanowić będzie kolejną fazę rozwoju projektu i będzie mieć odmienny charakter wynikający z czynności podejmowanych w trakcie jego realizacji. Wszystkie trzy etapy wdrażania projektów będą finansowane zgodnie z warunkami określonymi w Programie EQUAL. Każdy z etapów poprzedzony będzie złożeniem wniosku o dofinansowanie Działania oraz spełnieniem pozostałych wymogów określonych w załączniku nr 3 do Uzupełnienia Programu EQUAL.

W ramach Działania 3 IZ EQUAL może finansować dodatkowe działania służące włączaniu rezultatów do głównego nurtu polityki realizowane przy współudziale Partnerstw na rzecz Rozwoju w formie projektów uzupełniających IZ EQUAL lub projektów uzupełniających realizowanych przez komórkę wyodrębnioną w ramach instytucji, której powierzono pełnienie funkcji KSW (komórka projektów uzupełniających - KPU).

- wszystkich partnerów powinien jednoczyć jeden cel zmierzający do rozwiązania problemów opisanych w Programie EQUAL i zbieżnych z istniejącymi politykami w tym zakresie zarówno na poziomie lokalnym, krajowym, jak i wspólnotowym,

- struktura Partnerstwa powinna uwzględniać charakter działań podejmowanych w ramach poszczególnych tematów, konieczność tworzenia i testowania nowych rozwiązań, między innymi poprzez zapewnienie możliwie najszerszego udziału różnych typów organizacji i przedstawicieli grup będących w niekorzystnej sytuacji na rynku pracy,

- efektem budowy Partnerstwa powinno być: wypracowanie wspólnej strategii zmierzającej do realizacji założonego celu i zawierającej szczegółowy plan działań z uwzględnieniem roli wszystkich partnerów i przewidywanych rezultatów projektu, wypracowanie dobrych praktyk poprzez wykazanie skuteczności innowacji, określenie oddziaływania projektu, a także szczegółowy plan finansowy obejmujący wszystkie etapy wdrażania Programu EQUAL,

- niezbędnym, obowiązkowym elementem Partnerstwa powinna być strategia upowszechniania rezultatów oraz udział w procesie włączania tych rezultatów do głównego nurtu polityki,

- w chwili rozpoczęcia Działania 1 Partnerstwa otrzymają dostęp do Wspólnej Bazy Danych EQUAL (ang. ECDB), przy której użyciu będą mogli nawiązać współpracę ponadnarodową z Partnerstwami na rzecz Rozwoju z pozostałych krajów członkowskich; aby stworzyć Partnerstwo Ponadnarodowe muszą się znaleźć przynajmniej dwa Partnerstwa z różnych krajów, zaleca się jednak nawiązanie współpracy z co najmniej dwoma Partnerstwami, aby zminimalizować ryzyko rozwiązania Partnerstwa Ponadnarodowego, w przypadku gdy jedno z Partnerstw na rzecz Rozwoju nie zostanie zatwierdzone do Działania 2 przez instytucje właściwe dla Programu EQUAL danego kraju.

W przypadku gdy inicjatorem Partnerstwa do Działania 1 była jednostka sektora finansów publicznych w rozumieniu ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 249, poz. 2104 i Nr 169, poz. 1420), zwanej dalej "ustawą o finansach publicznych", zobowiązana jest ona do ogłoszenia otwartego naboru partnerów do Partnerstwa na rzecz Rozwoju. Ogłoszenie to powinno zostać opublikowane, w zależności od charakteru partnerstwa, w dzienniku ogólnopolskim lub lokalnym oraz w Biuletynie Informacji Publicznej.

Ogłoszenie takie powinno zawierać informacje o:

- temacie, w ramach którego budowane będzie partnerstwo,

- celu Partnerstwa na rzecz Rozwoju,

- szacunkowej wartości Działań 1, 2 i 3,

- terminie, trybie i kryteriach stosowanych przy wyborze ofert.

W ogłoszeniu tym powinien być wskazany co najmniej 30-dniowy termin składania ofert. Termin ten nie może być dłuższy niż przewidywany okres realizacji Działania 1. Napływające oferty współpracy powinny być rozpatrywane na bieżąco.

Instytucja ogłaszająca nabór partnerów do Partnerstwa na rzecz Rozwoju przy wyborze ofert powinna uwzględnić w szczególności:

- zgodność działania potencjalnego partnera z celem Partnerstwa na rzecz Rozwoju,

- oferowany wkład potencjalnego partnera w realizację celu Partnerstwa,

- doświadczenie w realizacji projektów o podobnym charakterze w danych obszarach tematycznych oraz

- współpracę z instytucją ogłaszającą nabór partnerów w trakcie przygotowania wniosku o dofinansowanie Działania 1.

Wynik przeprowadzonego naboru partnerów powinien zostać podany do publicznej wiadomości.

Jednym z podstawowych zadań KSW jest wspieranie Partnerstw na rzecz Rozwoju w procesie ustanawiania i budowania struktur niezbędnych do zapewnienia prawidłowej realizacji celów Programu EQUAL. W ramach pomocy technicznej KSW będzie wspierać Partnerstwa na rzecz Rozwoju w formie:

- szkoleń dla koordynatorów Partnerstw na temat planowania, zarządzania i administracji w Partnerstwach,

- szkoleń dla projektodawców w zakresie zagadnień związanych z realizacją projektu,

- przygotowania i wspierania Partnerstw w inicjowaniu współpracy ponadnarodowej,

- szkoleń w zastosowaniu ECDB,

- wspierania Partnerstw w opracowywaniu strategii promocyjnych i upowszechniania oraz włączania rezultatów do głównego nurtu polityki.

Zakłada się, że struktura KSW będzie uwzględniać oddzielne stanowiska odpowiedzialne za współpracę z Partnerstwami na rzecz Rozwoju zgodnie z zakresami tematycznymi.

KSW będzie również odpowiedzialna za organizowanie szkoleń i seminariów oraz dostarczanie Partnerstwom na rzecz Rozwoju materiałów promocyjnych i szkoleniowych (m.in. Informatora dla wnioskodawców).

Wyróżnia się dwa rodzaje upowszechniania i włączania rezultatów do głównego nurtu polityki - horyzontalny i wertykalny:

- upowszechnianie i włączanie rezultatów do głównego nurtu polityki - wymiana informacji i doświadczeń z instytucjami wdrażającymi inne programy i rozwijającymi strategiczne podejście do obecnych i powstających problemów rynku pracy i integracji społecznej (horyzontalne),

- upowszechnianie i włączanie rezultatów do głównego nurtu polityki - współpraca z odpowiednimi komisjami parlamentarnymi, z Komitetami Monitorującymi i Instytucjami Zarządzającymi programami głównego nurtu EFS, grupami zadaniowymi odpowiedzialnymi za opracowywanie programów polityki w zakresie zatrudnienia i integracji społecznej; współpraca ta doprowadzi do rozpoznania potrzeb w polityce i do znalezienia sposobu, w jaki rezultaty Programu EQUAL mogą przyczynić się do rozwoju odpowiednich rozwiązań. Ścisła współpraca z osobami odpowiedzialnymi za tworzenie polityki ma na celu włączenie rezultatów Programu EQUAL do procesu tworzenia polityki i zapewnienie ich trwałości (wertykalne).

Zgodnie z postanowieniami Programu EQUAL, upowszechnianie i włączanie rezultatów Programu EQUAL do głównego nurtu polityki obejmuje trzy poziomy działań, rozumianych również jako etapy tego procesu:

1) sieci tematyczne,

2) upowszechnianie rezultatów,

3) włączanie rezultatów do głównego nurtu polityki.

Partnerstwa na rzecz Rozwoju na podstawie umowy o Partnerstwie na rzecz Rozwoju zobowiązane są, między innymi, do upowszechniania rezultatów w Działaniu 2. W przypadku Działania 3 upowszechnianie rezultatów i ich włączanie do głównego nurtu polityki jest jego wyłącznym celem. Upowszechnianie rezultatów powinno mieć charakter wspomagający.

Za koordynację procesu upowszechniania i włączania rezultatów do głównego nurtu polityki jest odpowiedzialna IZ EQUAL we współpracy z KM EQUAL oraz przy wsparciu KSW. Strategia upowszechniania i włączania rezultatów Programu EQUAL do głównego nurtu polityki została opracowana w 2004 r. i przedłożona do zatwierdzenia przez KM EQUAL w pierwszej połowie roku 2005.

Rola IZ EQUAL:

- wypracowanie instrumentów identyfikacji, walidacji, upowszechnienia i transferu rezultatów uzyskanych w trakcie realizacji projektów w ramach Programu EQUAL, między innymi poprzez opracowanie i aktualizację, w tym na podstawie rekomendacji KM EQUAL, Strategii upowszechniania i włączania rezultatów Programu EQUAL do głównego nurtu polityki, zwanej dalej "Strategią",

- wypracowanie instrumentów zmierzających do zapewnienia powiązań i koordynacji działań realizowanych w ramach Programu EQUAL z procesem programowania i wdrażania polityk krajowych w zakresie polityki rynku pracy i integracji społecznej,

- zapewnienie powiązań między Strategią a działaniami związanymi z informacją i promocją oraz oceną Programu EQUAL,

- współpraca z Komisją Europejską, w szczególności w zakresie opracowanego przez Komisję Europejską Programu pracy na lata 2005-2006 dotyczącego upowszechniania i włączania rezultatów do głównego nurtu na poziomie europejskim,

- udział w realizacji działań zmierzających do upowszechniania i włączania rezultatów Programu EQUAL do głównego nurtu polityki, w tym udział w pracach krajowych sieci tematycznych, oraz realizacja projektów uzupełniających Działania 3,

- zatwierdzanie alokacji środków na realizację Działania 3,

- zatwierdzanie oraz rozliczanie projektów uzupełniających.

KSW wspiera działania realizowane w ramach upowszechniania i włączania rezultatów Programu EQUAL do głównego nurtu polityki poprzez:

- udział w realizacji tych działań, w tym przez udział w pracach krajowych sieci tematycznych,

- pełnienie funkcji Sekretariatu dla krajowych sieci tematycznych,

- organizację spotkań popularyzujących wiedzę, takich jak dni otwarte, podczas których osoby odpowiedzialne za tworzenie polityki mogą odwiedzać Partnerstwa na rzecz Rozwoju i zapoznawać się z praktycznymi aspektami programu,

- organizację seminariów, konferencji oraz szkoleń na temat włączania rezultatów do głównego nurtu polityki,

- opracowanie biuletynu informacyjnego oraz stron internetowych, w tym portalu komunikacyjnego,

- przygotowanie Partnerstw na rzecz Rozwoju do wdrażania Działania 3 (organizacja szkoleń, konsultacje, pomoc w tworzeniu grup Partnerstw),

- organizację naboru i weryfikację wniosków o dofinansowanie Działania 3,

- zatwierdzanie Umów o Partnerstwie na rzecz Rozwoju do Działania 3.

Komisja Europejska i Instytucja Zarządzająca EQUAL są uprawnione do upowszechniania i korzystania z rezultatów Działań 1-3, w tym rezultatów, które są utworami w rozumieniu ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 90, poz. 631, Nr 94, poz. 658 i Nr 121, poz. 843 oraz z 2007 r. Nr 99, poz. 662 i Nr 181, poz. 1293).

W celu umożliwienia prawidłowej realizacji przez wskazane wyżej podmioty uprawnień w zakresie upowszechniania i korzystania z rezultatów Działań 1-3:

Partner w Partnerstwie na rzecz Rozwoju jest zobowiązany do:

1) zawarcia z twórcą utworu mającego powstać w związku z realizowanymi przez Partnera zadaniami w ramach Partnerstwa na rzecz Rozwoju oraz innego utworu pozostającego w jakimkolwiek związku z rezultatami realizacji zadania Partnera - umowy o nieodpłatne przeniesienie autorskich praw majątkowych wraz z wyłącznym prawem zezwalania na wykonywanie zależnego prawa autorskiego na rzecz Partnera; umowa ta powinna zawierać zobowiązanie twórcy utworu do złożenia "Oświadczenia twórcy o wykonaniu utworu" wraz z dokumentacją techniczną utworu nie później niż z upływem terminu realizacji projektu, jak również zgodę twórcy na nieodpłatne wykorzystanie przez IZ EQUAL wszystkich rezultatów działań twórcy w ramach Programu EQUAL nieobjętych ochroną prawną oraz zapis stanowiący, iż wykorzystanie tych rezultatów nie stanowi naruszenia majątkowych praw autorskich oraz dóbr osobistych twórcy, lub

2) złożenia Administratorowi Partnerstwa na rzecz Rozwoju "Oświadczenia Partnera o otrzymaniu utworu" w terminie 7 dni od dnia otrzymania utworu, w przypadku gdy Partnera łączy z twórcą utworu stosunek pracy w rozumieniu Kodeksu pracy, a umowa o pracę zawarta między Twórcą a Partnerem nie zawiera postanowień dotyczących prawa własności utworów wykonanych w ramach stosunku pracy;

3) nieodpłatnego przeniesienia, na podstawie odpowiedniej umowy, autorskich praw majątkowych wraz z wyłącznym prawem zezwalania na wykonywanie zależnego prawa autorskiego na rzecz Administratora do utworu mającego powstać w związku z realizowanymi przez Partnera zadaniami w ramach Partnerstwa na rzecz Rozwoju oraz innego utworu pozostającego w jakimkolwiek związku z rezultatami realizacji zadania Partnera;

4) potwierdzenia w umowie o Partnerstwie na rzecz Rozwoju:

a) przysługujących mu wyłącznych i nieograniczonych autorskich praw majątkowych od chwili otrzymania "Oświadczenia twórcy o wykonaniu utworu" lub utworu od twórcy,

b) prawa Administratora do dalszego przeniesienia, bez zgody Partnera, nabytych autorskich praw majątkowych do utworu.

Administrator Partnerstwa na rzecz Rozwoju jest zobowiązany do:

1) nieodpłatnego przeniesienia na podstawie odpowiedniej umowy autorskich praw majątkowych wraz z wyłącznym prawem zezwalania na wykonywanie zależnego prawa autorskiego na rzecz Instytucji Zarządzającej EQUAL;

2) niezwłocznego poinformowania Instytucji Zarządzającej EQUAL o otrzymaniu "Oświadczenia twórcy o wykonaniu utworu" lub "Oświadczenia Partnera o otrzymaniu utworu" i przekazaniu mu dokumentacji technicznej utworu;

3) podjęcia działań zmierzających do uzyskania "Oświadczenia twórcy o wykonaniu utworu" lub "Oświadczenia Partnera o otrzymaniu utworu" najpóźniej w ostatnim dniu obowiązywania umowy o dofinansowanie Działania w ramach programu operacyjnego - Program Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL dla Polski 2004-2006;

4) udzielenia nieodpłatnej licencji na rzecz instytucji, której powierzono pełnienie funkcji KSW, w przypadku, gdy ta, na podstawie umowy dwustronnej z Partnerstwem na rzecz Rozwoju, wykorzystywać będzie rezultat w ramach projektu uzupełniającego.

Instytucja Zarządzająca EQUAL jest zobowiązana do udzielenia na rzecz Administratora nieodpłatnej i bezterminowej licencji niewyłącznej do utworu objętego "Oświadczeniem twórcy o wykonaniu utworu" lub "Oświadczeniem Partnera o otrzymaniu utworu", wraz z prawem dalszego nieodpłatnego udzielania licencji na rzecz innych podmiotów.

Umowy o nieodpłatne przeniesienie praw autorskich wraz z wyłącznym prawem zezwalania na wykonywanie zależnego prawa autorskiego oraz umowy o nieodpłatne udzielenie licencji niewyłącznej do utworu, o których mowa powyżej, obejmują pola eksploatacji co najmniej w zakresie:

1) utrwalania i zwielokrotniania utworu - wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;

2) obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono - wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy;

3) rozpowszechniania utworu w sposób inny niż określony w pkt 2 - publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym.

Przeniesienie autorskich praw majątkowych oraz nieodpłatne udzielenie licencji niewyłącznej do utworu następuje z chwilą zawarcia odpowiedniej umowy.

Osobiste prawa autorskie, w odróżnieniu od autorskich praw majątkowych, są niezbywalne i nie podlegają zrzeczeniu się, co reguluje ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.

3.3.1. Sieci tematyczne

Podstawą do współpracy w ramach sieci tematycznych powinno być zaangażowanie wszystkich Partnerstw na rzecz Rozwoju w proces wymiany informacji, doświadczeń oraz wiedzy poprzez wspólne uczestnictwo w pracach sieci tematycznych.

Dlatego też każde Partnerstwo na rzecz Rozwoju, którego umowa o Partnerstwie na rzecz Rozwoju została zatwierdzona przez IZ EQUAL, ma obowiązek uczestniczyć w pracach co najmniej jednej Krajowej Sieci Tematycznej.

Krajowe Sieci Tematyczne (KST) zostaną utworzone dla Tematów z uwzględnieniem kwestii horyzontalnych Programu EQUAL po zakończeniu Działania 1. Szczegółowe zasady organizacji pracy KST zostaną określone w Strategii oraz regulaminie pracy każdej z KST.

KST składać się będą z przedstawicieli Partnerstw na rzecz Rozwoju wybranych dla Działania 2, przedstawicieli ministerstw i urzędów centralnych, władz samorządowych, członków KM EQUAL, przedstawicieli IZ EQUAL i KSW, przedstawicieli projektodawców realizujących projekty w ramach innych programów o podobnym charakterze, niezależnych ekspertów oraz przedstawicieli zainteresowanych instytucji lub organizacji, na przykład, organizacji pozarządowych oraz partnerów społecznych. Skład każdej KST zostanie opracowany, z zachowaniem zasady równowagi płci, przez KSW w porozumieniu z IZ EQUAL i przedłożony do zatwierdzenia przez KM EQUAL. Zmiany w składzie każdej KST podlegać będą zatwierdzeniu przez KM EQUAL, o ile dotyczyć będą zamiany instytucji lub organizacji wchodzącej w skład KST.

Do podstawowych zadań KST należeć będą:

- analiza projektów realizowanych w ramach Programu EQUAL w celu identyfikacji obszarów priorytetowych i zakresu Działania 3 dla każdego z Tematów Programu EQUAL,

- opracowanie i aktualizacja strategii upowszechniania i włączania rezultatów EQUAL do głównego nurtu polityki dla każdej KST na podstawie Strategii,

- analiza testowanych rozwiązań i osiągniętych rezultatów oraz walidacja rezultatów,

- wsparcie merytoryczne ze strony ekspertów w trakcie realizacji Działania 2,

- rekomendowanie rezultatów Partnerstw na rzecz Rozwoju,

- wypracowanie formy efektywnego dialogu pomiędzy KST a osobami odpowiedzialnymi za tworzenie polityki,

- zapewnienie skutecznego procesu włączenia rezultatów do głównego nurtu polityki na różnych poziomach,

- upowszechnianie rezultatów na forach dyskusyjnych Europy, w szczególności w ramach upowszechniania i włączania rezultatów EQUAL do głównego nurtu polityki na poziomie europejskim.

Do zadań Partnerstw na rzecz Rozwoju należy:

- udział w pracach KST, w tym w opracowywaniu i aktualizacji strategii upowszechniania i włączania rezultatów do głównego nurtu polityki dla każdej KST,

- konsultowanie zawartości merytorycznej projektów Działania 2 i Działania 3 z ekspertami,

- prezentowanie rezultatów projektów na posiedzeniach KST,

- uwzględnianie w trakcie wypracowywania rezultatów zaleceń rekomendacji KST,

- uwzględnianie zaleceń rekomendacji KST w trakcie realizacji Działania 3.

W celu zapewnienia prawidłowej organizacji, koordynacji oraz zarządzania pracami sieci tematycznych na poziomie krajowym utworzony zostanie Sekretariat dla KST.

Funkcję Sekretariatu dla KST pełni KSW.

3.3.2. Upowszechnianie rezultatów w ramach Działania 2 i 3

Upowszechnianie rezultatów rozumiane jest jako działania zmierzające do dzielenia się, zarówno dobrymi, jak i złymi doświadczeniami Partnerstwa na rzecz Rozwoju z testowania innowacyjnych rozwiązań. Upowszechnianie rezultatów obejmuje również działania zmierzające do podniesienia poziomu wiedzy grupy docelowej tych działań na temat pracy Partnerstwa na rzecz Rozwoju.

Aby zapewnić możliwie szerokie oddziaływanie Programu EQUAL, upowszechnianie rezultatów należy rozpocząć jednocześnie z rozpoczęciem Działania 2.

Zgodnie z Programem EQUAL Partnerstwa na rzecz Rozwoju są zobowiązane do zaplanowania działań związanych z upowszechnianiem rezultatów już na etapie opracowywania strategii i programu Działania 2, stanowiących integralną część umowy o Partnerstwie na rzecz Rozwoju.

Charakter działań upowszechniających zależy od grupy docelowej i od poziomu oddziaływania (lokalny, regionalny, krajowy). Wydatki kwalifikowane związane z upowszechnianiem rezultatów w ramach Działania 2 zostały określone w załączniku nr 4 do Uzupełnienia Programu EQUAL.

Wnioski o dofinansowanie Działania 3 mogą być składane przez pojedyncze Partnerstwa na rzecz Rozwoju lub grupy Partnerstw. W obu przypadkach możliwe jest włączenie nowych Partnerów do Partnerstwa na rzecz Rozwoju dla Działania 3.

Włączenie nowych Partnerów do Partnerstwa na rzecz Rozwoju dla Działania 3 może być związane z koniecznością zapewnienia w Działaniu 3 udziału instytucji lub organizacji wnoszących wiedzę i doświadczenie w realizacji działań mających na celu upowszechnienie i włączanie rezultatów projektów do głównego nurtu polityki.

Warunkiem złożenia wniosku o dofinansowanie Działania 3 przez Partnerstwo na rzecz Rozwoju lub grupę Partnerstw będzie uzyskanie pozytywnej rekomendacji KST dla rezultatów, które będą przedmiotem działań zmierzających do ich włączenia do głównego nurtu polityki. W przypadku grupy Partnerstw nierealizujących Działania 2 w ramach tego samego Tematu EQUAL lub niewchodzących w skład tej samej KST wymagane jest uzyskanie rekomendacji właściwych sieci tematycznych.

Warunkiem złożenia wniosku o dofinansowanie Działania 3 przez Partnerstwo na rzecz Rozwoju lub grupę Partnerstw będzie uzyskanie pozytywnej rekomendacji KST dla rezultatów, które będą przedmiotem działań zmierzających do ich włączenia do głównego nurtu polityki. W przypadku grupy Partnerstw nierealizujących Działania 2 w ramach tego samego Tematu EQUAL lub niewchodzących w skład tej samej KST wymagane jest uzyskanie rekomendacji właściwych sieci tematycznych.

W ramach Działania 3 IZ EQUAL może finansować dodatkowe działania służące włączaniu rezultatów do głównego nurtu polityki realizowane w formie projektów uzupełniających. Projekty te będą realizowane przy współudziale Partnerstw na rzecz Rozwoju, na podstawie wniosków o dofinansowanie Działania 3 zarekomendowanych do realizacji przez Komitet Monitorujący EQUAL, zatwierdzonych zgodnie z procedurą opisaną w załączniku nr 3 "Zasady zatwierdzania projektów do Działania 3.

3.3.3. Włączanie rezultatów do głównego nurtu polityki (Działanie 3)

Włączanie rezultatów do głównego nurtu polityki jest złożonym procesem, w wyniku którego doświadczenia nabyte w trakcie realizacji projektów oraz rezultaty projektów osiągnięte przez poszczególne Partnerstwa na rzecz Rozwoju mogą wpływać i zmieniać politykę w wymiarze szerszym niż zakres oddziaływania pojedynczego projektu.

Kluczowym celem EQUAL jako narzędzia testującego nowe modele rozwiązań walki z nierównością i dyskryminacją na rynku pracy jest skorzystanie z doświadczeń nabytych w trakcie testowania. W tym kontekście włączanie rezultatów do głównego nurtu polityki można określić jako transfer rezultatów osiągniętych przez Partnerstwa na rzecz Rozwoju do polityki krajowej oraz praktyki instytucji i organizacji działających w obszarze rynku pracy.

Włączania rezultatów do głównego nurtu polityki nie należy mylić z upowszechnianiem. Podstawową różnicą pomiędzy tymi dwoma procesami jest treść i sposób przekazywania wiedzy nabytej w trakcie realizacji projektów. Włączanie rezultatów do głównego nurtu polityki odnosi się do rzeczywistego wykorzystania wniosków wyniesionych z realizacji projektów w ramach Programu EQUAL oraz przyjęcia nowych zasad wymagających, w niektórych przypadkach, nowego zdefiniowania strategii politycznych. Upowszechnianie natomiast wiąże się z przekazywaniem wiedzy poprzez upublicznienie rezultatów z użyciem takich środków przekazu, jak raporty, konferencje, opracowania tematyczne i wizyty studyjne. Upowszechnianie jest jednym z etapów procesu włączania rezultatów do głównego nurtu polityki.

Proces włączania rezultatów do głównego nurtu polityki rozumiany jest jako proces uczenia się, którego efektem końcowym będzie osiągnięcie określonego poziomu wiedzy, co pozwoli na wprowadzenie zmian do systemu programowania polityk w obszarze rynku pracy i integracji społecznej. W trakcie procesu włączania rezultatów do głównego nurtu polityki, w oparciu o metody współpracy wypracowane w ramach KST, powinno nastąpić przełożenie wyników z poziomu projektów na poziom ogólny, co umożliwi ich zastosowanie w szerszej skali.

W celu osiągnięcia maksymalnego oddziaływania Programu EQUAL i jego rezultatów na kierunki polityki zatrudnienia i integracji społecznej oraz sposób ich wdrażania, konieczne jest wypracowanie mechanizmów ułatwiających koordynację i koncentrację działań w ramach włączania rezultatów do głównego nurtu polityki. Do mechanizmów tych należy:

- opracowanie strategii upowszechniania i włączania rezultatów do głównego nurtu polityki dla każdej KST, zwanej dalej "strategią tematyczną",

- wdrażanie Działania 3 przez grupy Partnerstw na rzecz Rozwoju,

- rozszerzenie składu pojedynczych Partnerstw na rzecz Rozwoju realizujących Działanie 3,

- realizacja projektów uzupełniających.

W ramach Działania 3 realizowane będą:

- projekty mające na celu upowszechnianie i włączanie rezultatów do głównego nurtu polityki,

- projekty polegające na praktycznym wdrażaniu rezultatów przez podmioty, które nie uczestniczyły w Działaniu 1 i 2,

- projekty polegające na przeprowadzaniu badań, analiz oraz kampanii upowszechniających rezultaty.

Opracowanie strategii tematycznej dla każdej KST służyć będzie koncentracji działań na obszarach priorytetowych dla każdego z Tematów Programu EQUAL oraz na aktualnych potrzebach polityki krajowej w zakresie zatrudnienia i integracji społecznej. Koncepcja strategii tematycznych jako mechanizmu zapewniającego powiązania i koordynację działań realizowanych w ramach Programu EQUAL z procesem programowania i wdrażania polityk krajowych w zakresie polityki rynku pracy i integracji społecznej została oparta na dwóch przesłankach:

- o ile różnorodność propozycji jest konieczna na etapie testowania innowacyjnych rozwiązań, o tyle etap transferu rezultatów wymaga koncentracji na wybranych obszarach i połączenia działań pojedynczych Partnerstw na rzecz Rozwoju,

- efektywność działań zmierzających do włączenia rezultatów Programu EQUAL do głównego nurtu polityki zależy od stopnia, w jakim wypracowane rezultaty odpowiadają aktualnym potrzebom polityki zatrudnienia i integracji społecznej.

Strategie tematyczne służyć będą jako punkt odniesienia w trakcie:

- walidacji rezultatów oraz rekomendowaniu IZ EQUAL projektów Działania 3 przez KST,

- opracowywania, modyfikacji i realizacji projektów Działania 3 przez Partnerstwa na rzecz Rozwoju lub grupy Partnerstw.

Zmiana administratora (beneficjenta umowy o dofinansowanie działania) lub partnera, a także zmiany personelu, działań, harmonogramów i budżetu oznaczają zmiany w Partnerstwie na rzecz Rozwoju i jako takie powinny być zgłoszone do Krajowej Struktury Wsparcia z zachowaniem postanowień umowy o dofinansowanie Działania.

Zmiany, zanim zostaną zgłoszone do Krajowej Struktury Wsparcia, muszą być uzgodnione wewnątrz Partnerstwa zgodnie z przyjętą procedurą informowania i podejmowania decyzji, tak aby mogła być realizowana zasada partnerstwa.

We wszystkich wymienionych wyżej przypadkach należy zagwarantować przejrzysty system zarządzania i kontroli finansowej.

Jednostki audytu wewnętrznego w instytucjach odpowiedzialnych za zarządzanie i wdrażanie Programu EQUAL są uprawnione do przeprowadzenia audytu w Partnerstwach na rzecz Rozwoju.

W ramach organizacji systemu audytu wewnętrznego określono następujące prawa i obowiązki.

Do obowiązków jednostki audytu wewnętrznego IZ EQUAL należy:

- przygotowanie wytycznych określających jednolity format "ścieżki audytu" i jej prezentacji, a także bieżące monitorowanie systemu audytu wewnętrznego KSW,

- gromadzenie sprawozdań z realizacji zadań audytowych związanych z zakresem działań wynikających z realizacji Programu EQUAL.

Ponadto jednostka audytu wewnętrznego IZ EQUAL ma prawo do:

- przeprowadzenia audytu i wykonywania czynności sprawdzających w KSW, a także, w uzasadnionych przypadkach, na poziomie Partnerstwa,

- udzielania rekomendacji, w oparciu o przeprowadzone przez siebie audyty, zmierzających do zwiększenia efektywności systemu wdrażania Programu EQUAL,

- przedstawiania KSW propozycji związanych z tymi obszarami wdrażania Programu EQUAL, które powinny zostać uwzględnione w planie audytu przygotowanym przez KSW na kolejny rok.

KSW jest odpowiedzialna za:

- zapewnienie funkcjonowania, w ramach swojej własnej struktury organizacyjnej, jednostki audytu wewnętrznego oraz zapewnienie jej organizacyjnej i funkcjonalnej niezależności,

- przeprowadzenie audytu wewnętrznego zgodnie z odpowiednimi obowiązującymi przepisami oraz zapewnienie funkcjonowania systemu audytu wewnętrznego zgodnie ze Standardami Audytu Wewnętrznego w Jednostkach Sektora Finansów Publicznych, ogłoszonymi w komunikacie nr 11 Ministra Finansów z dnia 26 czerwca 2006 r. i dostępnymi na stronie internetowej Ministerstwa Finansów (www.mofnet.gov.pl),

- współpracę z jednostką audytu wewnętrznego IZ EQUAL na warunkach i zgodnie z zasadami określonymi przez IZ EQUAL,

- zatrudnianie audytorów wewnętrznych w liczbie wystarczającej do prowadzenia audytów wewnętrznych, zgodnie z odpowiednimi obowiązującymi przepisami; przygotowanie planu szkoleń dla audytorów wewnętrznych na każdy kolejny rok, zapewnienie stałego podnoszenia kwalifikacji audytorów oraz rezerwowanie w budżecie funduszy na ten cel,

- przedstawienie jednostce audytu wewnętrznego IZ EQUAL kopii rocznego planu audytu na nadchodzący rok,

- wysyłanie na żądanie jednostki audytu wewnętrznego IZ EQUAL kopii wszystkich sprawozdań z audytów przeprowadzonych w związku z realizacją Programu EQUAL oraz za przesyłanie półrocznych sprawozdań z realizacji zadań audytowych, w oparciu o formularz przygotowany przez jednostkę audytu wewnętrznego IZ EQUAL,

- udostępnianie przedstawicielom jednostki audytu wewnętrznego IZ EQUAL całej dokumentacji dotyczącej audytu funduszy wykorzystanych w ramach Programu EQUAL, prowadzonego na poziomie Partnerstwa.

Szczegółowe ustalenia związane z audytem i kontrolą na poziomie Partnerstw na rzecz Rozwoju zostały zawarte w umowie o dofinansowanie Działania, której wzór został określony przez IZ EQUAL.

Zgodnie z Programem EQUAL podział funkcji w zakresie kontroli w jednostkach zaangażowanych w zarządzanie i wdrażanie Programu EQUAL wygląda następująco:

Instytucja Płatnicza (minister właściwy do spraw finansów publicznych)

Do zadań Instytucji Płatniczej w zakresie kontroli należy w szczególności:

- weryfikacja deklaracji wydatków z EFS przedstawionych przez IZ EQUAL,

- certyfikowanie wobec Komisji Europejskiej deklaracji wydatków w ramach Programu EQUAL,

- gromadzenie, wyodrębnionymi kanałami monitoringu finansowego, informacji statystycznych i finansowych na potrzeby IZ EQUAL i KM EQUAL,

- nadzór nad sprawnością działania SIMIK.

Ponadto zadaniem Instytucji Płatniczej jest przygotowywanie wytycznych dotyczących zarządzania finansowego i kontroli finansowej dla IZ EQUAL.

IZ EQUAL

Zgodnie z art. 34 rozporządzenia nr 1260/1999 oraz art. 4 rozporządzenia nr 438/2001, IZ EQUAL w zakresie kontroli jest odpowiedzialna przede wszystkim za:

- sprawdzanie zestawień wydatków otrzymywanych od KSW oraz potwierdzanie ich wobec Instytucji Płatniczej,

- przygotowanie raportów o nieprawidłowościach we wdrażaniu Programu EQUAL i przekazanie ich, za pośrednictwem Departamentu Kontroli Skarbowej I w Ministerstwie Finansów, Generalnemu Inspektorowi Kontroli Skarbowej oraz do wiadomości Instytucji Płatniczej,

- wdrażanie systemu zarządzania i kontroli w celu zapewnienia prawidłowości operacji finansowych (w sferze finansów, zgodnie z wytycznymi ministra właściwego do spraw finansów publicznych oraz wnioskami KM EQUAL o podjęcie działań naprawczych).

KSW w zakresie kontroli jest odpowiedzialna za:

- gromadzenie, ocenę formalną i organizację oceny merytorycznej wniosków składanych przez inicjatorów Partnerstwa na rzecz Rozwoju zgodnie z określonym trybem, postanowieniami Programu EQUAL oraz Uzupełnienia Programu EQUAL, a także postanowieniami umowy zawartej między IZ EQUAL a KSW,

- ocenę formalną i merytoryczną wniosków płatniczych Partnerstw oraz deklaracji wydatków i dokumentów potwierdzających wydatki,

- zbieranie informacji o zaistniałych nieprawidłowościach i zgłaszanie ich do IZ EQUAL oraz odzyskiwanie płatności od Partnerstw,

- zarządzania obowiązującym dla Programu EQUAL lub w szczególnych przypadkach bezpośrednio do Departamentu Kontroli Skarbowej I w Ministerstwie Finansów,

- gromadzenie informacji o nieprawidłowościach stwierdzonych podczas audytu i kontroli oraz opracowanie rocznych raportów o nieprawidłowościach podczas wdrażania programu,

- zapewnienie prowadzenia zewnętrznego audytu w Partnerstwie podczas realizacji Działania 2 zgodnie z wytycznymi IZ EQUAL w tym zakresie,

- umożliwienie przeprowadzenia zewnętrznego audytu w KSW przez uprawnione jednostki.

Za kontrolę pogłębioną odpowiedzialny jest Departament Kontroli Skarbowej I w Ministerstwie Finansów wraz z 16 urzędami kontroli skarbowej, zgodnie z rozporządzeniem nr 438/2001 zmienionym rozporządzeniem nr 2355/2002. W rozdziale VIII Programu EQUAL opisano sposób, w jaki system ten będzie wdrażany w zakresie realizacji Programu EQUAL w Polsce.

Na szczeblu krajowym cele, zadania, kompetencje i organizację kontroli skarbowej reguluje ustawa z dnia 28 września 1991 r. o kontroli skarbowej (Dz. U. z 2004 r. Nr 8, poz. 65, z późn. zm.). Do zadań kontroli skarbowej należy w szczególności:

- kontrola celowości i zgodności z prawem gospodarowania środkami pochodzącymi z Unii Europejskiej, a także kontrola wywiązywania się z warunków finansowania pomocy z tych środków,

- certyfikacja i wydawanie deklaracji zamknięcia pomocy ze środków pochodzących z Unii Europejskiej.

Kontroli skarbowej podlegają m.in.:

- wydatkujący, przekazujący i otrzymujący środki pochodzące z Unii Europejskiej, zobowiązani do wywiązywania się z warunków finansowania pomocy ze środków pochodzących z Unii Europejskiej.

Certyfikacja i wydawanie deklaracji zamknięcia pomocy

Certyfikacja i wydawanie deklaracji zamknięcia pomocy w ramach Programu EQUAL będą realizowane przez komórkę wyodrębnioną dla tych celów w Ministerstwie Finansów. Szczegółowe informacje w tym zakresie zostały przedstawione w rozdziale VIII Programu EQUAL.

Szczegółowy zakres, tryb i sposób dokumentowania czynności związanych z prowadzeniem odpowiednich kontroli oraz wydawaniem deklaracji zamknięcia pomocy został określony w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 30 marca 2004 r. w sprawie certyfikacji i wydawania deklaracji zamknięcia pomocy finansowej ze środków pochodzących z Unii Europejskiej (Dz. U. Nr 66, poz. 607).

Kontrole na wniosek Komisji Europejskiej

Stosownie do art. 38 ust. 2 rozporządzenia nr 1260/1999 celem kontroli prowadzonych na zlecenie Komisji Europejskiej jest zweryfikowanie prawidłowości jednej lub więcej transakcji.

Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej wykonuje zadania dotyczące kontroli prowadzonych na wniosek Komisji Europejskiej przy pomocy Departamentu Kontroli Skarbowej I w Ministerstwie Finansów, przy czym:

- czynności kontrolne wykonywane są przez inspektorów i pracowników urzędów kontroli skarbowej poza planem kontroli ustalanym przez Generalnego Inspektora Kontroli Skarbowej (kontrole doraźne),

- kontrole dotyczą transakcji już zrealizowanych (kontrole ex post),

- wydatki objęte kontrolą nie są zaliczane do puli 5 % wydatków weryfikowanych poprzez wybór próby.

Zakres kontroli ustalany jest odpowiednio do oczekiwań Komisji Europejskiej.

Pozostałe kontrole skarbowe

Poza kontrolami, które służą bezpośredniej realizacji obowiązków wynikających z prawa wspólnotowego, prowadzone są również, w przypadkach tego wymagających, kontrole doraźne, w oparciu o uzyskane informacje wskazujące na nieprawidłowości w wykorzystaniu środków w ramach Programu EQUAL. W szczególności kontrole takie są prowadzone w związku z wnioskami takich instytucji krajowych, jak: Parlament (Sejm) Rzeczypospolitej Polskiej, Prokuratura, Instytucja Płatnicza, Instytucja Zarządzająca.

Zadania Generalnego Inspektora Kontroli Skarbowej są w tym zakresie wykonywane przy pomocy Departamentu Kontroli Skarbowej I w Ministerstwie Finansów. Czynności kontrolne są wykonywane przez inspektorów i pracowników urzędów kontroli skarbowej, poza planem kontroli ustalanym przez Generalnego Inspektora Kontroli Skarbowej.

Kontrole dotyczą transakcji już zrealizowanych (kontrole ex post), a wydatki nimi objęte nie są zaliczane do puli 5 % wydatków weryfikowanych na podstawie właściwej metody wyboru próby.

Zakres kontroli ustalany jest odpowiednio do uzyskiwanych informacji, z zastrzeżeniem kompetencji wynikających z ustawy z dnia 28 września 1991 r. o kontroli skarbowej.

Wymienione powyżej kontrole wynikają z zadań odpowiednich instytucji i nie będą finansowane ze środków EFS.

- Najwyższa Izba Kontroli - kompetencje i zadania wynikają z ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o Najwyższej Izbie Kontroli (Dz. U. z 2001 r. Nr 85, poz. 937 i Nr 154, poz. 1800, z 2002 r. Nr 153, poz. 1271 oraz z 2004 r. Nr 123, poz. 1291),

- Regionalne Izby Obrachunkowe - kompetencje i zadania wynikają z ustawy z dnia 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (Dz. U. z 2001 r. Nr 55, poz. 577, późn. zm.⁵⁾).

Zgodnie z obowiązkami Polski wynikającymi z prawa wspólnotowego, określone instytucje Wspólnoty prowadzą kontrole zewnętrzne. Są to w szczególności:

- Europejski Trybunał Obrachunkowy (ang. European Court of Auditors),

- Europejskie Biuro ds. Walki z Przestępstwami Finansowymi (ang. European Anti-Fraud Office - OLAF),

- Komisja Europejska.

- podnoszenie poziomu wiedzy społeczeństwa na temat roli jaką spełnia EFS,

- informowanie o roli Unii Europejskiej, w szczególności o pomocy udzielanej ze środków EFS,

- prezentowanie pozytywnego wizerunku EFS, w szczególności EQUAL w Polsce.

Uwzględniając jednak specyfikę Programu EQUAL, należy zakreślić także zakres celów szczegółowych strategii promocji skierowanych na informowanie o EQUAL:

- zainteresowanie udziałem w programie kluczowych partnerów,

- ustalenie podziału obowiązków w zakresie promocji i informacji pomiędzy KSW a IZ EQUAL,

- stworzenie zasad przekazywania niezbędnych informacji i dokumentów dotyczących EQUAL jednostkom zainteresowanym udziałem w Programie EQUAL,

- przekazywanie potencjalnym Partnerstwom niezbędnych informacji, koniecznych do utworzenia Partnerstwa na rzecz Rozwoju na poziomie krajowym i ponadnarodowym,

- ułatwienie poszukiwania partnerów zagranicznych w celu nawiązywania ponadnarodowych Partnerstw na rzecz Rozwoju,

- wsparcie mechanizmu włączania rezultatów działań Partnerstw na rzecz Rozwoju i dobrych praktyk do głównego nurtu polityki.

1) opinii publicznej,

2) potencjalnych partnerów, takich jak:

- jednostki administracji publicznej i urzędy centralne,

- jednostki samorządu terytorialnego,

- instytucje rynku pracy,

- organizacje pracodawców,

- związki zawodowe,

- małe i średnie przedsiębiorstwa,

- organizacje pozarządowe,

- szkoły i placówki, szkoły wyższe, instytuty badawcze.

3) osoby odpowiedzialne za kształtowanie polityki rynku pracy i integracji społecznej:

- urzędy centralne,

- administracja publiczna.

Uwzględnienie tych trzech grup docelowych jest ważne z punktu widzenia przyszłych rezultatów Programu EQUAL, które w ramach procesu włączania rezultatów do głównego nurtu polityki powinny zostać włączone do polityki rynku pracy i integracji społecznej w Polsce. Strategia komunikacyjna powinna uwzględnić ten aspekt Programu EQUAL i zapewnić mechanizmy gwarantujące jego realizację.

- współpraca z Komisją Europejską w realizacji strategii promocji i działań informacyjnych EQUAL,

- koordynowanie i monitorowanie działań promocyjnych,

- przygotowanie prac Informacyjnej Grupy Roboczej w zakresie EQUAL,

- publikacja podręczników i dokumentów programowych oraz innych publikacji i materiałów o zasięgu ogólnokrajowym,

- nadzorowanie właściwego wykorzystania tożsamości wizualnej EFS i EQUAL,

- monitorowanie wizerunku EFS i EQUAL w mediach.

Informacyjna Grupa Robocza jest organem doradczym w zakresie polityki informacyjnej i promocji EFS, w tym EQUAL. Składa się z przedstawicieli instytucji uczestniczących we wdrażaniu Programu EQUAL, przedstawiciela samodzielnego Stanowiska do Spraw Informacji i Promocji oraz przedstawiciela Departamentu Zarządzania EFS (koordynatora) w Ministerstwie Rozwoju Regionalnego.

IZ EQUAL opracuje, we współpracy z KSW, zakres działań skierowanych do potencjalnych uczestników Programu EQUAL. Do zadań KSW należy w szczególności:

- opracowanie strategii promocji Programu EQUAL na rzecz potencjalnych Partnerstw na rzecz Rozwoju,

- organizacja seminariów i konferencji dotyczących Programu EQUAL,

- współpraca z mediami,

- identyfikacja potencjalnych Partnerstw i dotarcie do nich z informacjami na temat EQUAL,

- upowszechnianie informacji na temat zasad wyboru projektów,

- prowadzenie bazy danych projektodawców,

- upowszechnianie dobrych praktyk, w tym opracowanie Podręcznika dobrych praktyk,

- umieszczanie logo EFS i EQUAL na materiałach promocyjnych, informacyjnych, szkoleniowych i edukacyjnych dotyczących EFS.

Dodatkowo każde Partnerstwo na rzecz Rozwoju zobowiązane jest do przedstawienia planu promocji i komunikacji na poziomie projektu, uwzględniając specyfikę EQUAL, w tym rolę sieci tematycznych i upowszechnianie rezultatów Programu EQUAL.

Partnerstwa będą zobowiązane do:

- upowszechniania informacji o projekcie oraz fakcie współfinansowania go ze środków EFS,

- informowania beneficjentów programu o korzystaniu ze środków EFS,

- informowania o działaniach Partnerstwa ponadnarodowego,

- informowania o rezultatach projektu.

Przy realizacji tych działań Partnerstwa na rzecz Rozwoju korzystać będą z pomocy KSW.

- stworzenie identyfikacji wizualnej EQUAL,

- zdefiniowanie i utworzenie Informacyjnej Grupy Roboczej, w której skład wejdą przedstawiciele IZ EQUAL i KSW opracowujących szczegółowe potrzeby grup docelowych,

- przygotowanie szczegółowego planu promocji w oparciu o podział zadań pomiędzy IZ EQUAL a KSW.

2. Konferencje, seminaria informacyjne oraz szkolenia:

- udział w konferencjach promujących EFS,

- organizowanie konferencji informacyjnych na temat EQUAL:

- konferencji tematycznych,

- konferencji regionalnych obejmujących 16 województw,

- zorganizowanie ogólnopolskiej konferencji otwierającej Program EQUAL,

- szkolenie dla pracowników KSW.

3. Publikacje:

- publikacja dokumentów programowych: Programu EQUAL i Uzupełnienia Programu EQUAL,

- publikacja broszur EQUAL - nowe sposoby rozwiązywania problemu nierówności i dyskryminacji na rynku pracy,

- publikacja Informatora dla wnioskodawców,

- publikacja Podręcznika dobrych praktyk z I rundy EQUAL,

- wydawanie biuletynu informacyjnego,

- publikacja materiałów promocyjnych: ulotek, banerów, plakatów i innych materiałów informacyjnych.

4. Strona internetowa:

- przygotowanie merytoryczne strony internetowej EQUAL,

- dbanie o stałą aktualizację informacji umieszczanych na stronie internetowej,

- stworzenie bazy danych dla potencjalnych Partnerstw ponadnarodowych.

5. Współpraca z mediami:

- pozyskiwanie i utrzymanie kontaktów z mediami,

- publikacje prasowe o zasięgu regionalnych i krajowym,

- opracowywanie materiałów prasowych na temat dobrych praktyk,

- dystrybucja informacji na temat rezultatów projektów.

6. Współpraca ponadnarodowa:

- udział w konferencjach, seminariach, wystawach międzynarodowych,

- udział w pracach Europejskich Grup Tematycznych i Grup Horyzontalnych.

6.5.1. Oznaczanie EFS, w tym EQUAL

Partnerstwa na rzecz Rozwoju realizujące działania współfinansowane ze środków EFS zobowiązane są do oznaczania pomieszczeń, w których odbywają się projekty, oznaczania sprzętu zakupionego w ramach projektu, publikacji i dokumentów. Sposobem na przedstawianie wkładu EFS jest umieszczanie logo EFS i logo EQUAL w Polsce oraz symbolu Unii Europejskiej. Wskazywanie udziału może odbywać się przez:

- plakaty wskazujące na wkład EFS i EQUAL oraz symbol Unii Europejskiej,

- powiadomienie odbiorców - wszystkie zawiadomienia skierowane do odbiorców powinny zawierać informację o współfinansowaniu projektu z EFS i określać kwotę lub udział finansowy tego współfinansowania,

- publikacje (broszury, biuletyny, ulotki), które na stronie tytułowej powinny zawierać jasną informację o udziale środków Unii Europejskiej w projekcie oraz logo EFS, logo EQUAL i symbol Unii Europejskiej,

- dyplomy i certyfikaty, które powinny zawierać logo EFS i EQUAL oraz symbol Unii Europejskiej,

- strony internetowe i środki audiowizualne, które powinny zawierać informację o udziale środków Unii Europejskiej i, o ile to możliwe, logo EFS, EQUAL, symbol Unii Europejskiej oraz odniesienia do stron internetowych: www.equal.gov.pl i www.europa.eu.int,

- imprezy promocyjne (targi, wystawy, pokazy, konferencje, seminaria) - w ich trakcie udział środków Unii Europejskiej powinien być oznaczany przez wykorzystywanie flag europejskich i emblematu Unii Europejskiej, a także logo EFS i logo EQUAL.

Monitorowanie jest procesem ciągłym, który umożliwia śledzenie realizacji Programu EQUAL przez krajowe i ponadnarodowe Partnerstwa na rzecz Rozwoju oraz dokonywanie niezbędnych korekt w sposobie realizacji Programu EQUAL. Dane pochodzące z systemu monitorowania stanowią główne źródło informacji niezbędnych do przygotowania okresowych i końcowych sprawozdań z realizacji Programu EQUAL. Dzięki bieżącemu monitorowaniu Partnerstw na rzecz Rozwoju oraz ich obiektywnej ocenie możliwe jest wyselekcjonowanie najlepszych projektów, czyli takich, które odpowiadają najlepiej na zidentyfikowane potrzeby i których rozwiązania są zarówno innowacyjne, jak i możliwe do adaptacji do głównych nurtów polityki zatrudnienia, społecznej i edukacyjnej.

Zgodnie z art. 35 rozporządzenia nr 1260/99 monitorowanie Programu EQUAL jest nadzorowane przez KM EQUAL.

7.1.1. Sposób organizacji systemu monitorowania

Zgodnie z Programem EQUAL na system monitorowania składają się dwa systemy informatyczne tworzące ze sobą komplementarną i spójną całość: SIMIK oraz Podsystem monitorowania EFS (PEFS), które są narzędziami wspierającymi monitorowanie Programu EQUAL.

SIMIK w Polsce spełnia następujące cele:

- zapewnienie właściwego, skutecznego i przejrzystego zarządzania środkami europejskimi w ramach programów współfinansowanych przez Unię Europejską,

- zapewnienie monitorowania wskaźników finansowych zadań realizowanych w ramach Podstaw Wsparcia Wspólnoty i Programów Operacyjnych w podziale na fundusze, dysponentów, Priorytety, Działania i projekty,

- zapewnienie monitorowania efektów zadań realizowanych w ramach Podstaw Wsparcia Wspólnoty i Programów Operacyjnych w podziale na fundusze, dysponentów, Priorytety, Działania i projekty,

- zapewnienie efektywnego i zgodnego z zalecanymi procedurami dostarczenia Komisji Europejskiej wymaganej sprawozdawczości i informacji o postępach i efektach wdrażania funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności w Polsce,

- monitorowanie i zarządzanie każdym projektem od momentu złożenia wniosku, poprzez kolejne etapy administrowania projektem, do dokonania oceny i kontroli finansowej.

Uzupełnieniem systemu SIMIK jest PEFS, którego podstawowym celem jest spełnienie wszelkich wymogów Komisji Europejskiej, ze względu na specyfikę EFS, nieuwzględnionych w systemie SIMIK. Użytkownikiem podsystemu, którego strukturę stanowią lokalne bazy danych, w przypadku Programu EQUAL jest KSW.

PEFS umożliwia wprowadzanie oraz przechowywanie szczegółowych informacji na temat beneficjentów ostatecznych, jak również wykorzystanie elektronicznej formy gromadzenia danych przez projektodawców w celu zautomatyzowania procesu przekazu danych na temat beneficjentów ostatecznych.

Ponadto, zgodnie z Programem EQUAL, IZ EQUAL jest odpowiedzialna za zbieranie danych ilościowych i jakościowych dotyczących EQUAL i przekazywanie ich drogą elektroniczną do Wspólnej Bazy Danych EQUAL w Komisji Europejskiej (ang. EQUAL Common Database - ECDB). Dane do ECDB zbierane i przetwarzane są przez KSW w oparciu o informacje otrzymane od Partnerstw na rzecz Rozwoju, zgodnie z ustawą z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2002 r. Nr 101, poz. 926 i Nr 153, poz. 1271, z 2004 r. Nr 25, poz. 219 i Nr 33, poz. 285, z 2006 r. Nr 104, poz. 708 i 711 oraz z 2007 r. Nr 165, poz. 1170 i Nr 176, poz. 1238).

Zakres danych obejmuje:

- informacje ogólne (kody identyfikacyjne, status Partnerstwa),

- informacje dotyczące procesu tworzenia Partnerstwa na rzecz Rozwoju,

- informacje o członkach Partnerstwa,

- informacje dotyczące wdrożenia programu pracy Partnerstwa,

- inne informacje niezbędne do monitorowania na poziomie Partnerstwa obejmujące między innymi rodzaj wsparcia dla obszarów dyskryminacji i grup dyskryminowanych, wydatki Partnerstw, podział wydatków ze względu na rodzaj podejmowanych działań.

Informacje przekazywane do ECDB powinny być aktualizowane na bieżąco. Baza ECDB dostępna jest na stronie internetowej Komisji Europejskiej: https://webgate.ec.europa.eu/equal/jsp/index.jsp?lang=pl.

7.1.2. Składanie sprawozdań

Partnerstwa na rzecz Rozwoju zobowiązane są do informowania KSW o sposobie realizacji projektów za pomocą sprawozdań okresowych, rocznych oraz sprawozdania końcowego. Sprawozdania powinny być sporządzane według wzoru określonego przez IZ EQUAL oraz przekazywane w trybie i terminach określonych w rozporządzeniu Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 26 lutego 2007 r. w sprawie trybu, terminów i zakresu sprawozdawczości dotyczącej realizacji Narodowego Planu Rozwoju oraz trybu i zakresu rozliczeń (Dz. U. Nr 44, poz. 283). Sprawozdania powinny być składane w wersji papierowej i elektronicznej. Dane zawarte w sprawozdaniach muszą korespondować z informacjami przedstawionymi przez projektodawcę we wniosku o dofinansowanie Działania, co umożliwi weryfikację realizacji założonych rezultatów.

KSW sporządza sprawozdania okresowe, roczne oraz sprawozdanie końcowe z realizacji Działania w zakresie realizowanych przez KSW projektów pomocy technicznej. KPU oraz IZ EQUAL sporządzają sprawozdania okresowe, roczne oraz sprawozdanie końcowe z realizacji Działania w zakresie realizowanych przez siebie projektów uzupełniających. Na podstawie sprawozdań składanych przez Partnerstwa na rzecz Rozwoju oraz sprawozdań z projektów uzupełniających KSW przygotowuje dla IZ EQUAL sprawozdania okresowe, roczne oraz sprawozdania końcowe z realizacji tematu.

Powyższe sprawozdania przekazywane są do IZ EQUAL, która na ich podstawie oraz na podstawie sprawozdań okresowych, rocznych i sprawozdania końcowego z realizacji Działania w zakresie własnego projektu pomocy technicznej, sporządza sprawozdania okresowe, roczne oraz sprawozdania końcowe z realizacji Programu EQUAL oraz sprawozdanie z tematu pomoc techniczna. Sprawozdania z realizacji Programu przedstawiane są do zatwierdzenia przez KM EQUAL.

Sprawozdania są przygotowywane w oparciu o informacje znajdujące się w SIMIK oraz dane dodatkowo zbierane na poziomie krajowym przez KSW. W sprawozdaniach wykorzystywane będą także wyniki przeprowadzanych na bieżąco badań oceniających sposób wdrażania Programu EQUAL w Polsce oraz jego wpływ na poprawę równości w dostępie do rynku pracy.

7.1.3. Dane monitoringowe

Z uwagi na charakter EQUAL monitorowanie i ocena realizacji jej celów powinno opierać się zarówno na ilościowych, jak i jakościowych danych dotyczących podejmowanych działań. W celu przedstawienia zakresu działań finansowanych w ramach Programu EQUAL konieczne jest, zgodnie z Wytycznymi Komisji Europejskiej w sprawie systemu monitoringu i oceny Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL w latach 2000-2006, uwzględnienie minimum informacji na temat wielkości nakładów i otrzymanych rezultatów.

Załącznik nr 5 do Uzupełnienia Programu EQUAL przedstawia wskaźniki pozwalające określić zakres całego Programu EQUAL oraz zakres działań podejmowanych w poszczególnych tematach. Gromadzenie danych w systemie monitoringu i kontroli umożliwi ich bieżącą, jednolitą oraz obiektywną ocenę.

Przedstawione w załączniku nr 5 szacunkowe wartości wskaźników zostały określone w oparciu o cele Programu EQUAL, jak również o wyniki konsultacji społecznych. Wskaźniki wskazują na cele szczegółowe Programu EQUAL, rezultaty wdrażania oraz postęp w realizacji planu finansowego.

W latach 2004-2006 Polska po raz pierwszy przystępuje do realizacji inicjatyw wspólnotowych. Niemożliwe jest więc, tak jak już zostało to podkreślone w Programie EQUAL, odniesienie do doświadczeń wynikających z realizacji wcześniejszych inicjatyw, tj. ADAPT i EMPLOYMENT.

Ponadto przy określaniu możliwości dokonania pełnej oceny przewidywanego oddziaływania programu nie można pominąć specyfiki samego Programu EQUAL, którego celem jest wsparcie systemów i struktur oraz testowanie innowacyjnych instrumentów rynku pracy. EQUAL jest instrumentem opartym na uczeniu się. Zatem, aby skutecznie wyodrębnić dobrą praktykę i móc włączać rezultaty wypracowane przez Partnerstwa na rzecz Rozwoju do głównego nurtu polityki w Polsce, niezbędna jest stała ocena wszystkich działań podejmowanych w ramach Programu EQUAL oraz ciągłe ich obserwowanie pozwalające na uwzględnienie tych doświadczeń. Z tego względu ewaluacja będzie realizowana nie tylko przed rozpoczęciem wdrażania Programu EQUAL i po jego zakończeniu, ale postępy wdrażania i zachodzące zmiany będą stale monitorowane. Wyniki monitoringu stanowić będą podstawę dla bieżącej oceny Programu EQUAL.

7.2.1. Zakres oceny

Głównym zadaniem ewaluacji jest ocenienie stopnia realizacji zamierzonych celów Programu EQUAL. Swoim zakresem ocena obejmie jednak nie tylko klasyczne płaszczyzny ewaluacji: ocenę osiągnięcia założonych celów i oddziaływania Programu EQUAL, ale jej zadaniem będzie również określenie wartości dodanej, jaką tworzą realizowane projekty. Nawiązując do wniosków wypracowanych na podstawie pierwszej rundy wdrażania EQUAL przez Komisję Europejską, ewaluacja Programu EQUAL skupiona będzie w dużej mierze na systemie zarządzania, dynamice wdrażania, systemie monitorowania, procedurze wyboru oraz wdrażania Działania 1, a także procesu włączania rezultatów do głównego nurtu polityki.

Ocena dotyczyć będzie czterech podstawowych zagadnień:

Trafności - doboru ogólnych priorytetów i celów szczegółowych Programu EQUAL w odniesieniu do sytuacji na rynku pracy oraz uwarunkowań społecznych i ekonomicznych w danym okresie czasu,

Skuteczności - w odniesieniu do stopnia osiągnięcia założonych celów, a także realizacji naczelnych zasad EQUAL: partnerstwa, zaangażowania grup dyskryminowanych, współpracy ponadnarodowej, włączania rezultatów do polityk krajowych i realizacji polityki równości szans,

Wydajności - oceniane będą osiągnięte efekty działań Partnerstw na rzecz Rozwoju w porównaniu z poniesionymi kosztami,

Innowacyjności - projektów realizowanych przez Partnerstwa na rzecz Rozwoju w kontekście istniejących już metod w danych obszarach tematycznych.

7.2.2. Organizacja działań oceniających

Sposób organizacji procesu oceny wdrażania i rezultatów Programu EQUAL oraz harmonogram działań oceniających opisany zostanie w oddzielnym dokumencie - Strategii Ewaluacji Programu EQUAL. Dokument ten zostanie przygotowany przy współpracy z Krajową Jednostką Oceny, która docelowo zostanie wyodrębniona w ministerstwie obsługującym ministra właściwego do spraw rozwoju regionalnego.

Do zadań Krajowej Jednostki Oceny należeć będzie:

- przygotowanie struktury organizacyjnej i nadzór nad funkcjonowaniem systemu oceny Narodowego Planu Rozwoju,

- współpraca z Zespołami ds. ewaluacji poszczególnych programów operacyjnych, w tym Programu EQUAL,

- skoordynowanie prac nad wypracowaniem standardów ewaluacji,

- upowszechnianie informacji na temat rezultatów przeprowadzanych ewaluacji.

W celu przeprowadzenia oceny Programu EQUAL zostanie powołana także Grupa Sterująca ds. ewaluacji, w skład której wejdą przedstawiciele IZ EQUAL, Krajowej Jednostki Oceny oraz KSW i Komisji Europejskiej. Do udziału w pracach grupy zaproszeni zostaną także eksperci, którzy zajmują się zagadnieniami związanymi z ewaluacją i posiadają znaczące doświadczenie w prowadzeniu badań oceniających.

W związku z brakiem konieczności przeprowadzenia oceny Programu EQUAL w połowie okresu programowania, działania ewaluujące sposób wdrażania oraz rezultaty Programu EQUAL podzielone zostaną zgodnie z harmonogramem wdrażania całego programu na trzy etapy. Pierwsze badania oceniające zlecone zostaną do wykonania w drugiej połowie 2004 r. po zakończeniu procedury wyboru. Następnie poddane ocenie zostanie Działanie 1 i Działanie 2, a na koniec Działanie 3. W każdym z tych etapów analizowane będą elementy szczególne i ważne dla poszczególnych działań, a także zagadnienia wspólne dla całego Programu, takie jak: wdrożenie podstawowych zasad EQUAL oraz sposób realizacji kwestii horyzontalnych. Szczegółowy wykaz typów badań oraz proponowanych metod badawczych zawarty zostanie w Strategii Ewaluacji Programu EQUAL.

7.2.3. Poziomy oceny

Zgodnie z Programem EQUAL oraz Wytycznymi w zakresie mechanizmów monitorowania i oceny Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL zakłada się trzy poziomy przeprowadzania oceny Programu EQUAL. Zakres oceny, odpowiedzialne instytucje oraz sposób wykonania oceny przedstawione zostały w tabeli:

Poniżej przedstawione zostaną wymagania dotyczące oceny w stosunku do instytucji odpowiedzialnych, w zależności od poziomu oceny.

Poziom projektu - Ocena Partnerstw na rzecz Rozwoju

Każde Partnerstwo na rzecz Rozwoju powinno przedstawić w umowie o Partnerstwie na rzecz Rozwoju informacje dotyczące oceny projektu w trakcie jego realizacji oraz po jego zakończeniu. Zakres informacji dotyczących oceny przedstawionych w umowie o Partnerstwie na rzecz Rozwoju powinien obejmować wyjaśnienie, jakiego rodzaju dane i informacje będą stanowiły przedmiot oceny, sposób, w jaki Partnerstwo chce przedstawić te dane, oraz sposób przeprowadzenia analizy tych danych.

Każde Partnerstwo na rzecz Rozwoju powinno również przedstawić w umowie o Współpracy Ponadnarodowej szczegóły dotyczące oceny działań podejmowanych przez Partnerstwo w zakresie współpracy ponadnarodowej.

Istnieją trzy etapy oceny Partnerstwa:

a) monitoring działań oraz ich rezultatów, który powinien być częścią właściwego systemu monitorowania całego Programu i uwzględniać zarówno dane zbierane na poziomie krajowym, jak i ponadnarodowym,

b) ocena wpływu działań,

c) ocena sposobu wdrażania działań i funkcjonowania samego Partnerstwa.

Zarówno ocena wpływu działań, jak i sposobu ich wdrażania i funkcjonowania samego Partnerstwa mogą być realizowane między innymi poprzez:

- regularne rozmowy podczas spotkań partnerów,

- pisemną ocenę przygotowaną przez każdego z partnerów z zastosowaniem jednolitego formatu, listy tematów lub ankiety,

- ocenę podobnych projektów realizowanych na poziomie kraju,

- ocenę niezależnego eksperta.

Szczegółowe informacje dotyczące opracowania metodologii oceny zostaną przedstawione w poradniku dla Partnerstw na rzecz Rozwoju, za którego opracowanie odpowiedzialna jest KSW.

Poziom krajowy - Ocena przewidywanego oddziaływania Programu EQUAL

Ewaluacja Programu EQUAL musi brać pod uwagę innowacyjny charakter EQUAL. Pamiętać należy, że proste wskaźniki ilościowe, które sprawdzają się w przypadku oceny głównych programów EFS, nie oddają w pełni rozmiaru oraz jakości wpływu Programu EQUAL na rozwój instrumentów rynku pracy i polityki zatrudnienia. Dlatego też większe znaczenie ma tu ocena metod realizacji działań, możliwości włączenia zaproponowanych rozwiązań do polityki regionalnej lub krajowej, sposobów upowszechniania dobrych praktyk niż rezultaty programu mierzone za pomocą wskaźników ilościowych. Te ostatnie pozyskiwane będą w celu oceny zakresu oddziaływania Programu EQUAL oraz w celu wsparcia procesu oceny skuteczności metod realizacji działań, w tym skuteczności procesu włączania rezultatów do głównego nurtu polityki.

Biorąc pod uwagę powyższe, ocena przewidywanego oddziaływania Programu EQUAL w Polsce w latach 2004-2006 obejmuje ogólne czynniki wpływające na efektywność realizacji, określone także w ocenie ex ante.

Analizie poddane zostaną między innymi:

- sposób zawiązywania się różnych typów Partnerstw w różnych regionach i o różnym składzie, w tym przestrzeganie przez Partnerstwa ram czasowych poszczególnych działań,

- jakość projektów oraz sposób zarządzania projektami,

- uwzględnienie, na poziomie działań i Partnerstw, udziału osób doświadczających nierówności i dyskryminacji na rynku pracy w proponowanych przedsięwzięciach niosących im konkretne wsparcie - zasada zaangażowania grup dyskryminowanych (ang. empowerment),

- sposób realizacji zasady partnerstwa,

- innowacyjność prowadzonych działań,

- opracowanie mechanizmu włączania rezultatów do głównego nurtu polityki,

- sposób upowszechnienia działań Partnerstwa i ich rezultatów jako przykłady dobrych praktyk,

- sposób prowadzenia współpracy ponadnarodowej,

- sposób realizacji polityki równości płci (ang. gender mainstreaming).

Badania oceniające mają także na celu sprawdzenie, czy w rezultacie wdrożenia Programu EQUAL osiągnięta została poprawa klimatu społecznego w obszarze spraw dotyczących dyskryminacji i nierówności.

Za przeprowadzenie oceny oddziaływania programu odpowiedzialna jest IZ EQUAL, we współpracy z Komisją Europejską oraz członkami KM EQUAL. Do zadań IZ EQUAL należy również zapewnienie zewnętrznego, niezależnego eksperta do oceny Programu EQUAL.

Zadaniem KSW w zakresie oceny oddziaływania Programu EQUAL jest natomiast ankietowanie losowo wybranej grupy uczestników Programu EQUAL 6 miesięcy po zakończeniu ich udziału w projekcie realizowanym przez Partnerstwo na rzecz Rozwoju. Badanie powinno dotyczyć przynajmniej 1.000 uczestników projektów realizowanych w ramach poszczególnych tematów Programu EQUAL. Otrzymane dane pozwolą na sprawdzenie, co dzieje się z tymi osobami po zakończeniu projektu.

Poziom wspólnotowy - Ocena końcowa

Za końcową ocenę odpowiedzialna jest Komisja Europejska, która zapewnia udział niezależnego zewnętrznego eksperta. Podstawą oceny są Programy we wszystkich krajach biorących udział we wdrażaniu EQUAL oraz dokumenty Partnerstw na rzecz Rozwoju. Przy opracowaniu oceny końcowej Instytucje Zarządzające EQUAL współpracują z Komisją Europejską

- potwierdzenie, że Program EQUAL zawiera elementy niezbędne dla dobrego opisu i uzasadnienia wyboru tematów oraz porównywalne z zawartością programów operacyjnych EQUAL dla innych krajów,

- potwierdzenie, że strategia zawarta w Programie EQUAL jest spójna,

- ocenienie, w jaki sposób Program EQUAL powiązany jest z polityką krajową,

- ocenienie, w jakiej mierze dokument wykorzystuje wcześniejszy dorobek w dziedzinie polityki przeciwdziałania dyskryminacji i ograniczania społecznych nierówności,

- ocenienie zgodności proponowanego systemu wdrożenia Programu EQUAL, jego monitoringu oraz oceny w różnych fazach realizacji,

- ocenienie potencjalnych rezultatów wdrożenia Programu EQUAL.

Dla osiągnięcia założeń oceny ex ante ewaluator przyjął jako podstawę analizę następujących czynników:

* wykorzystanie zasad wdrażania Programu EQUAL,

* ocena struktury programu operacyjnego,

* ocena wyboru zakresu tematycznego w kontekście:

* restrukturyzacji wsi i rolnictwa,

* polityki krajowej wobec grup znajdujących się w niekorzystnej sytuacji na rynku pracy,

* startu życiowego i zawodowego młodzieży,

* zagrożenia dualizmem rynku pracy w Polsce,

* słabości instytucjonalnej obsługi polskiego rynku pracy,

* zagadnień związanych z dyskryminacją i nierównością na rynku pracy,

* spójność i uzupełniający charakter planowanych działań w odniesieniu do grup docelowych,

* istniejące warunki wdrożenia Programu EQUAL,

* ramy monitorowania Programu EQUAL,

* ocena przewidywanych rezultatów oddziaływania Programu EQUAL.

Zdaniem ewaluatora realizacja Programu EQUAL ma duże znaczenie, szczególnie w przypadku reorientacji działań ze sfery polityki społecznej, dla zwiększenia skuteczności wykorzystywanych narzędzi. Dodatkowo zastosowanie modelu działania opartego o formułę partnerstwa znacznie przyczyni się, z pozytywnymi wynikami, do upowszechniania porozumień na rzecz podejmowania trudnych wyzwań rynku pracy. Również możliwość wymiany informacji i doświadczeń w tym obszarze z partnerami na poziomie zarówno krajowym, jak i wspólnotowym stanowi wartość dodaną Programu EQUAL.

Z oceny ex ante wynikało kilka ogólnych rekomendacji, które zostały wykorzystane w procesie programowania:

* przygotowanie, zgodnie ze wskazówkami oceny ex ante, pełnej charakterystyki wskaźników oraz oceny oddziaływania programu,

* dokonanie wyboru sposobów budowania partnerstw,

* kontynuacja procesu szkoleniowego, będącego zarazem procesem angażowania w proces przygotowawczy, a później w realizację projektu - między innymi instytucji/organizacji posiadających doświadczenie w zwalczaniu dyskryminacji i nierówności,

* intensyfikacja współpracy w obrębie struktur rządowych mająca na celu wyjaśnienie mechanizmu polskiego wkładu do Programu EQUAL,

* opracowanie zasad i mechanizmów dostosowania rezultatów Programu EQUAL do polityk krajowych, co wymaga już od dziś współpracy z różnymi instytucjami podejmującymi decyzje oraz decydentami,

* opracowanie w Uzupełnieniu Programu szczegółowego modelu działania w obrębie poszczególnych tematów tak, aby inicjatorzy Partnerstw na rzecz Rozwoju znali możliwości wyboru tematu,

* zapewnienie, aby jak najszybciej weszły w życie rozwiązania prawne i organizacyjne potrzebne do stworzenia niezbędnych warunków dla podejmowania działań.

Ocena ex ante zawiera również tabelaryczną charakterystykę wskaźników potrzebnych w procesie monitorowania, które zostały wykorzystane do oceny przewidywanego oddziaływania Programu EQUAL (Załącznik 5).

______

¹⁾ Przyznanie środków przeznaczonych na finansowanie Działania.

²⁾ Maksymalna wysokość środków przeznaczonych na finansowanie Działania.

³⁾ Według zalecenia Komisji nr 2003/361/WE z dnia 6 maja 2003 r. dotyczącego definicji małych i średnich przedsiębiorstw (Dz. Urz. UE L 124 z 20.05.2003) w Programie EQUAL zostały przyjęte następujące definicje:

- średnie przedsiębiorstwo to przedsiębiorstwo, które zatrudnia mniej niż 250 pracowników i których roczny obrót nie przekracza 50 milionów EUR a/lub całkowity bilans roczny nie przekracza 43 mln EUR,

- małe przedsiębiorstwo to przedsiębiorstwo, które zatrudnia mniej niż 50 pracowników i którego roczny obrót i/lub całkowity bilans roczny nie przekracza 10 milionów EUR,

- mikroprzedsiębiorstwo to przedsiębiorstwo, które zatrudnia mniej niż 10 pracowników i którego roczny obrót i/lub całkowity bilans roczny nie przekracza 2 mln EUR.

⁴⁾ Zgodnie z art. 107 rozporządzenia Rady nr 1083/2006/WE z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiającego przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności i uchylającego rozporządzenie nr 1260/1999/WE (Dz. Urz. WE L 210 z 31.07.2006, str. 25, z późn. zm.) z dniem 1 stycznia 2007 r. rozporządzenie Rady nr 1260/1999/WE z dnia 21 czerwca 1999 r. ustanawiające przepisy ogólne w sprawie funduszy strukturalnych (Dz. Urz. WE L 161 z 26.06.1999, str. 1, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 14, t. 1, str. 31, z późn. zm.) utraciło moc obowiązującą. Jednakże rozporządzenie nr 1260/1999/WE może być nadal stosowane w zakresie określonym w art. 105 rozporządzenia Rady nr 1083/2006/WE.

⁵⁾ Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2001 r. Nr 154, poz. 1800, z 2002 r. Nr 113, poz. 984 oraz z 2003 r. Nr 149, poz. 1454.