1. Cele ochrony

Celem ochrony przyrody Parku Narodowego "Bory Tucholskie", zwanego dalej "Parkiem", jest zachowanie unikalnego w skali Polski i Europy sandrowo-pojeziornego typu krajobrazu z jego naturalną różnorodnością biologiczną, pozostającą w związku z procesami i strukturami geologicznymi, geomorfologicznymi, hydrologicznymi i glebowymi, z mechanizmami funkcjonowania ekosystemów oraz historią przemian flory i fauny.

Priorytetowym celem ochrony przyrody jest zachowanie naturalnej specyfiki biocenotycznej jezior, zwłaszcza lobeliowych, torfowisk i borów sosnowych.

1.1. Celem ochrony przyrody nieożywionej jest:

1) zachowanie naturalnych procesów i struktur geologicznych, geomorfologicznych, hydrologicznych oraz glebowych;

2) renaturalizacja systemu hydrologicznego;

3) przeciwdziałanie wzrostowi żyzności wód oraz zakwaszenia gleb i wód powierzchniowych i podziemnych;

4) ochrona gleb przed erozją oraz depozytów torfu przed degradacją w przypadku wystąpienia zagrożeń.

1.2. Celem ochrony ekosystemów: leśnych, wodnych i lądowych nieleśnych Parku jest:

1) dbałość o zachowanie naturalnej różnorodności siedlisk,

2) zapewnienie właściwych warunków glebowych, wodnych, świetlnych i termicznych, ograniczanie oddziaływań antropopresyjnych,

3) wspomaganie spontanicznych procesów sukcesyjnych,

a ponadto:

4) w ekosystemach leśnych:

a) zapewnienie zbiorowiskom leśnym naturalnego i trwałego rozwoju,

b) utrzymanie naturalnej różnorodności biologicznej i procesów ekologicznych w zbiorowiskach leśnych,

c) wspomaganie naturalnej odbudowy składu gatunkowego, struktury wiekowej i przestrzennej drzewostanów w autogenicznych fitocenozach leśnych,

d) ograniczanie niekorzystnych zjawisk i procesów w leśnych zbiorowiskach zastępczych,

e) odnawianie drzewostanów zniszczonych przez czynniki biotyczne i abiotyczne;

5) w nieleśnych ekosystemach lądowych:

a) zachowanie trwałości naturalnych zespołów roślinnych,

b) zachowanie półnaturalnych ekosystemów łąkowych jako przejawu różnorodności biologicznej przyrody Parku,

c) odtworzenie naturalnych zespołów roślinnych, z uwzględnieniem potrzeb ochrony siedlisk przyrodniczych, gatunków grzybów, roślin i zwierząt oraz ich siedlisk;

6) w ekosystemach wodnych:

a) zapewnienie warunków umożliwiających funkcjonowanie ekosystemów wodnych, w tym jezior i cieków, oraz wodno-bagiennych, w tym torfowisk, młak, źródlisk, z uwzględnieniem tendencji ich rozwoju,

b) stymulowanie wzrostu liczebności populacji rzadko występujących, podatnych na zagrożenia i zagrożonych wyginięciem gatunków roślin i zwierząt,

c) przywrócenie właściwej dla danego ekosystemu różnorodności gatunkowej ichtiofauny.

1.3. Celem ochrony gatunków grzybów i roślin oraz ich siedlisk jest:

1) utrzymanie różnorodności gatunkowej i siedliskowej;

2) utrzymanie i przywracanie siedlisk gatunków zagrożonych;

3) przeciwdziałanie ekspansji gatunków obcych;

4) przywracanie utraconych walorów florystycznych i fitocenotycznych.

1.4. Celem ochrony gatunków zwierząt i ich siedlisk jest:

1) zapewnienie ciągłości występowania rodzimych gatunków zwierząt;

2) zapewnienie warunków do wzrostu liczebności populacji gatunków rzadkich i zagrożonych wyginięciem;

3) przywrócenie gatunków zwierząt, które na terenie Parku wyginęły w wyniku działalności człowieka;

4) przywracanie właściwej struktury wiekowej i płciowej w populacjach dużych ssaków oraz utrzymanie liczebności tych zwierząt niezagrażającej zaburzeniami w funkcjonowaniu biocenoz.

1.5. Celem ochrony krajobrazów jest:

1) zachowanie, utrzymanie lub przywrócenie walorów widokowych i estetycznych krajobrazu;

2) zachowanie istniejącej mozaiki łąk, pastwisk, pól uprawnych, lasów, zadrzewień i zakrzaczeń;

3) kształtowanie i zachowanie lokalnego krajobrazu kulturowego.

1.6. Celem ochrony wartości kulturowych jest:

1) przywracanie, zachowanie, utrzymanie i upowszechnianie wartości kulturowych Parku;

2) utrwalanie tożsamości kulturowej obszaru Parku.

2. Przyrodnicze uwarunkowania realizacji celów ochrony:

2.1. W Parku występują następujące ekosystemy:

a) leśne,

b) wodne,

c) lądowe nieleśne.

2.2. Ekosystemy leśne Parku obejmują 3.820,13 ha, co stanowi 83 % jego powierzchni.

Typy siedliskowe lasu i odpowiadające im zespoły roślin stanowią:

2.3. Powierzchnia leśna Parku według stopni zgodności w typach siedliskowych lasu:

¹⁾ Stopień 1 - zgodny z siedliskiem, jeżeli gatunek główny (zgodnie z przyjętym składem docelowym drzewostanu) jest gatunkiem panującym, a w składzie gatunkowym występują wszystkie gatunki przyjętego składu docelowego.

Stopień 2 - częściowo zgodny z siedliskiem, jeżeli gatunek główny jest gatunkiem panującym, lub gdy gatunek główny nie jest gatunkiem panującym, lecz w składzie gatunkowym drzewostanu występują wszystkie gatunki przyjętego składu docelowego.

Stopień 3 - niezgodny z siedliskiem, jeżeli nie spełnia wymogów określonych dla stopni 1 i 2, co oznacza, że gatunek główny nie jest gatunkiem panującym i jednocześnie w składzie gatunkowym drzewostanu nie występują wszystkie gatunki przyjętego docelowego składu gatunkowego drzewostanu.

2.4. Potencjalne zespoły roślinne występujące na terenie Parku:

2.5. Powierzchnia drzewostanów według klas wieku:

2.6. Ekosystemy wodne obejmują 530,36 ha, co stanowi 11,50 % powierzchni Parku.

Ekosystemy wodne swoje walory przyrodnicze i dobry stan zachowania zawdzięczają bardzo niskiej antropopresji i terenowi zlewni prawie w całości pokrywającej się z terenem Parku. Jeziora Parku reprezentują większość typów troficznych, charakterystycznych dla obszarów niżowych. Na jego terenie występują zbiorniki oligotroficzne, mezotroficzne i eutroficzne oraz niewielkie wytopiskowe jeziorka o dystroficznym charakterze. Szczególnie cenne są jeziora lobeliowe stanowiące jedno z największych skupisk tego typu zbiorników na terenie Polski.

Ogólna charakterystyka fizyczno-geograficzna jezior Parku:

2.7. Lądowe ekosystemy nieleśne Parku zajmują powierzchnię 158,27 ha i zostały zakwalifikowane następująco:

1) Zbiorowisko mszarne torfowisk wysokich - Sphagnetum magellanici;

2) Zbiorowisko mszarne torfowisk wysokich z wełnianką - Eriophorum vaginatum-Sphagnum recurvum;

3) Zbiorowisko dolinkowe torfowisk przejściowych - Caricetum limosae;

4) Zbiorowisko z przygiełką białą - Rhynchosporetum albae;

5) Zbiorowisko z turzycą nitkowatą - Caricetum lasiocarpae;

6) Zbiorowisko torfowisk niskich - Carici canescentis-Agrostietum caninae;

7) Szuwar trzcinowy - Phragmitetum communis;

8) Szuwar szerokopałkowy - Typhetum latifoliae;

9) Thelypteridi-Phragmitetum;*

10) Szuwar wielkoturzycowy - Caricetum ripariae;

11) Zbiorowisko wysokiej turzycy błotnej - Caricetum acutiformis;

12) Zbiorowisko wysokiej turzycy dziubkowatej - Caricetum rostratae;

13) Szuwar turzycowy - Caricetum elatae;

14) Zbiorowisko wysokiej turzycy zaostrzonej - Caricetum gracilis;

15) Szuwar mozgowy - Phalaridetum arundinaceae;

16) Zbiorowisko łąkowe - Lolio-Polygonetum arenastri;

17) Łąka trzęślicowa - Molinietum caeruleae;

18) Zbiorowisko situ i trzęślicy - Junco-Molinietum;

19) Łąka knieciowa - Scirpetum sylvatici;

20) Łąka knieciowa - Deschampsia caespitosa;

21) Zbiorowisko rajgrasu wyniosłego - Arrhenatheretum elatioris;

22) Ubogie łąki rajgrasowe - Poa pratensis-Festuca rubra;

23) Zbiorowisko pastwiskowe z życicą trwałą - Lolio-Cynosuretum;

24) Zespół szczotlichy siwej - Spergulo vernalis-Corynephoretum;

25) Zespół goździka i zawciągu - Diantho-Armerietum;

26) Zbiorowisko typu "psiara" - Polygalo-Nardetum;

27) Zbiorowisko typu "psiara" - Nardo-Juncetum squarrosi;

28) Wrzosowisko - Pohlio-Callunetum;

29) Wrzosowisko - Sieglingio-Agrostietum;

30) Nitrofilne zbiorowisko ruderalne - Artemisio-Tanacetetum vulgaris;

31) Zbiorowisko segetalne upraw zbożowych - Arnoserido-Scleranthetum;

32) Zbiorowisko segetalne upraw okopowych - Echinochloo-Setarietum;

33) Nitrofilne zbiorowisko porębowe - Senecioni sylvatic-Epilobietum angustifoli;

34) Zbiorowisko porębowe - Calamagrostietum epigeji;

35) Zbiorowisko porębowe - Rubetum idaei;

36) Antropogeniczne zbiorowisko krzewiaste - Frangulo-Rubetum plicati.

* Brak polskiej nazwy.

2.8. Na obszarze Parku stwierdzono występowanie następujących grup systematycznych grzybów i roślin:

1) rośliny naczyniowe (Vascular) - 640 gatunków, w tym 38 gatunków chronionych;

2) grzyby (Fungi) - 363 gatunki, wszystkie chronione;

3) mszaki (Bryophyta) - 181 gatunków, w tym 37 gatunków chronionych;

4) porosty (Lichenes) - 231 gatunków, w tym 49 gatunków chronionych;

5) glony (Algae) - 193 gatunki.

2.9. Na obszarze Parku stwierdzono występowanie następujących grup systematycznych zwierząt:

1) ryby (Pisces) - 20 gatunków, w tym 2 gatunki chronione;

2) płazy (Amphibia) - 9 gatunków, wszystkie chronione;

3) gady (Reptilia) - 5 gatunków, wszystkie chronione;

4) ptaki (Aves) - 97 gatunków, w tym 87 gatunków chronionych;

5) ssaki (Mammalia) - 37 gatunków, w tym 16 gatunków chronionych.

2.10. W Parku występują następujące rodzaje krajobrazów:

1) naturalny - zajmujący 97 % powierzchni Parku;

2) półnaturalny - zajmujący 2 % powierzchni Parku;

3) antropogeniczny - zajmujący 1 % powierzchni Parku.

2.11. Przyrodnicze uwarunkowania realizacji celów ochrony:

1) w ekosystemach leśnych:

- jako wykładnik możliwego zróżnicowania warunków siedliskowych ekosystemów leśnych przyjęto zbiorowiska naturalnej roślinności potencjalnej; ustalone dla nich docelowe składy gatunkowe stanowią podstawę planowania hodowlano-ochronnego,

- występowanie na przeważającej powierzchni Parku jednowiekowych i jednogatunkowych monokultur sosnowych sztucznego pochodzenia;

2) w ekosystemach wodnych:

rezultatem prowadzenia działalności gospodarczej na obszarze Parku, w latach poprzedzających jego utworzenie, jest w szczególności:

- zbyt wysoka zasobność jednych zbiorników, nadmierne zakwaszenie innych,

- transformacja składu chemicznego środowiska wodnego i osadów limnicznych,

- nadmierna erozja stoków niektórych fragmentów zlewni,

- przekształcone systemy hydrologiczne w zlewniach,

- istotne zaburzenia w składzie gatunkowym ryb;

3) w nieleśnych ekosystemach lądowych:

a) w tej grupie ekosystemów przyrodniczo najcenniejsze są liczne w Parku torfowiska, w szczególności wysokie i przejściowe; rezultatem prowadzenia działalności gospodarczej na obszarze Parku w latach poprzedzających utworzenie Parku jest w szczególności:

- osuszenie złoża torfowego, zwłaszcza jego warstw powierzchniowych, w niektórych torfowiskach,

- uruchomienie niekorzystnych zjawisk i procesów w złożu torfowym, w tym mineralizacji, zmniejszanie objętości osadu,

- spadek tempa akumulacji złoża torfowego,

- zaburzenia w procesie naturalnej sukcesji roślinności,

- regresja i unifikacja biocenoz, spadek różnorodności biologicznej,

b) w tej grupie ekosystemów przedmiotem ochrony są również inne nieleśne ekosystemy lądowe:

- murawy napiaskowe,

- wydmy śródlądowe,

- wrzosowiska,

- łąki na torfie niskim oraz różne, zwykle wczesne, stadia sukcesyjne zbiorowisk leśnych, a także ekosystemy szuwarów, ziołorośli, źródlisk i zarośli; każdy z tych typów ekosystemów, a nawet obiektów w ramach danego typu, wymaga użycia odpowiednich technik i metod ochrony.

2.12. Typy siedlisk przyrodniczych wymagające ochrony wynikającej z wyznaczenia obszarów Natura 2000:

3. Społeczne uwarunkowania realizacji celów ochrony:

3.1. Park Narodowy "Bory Tucholskie" został utworzony rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 14 maja 1996 r. w sprawie utworzenia Parku Narodowego "Bory Tucholskie" (Dz. U. Nr 64, poz. 305 oraz z 1999 r. Nr 53, poz. 555).

3.2. Grunty Parku położone są na obszarze:

3.3. Powierzchnia Parku według stanu na dzień 31 grudnia 2007 r. wyniosła 4.613,04 ha, w tym w zarządzie Parku 4.599,43 ha, i stanowi następujące użytki gruntowe:

3.4. Enklawy¹⁾ występujące w Parku:

3.5. Podział Parku na obwody ochronne:

3.6. Użytki rolne obejmują 70,57 ha, w tym:

1) grunty orne - 5,70 ha;

2) sady - 0,71 ha;

3) łąki trwałe - 47,48 ha;

4) pastwiska - 16,68 ha.

3.7. Na obszarze Parku mieszkają tylko jego pracownicy.

3.8. Powierzchnia otuliny Parku wynosi 12.980,52 ha. W przeważającej części obejmuje lasy należące do Skarbu Państwa, administrowane przez Nadleśnictwa:

a) Rytel - największa, południowa część otuliny,

b) Przymuszewo - północno-zachodnia część otuliny.

Duży udział powierzchniowy stanowią jeziora należące do Skarbu Państwa, z których największe to: Charzykowskie, Karsińskie, Długie, Dybrzk i Łąckie.

Grunty leśne prywatne występują w rozdrobnionych kompleksach, głównie na obrzeżach lasów państwowych. Około 5 % zajmują grunty rolne i budowlane, które prawie w całości stanowią własność prywatną. Ogólny udział gruntów prywatnych w otulinie szacuje się na około 10 %.

Park w około 90 % graniczy z gruntami Skarbu Państwa. Pozostałe 10 % graniczy z gruntami prywatnymi, znajdującymi się w sołectwach Swornegacie i Małe Swornegacie oraz w Drzewiczu.

¹⁾ Ich powierzchnia nie jest wliczona do powierzchni Parku.

²⁾ Numery działek podano zgodnie z mapą ewidencyjną gruntów i budynków powiatu chojnickiego, obręb ewidencyjny Swornegacie. Mapa znajduje się w siedzibie Starostwa Powiatowego w Chojnicach.

I. Zagrożenia wewnętrzne istniejące:

II. Zagrożenia wewnętrzne potencjalne:

III. Zagrożenia zewnętrzne istniejące:

IV. Potencjalne zagrożenia zewnętrzne:

¹⁾ Podział na oddziały oznaczone liczbą i pododdziały oznaczone literą podano zgodnie z mapą przeglądową Parku Narodowego "Bory Tucholskie", sporządzoną przez Biuro Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej Oddział w Warszawie w skali 1:10.000, według stanu na dzień 1.01.2001 r.

Mapa znajduje się w siedzibie Dyrekcji Parku Narodowego "Bory Tucholskie" w miejscowości Charzykowy.

1. Działania ochronne na obszarach ochrony ścisłej, czynnej i krajobrazowej

1.1. Działania ochronne na obszarach objętych ochroną ścisłą obejmują:

1) przyżyciowe odłowy kontrolne oraz monitoring stanu wód powierzchniowych i warunków fizykochemicznych jezior;

2) ochronę przeciwpożarową;

3) ochronę rzadkich roślin i zagrożonych wyginięciem gatunków.

1.2. Działania ochronne na obszarach ochrony czynnej polegają na umożliwieniu przebiegu naturalnych procesów przyrodniczych, w tym procesów regeneracji, sukcesji i unaturalniania się ekosystemów.

W poszczególnych ekosystemach ponadto obejmuje:

1) w ekosystemach leśnych:

a) zachowanie trwałości ekosystemów leśnych,

b) dążenie do realizacji długookresowego celu ochronnego, jakim jest przywracanie, zgodnie z typem ekosystemu naturalnego, składu gatunkowego i struktury przestrzennej drzewostanu,

c) stworzenie warunków do realizacji celów ochrony, w tym także ochrony rzadkich gatunków grzybów, roślin i zwierząt,

d) usuwanie roślin gatunków inwazyjnych obcego dla ekosystemu pochodzenia,

e) ochrona rzadkich i zagrożonych gatunków grzybów i roślin,

f) ograniczanie liczebności gatunków stanowiących zagrożenie dla gatunków rzadkich i zagrożonych zwierząt,

g) ochronę zwierząt;

2) w nieleśnych ekosystemach lądowych:

a) hamowanie sukcesji,

b) ograniczanie odpływu wód powierzchniowych,

c) ochronę rzadkich i zagrożonych gatunków grzybów i roślin,

d) ograniczanie liczebności gatunków stanowiących zagrożenie dla gatunków rzadkich i zagrożonych zwierząt;

3) w ekosystemach wodnych:

a) prowadzenie odłowów regulacyjnych i zarybień wspomagających,

b) monitoring stanu wód powierzchniowych i warunków fizykochemicznych jezior,

c) ochronę rzadkich i zagrożonych gatunków grzybów i roślin,

d) ograniczanie liczebności gatunków stanowiących zagrożenie dla gatunków rzadkich i zagrożonych zwierząt.

1.3. Działania ochronne na obszarach ochrony krajobrazowej obejmują:

1) przeciwdziałanie zarastaniu ekosystemów półnaturalnych;

2) ograniczenie odpływu wód powierzchniowych;

3) ochronę walorów widokowych przez zachowanie ekstensywnego sposobu użytkowania gruntów ornych;

4) usuwanie gatunków obcych;

5) ochronę zwierząt;

6) ochronę gruntów ornych przez zachowanie ekstensywnych sposobów użytkowania;

7) ochronę walorów widokowych;

8) budowę infrastruktury edukacyjnej;

9) budowę i remont urządzeń turystycznych.

2. Rodzaj, zakres i lokalizacja działań ochronnych

¹⁾ Podział na oddziały oznaczone liczbą i pododdziały oznaczone literą podano zgodnie z mapą przeglądową Parku Narodowego "Bory Tucholskie", sporządzoną przez Biuro Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej Oddział w Warszawie w skali 1:10.000, według stanu na dzień 1.01.2001 r.

Mapa znajduje się w siedzibie Dyrekcji Parku Narodowego "Bory Tucholskie" w miejscowości Charzykowy.

²⁾ Zarybianie powinno być dokonywane w oparciu o materiał zarybieniowy o cechach właściwych dla lokalnych populacji ryb, w celu stabilizacji składów jakościowych i ilościowych populacji ryb występujących na terenie Parku.

I. Miejsca udostępniane w celach naukowych

II. Miejsca udostępniane w celach edukacyjnych

III. Miejsca udostępniane w celach kulturowych

IV. Miejsca udostępniane w celach turystycznych

V. Miejsca udostępniane w celach rekreacyjnych

VI. Miejsca udostępniane w celach sportowych

VII. Możliwe obszary i zakres rozbudowy i modernizacji infrastruktury turystycznej, rekreacyjnej i sportowej:

1) Chociński Młyn;

2) terenowa baza edukacyjna w Bachorzu.

¹⁾ Podział na oddziały oznaczone liczbą i pododdziały oznaczone literą podano zgodnie z mapą przeglądową Parku Narodowego "Bory Tucholskie", sporządzoną przez Biuro Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej Oddział w Warszawie w skali 1:10.000, według stanu na dzień 1.01.2001 r.

Mapa znajduje się w siedzibie Dyrekcji Parku Narodowego "Bory Tucholskie" w miejscowości Charzykowy.

I. Wykaz miejsc, w których może być prowadzona działalność handlowa

II. Wykaz miejsc, w których może być prowadzona działalność rolnicza

¹⁾ Podział na oddziały oznaczone liczbą i pododdziały oznaczone literą podano zgodnie z mapą przeglądową Parku Narodowego "Bory Tucholskie", sporządzoną przez Biuro Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej Oddział w Warszawie w skali 1:10.000, według stanu na dzień 1.01.2001 r.

Mapa znajduje się w siedzibie Dyrekcji Parku Narodowego "Bory Tucholskie" w miejscowości Charzykowy.

Wprowadza się ustalenia do studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin: Chojnice i Brusy, miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, planów zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego dotyczące eliminacji lub ograniczenia zagrożeń zewnętrznych, mogących mieć swoje źródło w otulinie Parku, polegające na:

1) w zakresie ochrony gleb i wód - dążeniu do wyposażenia wszystkich jednostek osadniczych w otulinie Parku w infrastrukturę ochrony środowiska, a w szczególności: w lokalne lub zbiorcze sieci kanalizacji sanitarnej, w system selektywnej zbiórki gromadzenia odpadów i ich odbioru przez wyspecjalizowane służby, w lokalne systemy podczyszczania wód opadowych z terenów komunikacyjnych, przemysłowych i produkcji rolnej;

2) w zakresie ochrony powietrza - preferowaniu niskoemisyjnych źródeł ciepła;

3) w zakresie ochrony fauny i flory:

a) ograniczaniu zabudowy w przebiegu istniejących korytarzy ekologicznych, łączących Park z obszarami cennymi przyrodniczo, w strefach, których granice biegną:

- od mostu na drodze wojewódzkiej nr 236 w miejscowości Drzewicz na północny wschód brzegiem Jeziora Łąckiego, z wyłączeniem oddziału 269k-269n (według mapy przeglądowej Nadleśnictwo Przymuszewo, obręb Laska, stan na 01.01.1999 r.) do granicy otuliny Parku, załamuje się na wschód i biegnie granicą otuliny Parku do północnej granicy oddziału 289, załamuje się na zachód i biegnie północną granicą oddziałów 289-292, załamuje się na południe i biegnie zachodnią granicą oddziału 292 do brzegu Jeziora Dybrzk, załamuje się na północny zachód i biegnie brzegiem Jeziora Dybrzk do punktu początkowego,

- od drogi powiatowej nr 05118 w miejscowości Małe Swornegacie w kierunku północnym wzdłuż wschodniej granicy działki nr 791/7 obręb ewidencyjny Swornegacie do brzegu Jeziora Długiego, załamuje się na wschód, a następnie na północ i biegnie południowym i wschodnim brzegiem Jeziora Długiego do najbardziej wysuniętego na północ punktu półwyspu Miechorz, następnie załamuje się na południe i biegnie zachodnim, a następnie południowym brzegiem Jeziora Karsińskiego do działki nr 717/7 obręb ewidencyjny Swornegacie, a następnie wzdłuż zachodniej granicy tej działki do drogi powiatowej nr 05118, następnie skręca na zachód i biegnie wzdłuż drogi do punktu początkowego,

- od ujścia rzeki Chociny do Jeziora Karsińskiego w kierunku zachodnim wzdłuż rzeki Chociny do mostu na drodze wojewódzkiej nr 236 w miejscowości Chociński Młyn, załamuje się na południowy zachód i biegnie wzdłuż drogi nr 236 do granicy otuliny Parku, załamuje się na południe i biegnie granicą otuliny do rzeki Brdy, załamuje się na wschód i biegnie wzdłuż rzeki Brdy do jej ujścia do Jeziora Charzykowskiego, załamuje się na północny wschód, biegnie brzegiem Jeziora Charzykowskiego do mostu na drodze nr 05118 w miejscowości Małe Swornegacie, dalej zachodnim brzegiem Jeziora Długiego do punktu początkowego, z wyłączeniem działki nr 46/53 obręb ewidencyjny Kopernica,

- od punktu granicznego nr 1421 (mapa przeglądowa Parku Narodowego "Bory Tucholskie" według stanu na 01.01.2001 r.) w kierunku północnym zachodnią granicą działek nr 1039/4, 1039/3, 3392, 906/8, 905/10, 905/11, 902, 903, 895, 891, 3385/4, przecinając działkę 852/1 obręb ewidencyjny Swornegacie do południowo-wschodniego brzegu Jeziora Witoczno, załamuje się na północny wschód i biegnie brzegiem Jeziora Witoczno do rzeki Brdy, załamuje się na wschód i biegnie rzeką Brda do Jeziora Małołąckiego, załamuje się na południowy wschód i biegnie zachodnim brzegiem Jeziora Małołąckiego i Jeziora Łąckiego do ośrodka wypoczynkowego Realbud, załamuje się na południe i biegnie do granicy Parku na wysokości północno-wschodniej granicy oddziału 4,

- od miejscowości Stary Młyn na południe wzdłuż drogi powiatowej nr 05118 do południowo-zachodniej granicy oddziału 167 (mapa przeglądowa Nadleśnictwo Rytel, obręb Klosnowo według stanu na 01.01.1997 r.), załamuje się na wschód i biegnie wzdłuż północnej granicy oddziałów 167 i 165 do granicy Zaborskiego Parku Krajobrazowego, załamuje się na południe i biegnie granicą Zaborskiego Parku Krajobrazowego do drogi powiatowej nr 05132, załamuje się na wschód i biegnie wzdłuż drogi powiatowej nr 05132 do granicy otuliny Parku, załamuje się na północ i biegnie granicą otuliny Parku do południowej granicy oddziału 163 z wyłączeniem terenów zabudowy wsi Chojniczki, załamuje się na północny zachód i biegnie wzdłuż południowej granicy oddziału 163, następnie północną granicą działek nr 99/2, 101, 109/2, 109/1, 111/1, 112/1, 113/1, 115/1, 116/1, 134/8 obręb ewidencyjny Chojniczki do południowo-wschodniej granicy oddziału 164g, skręca na zachód i biegnie wzdłuż granicy południowej oddziału 164 do Strugi Jarcewskiej i dalej na zachód wzdłuż Strugi Jarcewskiej do drogi powiatowej nr 05118,

b) uwzględnieniu w inwestycjach drogowych bezpiecznych przejść dla migrujących zwierząt,

c) utrzymaniu obecnej klasy drogi powiatowej Charzykowy-Chociński Młyn z istniejącymi ograniczeniami na odcinku przechodzącym przez Park i rozpatrzeniu możliwości eliminacji ciężarowego ruchu tranzytowego,

d) dążeniu do utworzenia strefy ciszy na Jeziorze Charzykowskim, na odcinkach graniczących z Parkiem w pasie 200 m od brzegu,

e) zapewnieniu trwałego utrzymania aktualnego sposobu użytkowania enklaw gruntów niebędących własnością Skarbu Państwa znajdujących się wewnątrz Parku oraz terenów leśnych w rejonie Małych Swornegaci na zachód od granic Parku do drogi powiatowej nr 05118;

4) w zakresie ochrony walorów krajobrazowo-kulturowych:

a) dążeniu do ochrony i wyeksponowania zachowanych, wartościowych zasobów dziedzictwa kulturowego jako nośnika pamięci zbiorowej i wartości wspólnych Ziemi Zaborskiej,

b) ochronie tożsamości kulturowej obszaru, w szczególności: kultury organizacji struktur osadniczych i sieci dróg, kultury organizacji przestrzennej struktur wewnętrznych jednostek osadniczych, kultury organizacji przestrzennej zabudowy niw siedliskowych i użytkowaniu gruntów w obrębie siedlisk,

c) kultywowaniu i kontynuowaniu elementów kultury duchowej i materialnej związanej z przestrzenią życiową człowieka, z jej użytkowaniem i kształtowaniem obecnie i w przyszłości,

d) ochronie i rewaloryzowaniu fizjonomii przedpoli ciągów widokowych z Parku:

- ze wschodniego brzegu Jeziora Charzykowskiego na odcinku Bachorze-Małe Swornegacie na jezioro i przeciwległy brzeg,

- z drogi Owink-Swornegacie na strefę przybrzeżną, Jezioro Karsińskie i przeciwległy brzeg,

e) ochronie i rewaloryzowaniu fizjonomii przedpoli ciągów widokowych na Park z drogi Swornegacie-Kokoszka na strefę przybrzeżną, Jezioro Karsińskie i przeciwległy brzeg,

f) propagowaniu i kontynuowaniu wzorców architektury zagospodarowania, charakterystycznych dla regionu, i stymulowaniu korzystania z nich przy wszelkich nowych działaniach kształtujących przestrzeń otoczenia Parku,

g) we wsiach o zwartej zabudowie lokalizowaniu nowej zabudowy w bezpośrednim nawiązaniu do istniejących skupisk zabudowy,

h) ograniczaniu zabudowy na terenach rolniczych

- nie rozpraszaniu zabudowy wiejskiej, z wyłączeniem inwestycji związanych z koniecznością rozwoju gospodarstw rolnych,

i) wprowadzaniu zakazu lokalizacji nowych budynków i budowli:

- na gruntach leśnych, z wyjątkiem obiektów związanych z gospodarką leśną i infrastrukturą techniczną,

- bez równoczesnego zagospodarowania otaczającego terenu zielenią, w tym wysoką,

j) dążeniu do wypełnienia w pierwszej kolejności wolnych miejsc w strukturze istniejących zespołów i skupisk zabudowy oraz wzrostu wykorzystania przestrzeni miejscowości, przy zapewnieniu określonych indywidualnie w planach zagospodarowania przestrzennego dla poszczególnych miejscowości wymogów w zakresie proporcji terenów zabudowanych i zieleni oraz minimalnych rozwiązań w zakresie uzyskiwania i zachowywania ładu i porządku w przestrzeni publicznej;

5) wyłączeniu z ruchu pojazdów mechanicznych drogi gminnej Bachorze-Swornegacie, w granicach Parku po przejęciu jej przez Park w drodze wykupu lub wymiany gruntów, z wyjątkiem dojazdu do gruntów prywatnych w celu wykonywania czynności gospodarczych;

6) budowie ścieżki rowerowej Charzykowy-Swornegacie wzdłuż drogi powiatowej;

7) dążeniu do zatrzymania inwestowania w Owinku na obecnym etapie w zakresie lokalizacji nowych inwestycji związanych z budownictwem letniskowym, mieszkalnym i usługowym, z wyjątkiem dotychczas uzgodnionych z Parkiem.