Wymagania, którym powinny odpowiadać gęstościomierze zbożowe, oraz szczegółowy zakres badań i sprawdzeń wykonywanych podczas prawnej kontroli metrologicznej tych przyrządów pomiarowych.

ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA GOSPODARKI1)
z dnia 31 stycznia 2008 r.
w sprawie wymagań, którym powinny odpowiadać gęstościomierze zbożowe, oraz szczegółowego zakresu badań i sprawdzeń wykonywanych podczas prawnej kontroli metrologicznej tych przyrządów pomiarowych2)

Na podstawie art. 9a ustawy z dnia 11 maja 2001 r. - Prawo o miarach (Dz. U. z 2004 r. Nr 243, poz. 2441, z późn. zm.3)) zarządza się, co następuje:

Rozdział  1

Przepisy ogólne

§  1.
Rozporządzenie określa:
1)
wymagania, którym powinny odpowiadać gęstościomierze zbożowe, zwane dalej "gęstościomierzami", 20 L, 1 L i 1/4 L w zakresie konstrukcji, wykonania, materiałów, charakterystyk metrologicznych i warunków właściwego ich stosowania oraz miejsc umieszczania na gęstościomierzach cech legalizacji i zabezpieczających;
2)
szczegółowy zakres badań i sprawdzeń wykonywanych podczas prawnej kontroli metrologicznej gęstościomierzy;
3)
zakres informacji, jakie powinna zawierać instrukcja obsługi gęstościomierza.
§  2.
Użyte w rozporządzeniu określenia oznaczają:
1)
gęstościomierz użytkowy - przyrząd pomiarowy stosowany w handlu zbożem do wyznaczania gęstości zboża w stanie zsypnym;
2)
gęstościomierz wzorcowy - przyrząd pomiarowy stosowany do sprawdzania innych gęstościomierzy;
3)
gęstość zboża w stanie zsypnym - wyrażony w kg/hL, stosunek masy zboża wypełniającego pojemnik pomiarowy, wyrażonej w kg, do pojemności tego pojemnika, wynoszącej 1 hL;
4)
błędy graniczne dopuszczalne - określone skrajne wartości błędu gęstościomierza.

Rozdział  2

Wymagania w zakresie konstrukcji, materiałów i wykonania gęstościomierzy

§  3.
1.
W skład gęstościomierza wzorcowego 20 L powinny wchodzić:
1)
pojemnik pomiarowy w kształcie cylindra o pojemności 20 L ± 0,01 L i średnicy wewnętrznej 295 mm ± 1 mm, zwany dalej "pojemnikiem";
2)
urządzenie napełniające składające się z:
a)
leja z napełniaczem i urządzeniem zamykającym,
b)
rozpraszacza;
3)
urządzenie odcinające składające się z:
a)
noża odcinającego,
b)
prowadnicy umożliwiającej poruszanie się noża odcinającego pomiędzy dolną krawędzią napełniacza i górną krawędzią pojemnika,
c)
mechanizmu dźwigniowego z przeciwwagą o masie 5 kg ± 0,1 kg, powodującego, że zboże jest przecinane przez nóż ruchem ciągłym;
4)
naczynie do nasypywania zboża o pojemności 24 L ± 0,1 L;
5)
waga nieautomatyczna klasy dokładności II o obciążeniu maksymalnym nie mniejszym niż 50 kg:
a)
elektroniczna lub
b)
bez sprężyny w zespole pomiaru obciążenia - prostodźwigniowa równoramienna;
6)
odważniki klasy dokładności M1 o najmniejszej wartości nominalnej masy 5 g, jeżeli w skład gęstościomierza wchodzi waga, o której mowa w pkt 5 lit. b.
2.
Masa szalki odważnikowej wagi prostodźwigniowej równoramiennej powinna równoważyć zawieszony po stronie ładunkowej pusty pojemnik.
3.
Części gęstościomierza, o których mowa w ust. 1 pkt 1-4, powinny być wykonane z mosiądzu lub stali nierdzewnej.
4.
Opis i wymiary części gęstościomierza wzorcowego 20 L określa załącznik nr 1 do rozporządzenia.
§  4.
Gęstościomierze użytkowe 20 L mogą być zaprojektowane i wykonane w inny sposób niż określony w § 3, o ile będą spełniać wymagania, o których mowa w § 10, § 12 pkt 2 i § 14 ust. 1.
§  5.
1.
W skład gęstościomierzy 1 L i 1/4 L powinny wchodzić:
1)
pojemnik o pojemności:
a)
1 L,
b)
1/4 L;
2)
nóż;
3)
krążek;
4)
napełniacz;
5)
naczynie do nasypywania zboża;
6)
waga nieautomatyczna klasy dokładności II:
a)
elektroniczna o obciążeniu maksymalnym co najmniej 3 kg lub
b)
bez sprężyny w zespole pomiaru obciążenia - prostodźwigniowa równoramienna o obciążeniu maksymalnym co najmniej:
1 kg - w gęstościomierzu 1 L,
250 g - w gęstościomierzu 1/4 L;
7)
podstawka pojemnika, zwana dalej "podstawką";
8)
podstawka słupka wagi i komplet odważników klasy dokładności M1, jeżeli w skład gęstościomierza wchodzi waga, o której mowa w pkt 6 lit. b;
9)
drewniana płyta, do której przymocowane są podstawka i podstawka słupka wagi, jeżeli w skład gęstościomierza wchodzi waga, o której mowa w pkt 6 lit. b. Płytą może być wieko skrzynki, o której mowa w ust. 3.
2.
Opis i wymiary części gęstościomierzy, o których mowa w ust. 1 pkt 1-5 i 7-9, określa załącznik nr 2 do rozporządzenia.
3.
Części gęstościomierzy 1 L i 1/4 L powinny być umieszczone w skrzynce z zabezpieczeniami przed ich uszkodzeniem.
§  6.
Gęstościomierze 1 L i 1/4 L mogą być zaprojektowane i wykonane w inny sposób niż określony w § 5, o ile będą spełniać wymagania, o których mowa w § 10, § 12 pkt 2 i § 14 ust. 1.
§  7.
Na gęstościomierzach 20 L, 1 L i 1/4 L, w widocznym miejscu, powinny być umieszczone w sposób czytelny i trwały:
1)
oznaczenia:
a)
nadany znak zatwierdzenia typu,
b)
znak identyfikacyjny lub nazwa producenta,
c)
numer fabryczny i rok produkcji,
d)
nominalna pojemność pojemnika;
2)
informacja dotycząca zasad obsługi lub odwołanie do instrukcji obsługi.
§  8.
1.
Na częściach składowych gęstościomierzy 1 L i 1/4 L, wykonanych zgodnie z wymaganiami, o których mowa w § 5, powinny znajdować się następujące oznaczenia i napisy:
1)
"1 L" - na pojemniku gęstościomierza 1 L;
2)
"1/4 L" albo "0,25 L" - na pojemniku gęstościomierza 1/4 L;
3)
"1.350 mL" - na naczyniu do nasypywania zboża gęstościomierza 1 L;
4)
"400 mL" - na naczyniu do nasypywania zboża gęstościomierza 1/4 L;
5)
nazwa lub znak wytwórcy - na pojemniku;
6)
numer fabryczny na:
a)
pojemniku - nad oznaczeniem pojemności,
b)
napełniaczu,
c)
krążku - na jednej z podstaw,
d)
nożu - na oprawie z prawej strony, obok rączki,
e)
podstawce,
f)
naczyniu,
g)
skrzynce stanowiącej opakowanie gęstościomierza;
7)
napis "Wierzch" - na górnej powierzchni noża.
2.
W przypadku gdy w skład gęstościomierza wchodzi waga prostodźwigniowa równoramienna, powinna ona posiadać następujące oznaczenia:
1)
numer fabryczny gęstościomierza - na szalce odważnikowej wagi;
2)
obciążenie maksymalne wagi - na dźwigni.
3.
Oznaczenia i napisy powinny być wytrawione, wygrawerowane albo wybite.

Rozdział  3

Wymagania w zakresie charakterystyk metrologicznych gęstościomierzy

§  9.
1.
Błędy graniczne dopuszczalne gęstościomierza wzorcowego 20 L, określone jako różnica pomiędzy średnią arytmetyczną z 6 wskazań uzyskanych sprawdzanym gęstościomierzem wzorcowym i średnią arytmetyczną z 6 wskazań uzyskanych gęstościomierzem wzorcowym, zastosowanym do określenia wartości odniesienia, wynoszą ± 10 g.
2.
Wartość graniczna dopuszczalna odchylenia każdego spośród 6 wskazań sprawdzanego gęstościomierza wzorcowego 20 L od ich wartości średniej arytmetycznej wynosi 10 g.
§  10.
1.
Błędy graniczne dopuszczalne gęstościomierza, o którym mowa w § 4 lub § 6, określone jako różnica pomiędzy średnią arytmetyczną z 6 wartości gęstości zboża w stanie zsypnym wyznaczonych przy użyciu tego gęstościomierza i średnią arytmetyczną z 6 wartości odniesienia wyznaczonych przy użyciu gęstościomierza wzorcowego, wynoszą ± 0,005 wartości średniej arytmetycznej uzyskanej gęstościomierzem wzorcowym.
2.
Wartość graniczna dopuszczalna odchylenia każdej spośród 6 wartości gęstości zboża w stanie zsypnym uzyskanej przy użyciu gęstościomierza, o którym mowa w ust. 1, od ich wartości średniej arytmetycznej wynosi 0,003 tej wartości średniej.
§  11.
1.
Błędy graniczne dopuszczalne gęstościomierzy 1 L lub 1/4 L, wykonanych zgodnie z wymaganiami, o których mowa w § 5, określone jako różnica pomiędzy średnią arytmetyczną z 10 wskazań gęstościomierza a średnią arytmetyczną z 10 wskazań zastosowanego gęstościomierza wzorcowego, wynoszą:
1)
± 4 g - w przypadku gęstościomierza 1 L;
2)
± 1 g - w przypadku gęstościomierza 1/4 L.
2.
Wartość graniczna dopuszczalna odchylenia każdego spośród 10 wskazań gęstościomierza, o którym mowa w ust. 1, od ich wartości średniej arytmetycznej wynosi:
1)
2 g - w przypadku gęstościomierza 1 L;
2)
0,6 g - w przypadku gęstościomierza 1/4 L.
§  12.
Błędy graniczne dopuszczalne wag nieautomatycznych klasy dokładności II, wchodzących w skład gęstościomierzy, określa rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 31 stycznia 2008 r. w sprawie wymagań, którym powinny odpowiadać wagi nieautomatyczne, oraz szczegółowego zakresu sprawdzeń wykonywanych podczas prawnej kontroli metrologicznej tych przyrządów pomiarowych (Dz. U. Nr 26, poz. 152), a ponadto:
1)
w przypadku gęstościomierza wzorcowego 20 L dla obciążeń w zakresie od 10 kg do 20 kg błędy graniczne dopuszczalne wagi wynoszą ± 0,01 % danego obciążenia;
2)
w przypadku gęstościomierza, o którym mowa w § 4 lub § 6, względne błędy graniczne dopuszczalne wagi wynoszą ± 0,001;
3)
w przypadku gęstościomierzy 1 L i 1/4 L, wykonanych zgodnie z wymaganiami, o których mowa w § 5:
a)
wartość graniczna rozrzutu wskazań wagi wynosi 50 % wartości błędu granicznego dopuszczalnego dla tego obciążenia,
b)
błędy graniczne dopuszczalne wagi, o której mowa w § 5 ust. 1 pkt 6 lit. b, po zrównoważeniu szalką odważnikową pojemnika wraz z krążkiem, wynoszą:
± 0,5 mg na każdy gram obciążenia szalki przy obciążeniach 600 g i większych, ± 300 mg przy obciążeniach poniżej 600 g - w przypadku gęstościomierza 1 L,
± 0,5 mg na każdy gram obciążenia szalki przy obciążeniach 200 g i większych, ± 100 mg przy obciążeniach poniżej 200 g - w przypadku gęstościomierza 1/4 L,
c)
czułość wagi, o której mowa w § 5 ust. 1 pkt 6 lit. b, powinna być taka, aby przy pełnym lub połowie pełnego obciążenia dodatkowe obciążenie (równe wartości błędu granicznego dopuszczalnego obliczonego dla tego obciążenia) powodowało wychylenie wskazówki o co najmniej 2 mm.
§  13.
Błędy graniczne dopuszczalne odważników klasy dokładności M1 określa rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 16 maja 2007 r. w sprawie wymagań, którym powinny odpowiadać odważniki, oraz szczegółowego zakresu sprawdzeń wykonywanych podczas prawnej kontroli metrologicznej tych przyrządów pomiarowych (Dz. U. Nr 101, poz. 678), przy czym w przypadku gęstościomierza wzorcowego 20 L suma błędów zastosowanych odważników nie powinna przekraczać ± 0,02 % ich łącznej wartości nominalnej masy.
§  14.
1.
Względny błąd graniczny dopuszczalny pojemności pojemnika wchodzącego w skład gęstościomierza, o którym mowa w § 4 lub § 6, wynosi ± 0,002.
2.
Błąd graniczny dopuszczalny pojemności pojemnika wchodzącego w skład gęstościomierza 1 L i 1/4 L, wykonanego zgodnie z wymaganiami, o których mowa w § 5, wynosi:
1)
± 2 mL - w przypadku gęstościomierza 1 L;
2)
± 1 mL - w przypadku gęstościomierza 1/4 L.

Rozdział  4

Szczegółowy zakres badań i sprawdzeń wykonywanych podczas prawnej kontroli metrologicznej gęstościomierzy

§  15.
1.
Zakres badań i sprawdzeń wykonywanych podczas zatwierdzenia typu i legalizacji pierwotnej gęstościomierzy obejmuje:
1)
oględziny zewnętrzne;
2)
sprawdzenie wymiarów gęstościomierza;
3)
sprawdzenie pojemności pojemnika i naczynia do nasypywania zboża;
4)
wyznaczenie błędów wagi i odważników oraz sprawdzenie, czy spełnione są wymagania, o których mowa w § 12 i 13;
5)
wyznaczenie błędów gęstościomierza oraz sprawdzenie, czy spełnione są odpowiednie wymagania, o których mowa w § 9-11.
2.
W przypadku gęstościomierzy 1 L i 1/4 L, wykonanych zgodnie z wymaganiami, o których mowa w § 5, sprawdza się ponadto:
1)
czy krążek nie ma wewnątrz ruchomych części, jest szczelny i swobodnie opada na dno pojemnika, nie ocierając się o jego ścianki;
2)
masę krążka.
3.
Przy legalizacji ponownej wykonuje się sprawdzenia, o których mowa w ust. 1 pkt 1, 4 i 5 oraz w ust. 2 pkt 1.

Rozdział  5

Sposoby i metody przeprowadzania badań i sprawdzeń

§  16.
1.
Państwowy gęstościomierz wzorcowy 20 L powinien być sprawdzany przez porównanie z gęstościomierzem wzorcowym EWG i adiustowany względem niego za pośrednictwem gęstościomierza wzorcowego przenośnego EWG nie rzadziej niż co 10 lat.
2.
Gęstościomierz użytkowy 20 L sprawdza się przez porównanie z państwowym gęstościomierzem wzorcowym 20 L.
3.
Gęstościomierz użytkowy 1 L sprawdza się gęstościomierzem wzorcowym co najmniej II rzędu.
4.
Gęstościomierz użytkowy 1/4 L sprawdza się gęstościomierzem wzorcowym co najmniej III rzędu.
5.
Do sprawdzenia gęstościomierzy należy użyć pszenicy o gęstości w stanie zsypnym nie mniejszej niż 80 kg/hL, suchej, niepokruszonej, bez plew i zanieczyszczeń, w ilości:
1)
24 L - w przypadku gęstościomierza 20 L;
2)
2 L i 1 L - w przypadku gęstościomierzy 1 L i 1/4 L.
6.
Pszenicę, przed przystąpieniem do sprawdzania, należy rozłożyć cienką warstwą i pozostawić na około 10 godzin w celu wyrównania temperatury i wilgotności zboża z warunkami klimatycznymi pomieszczenia pomiarowego, które powinny wynosić (20 ± 5) °C i (50 ± 10) %.
§  17.
1.
W celu wyznaczenia charakterystyk metrologicznych, o których mowa w § 9 i 10, porównuje się wartości średnie arytmetyczne z 6 wskazań uzyskanych, dla tej samej próbki zboża, gęstościomierzem sprawdzanym "B" i gęstościomierzem wzorcowym "K".
2.
Pomiary porównawcze wskazań gęstościomierzy "B" i "K" należy przeprowadzić w następującej kolejności:
Nr pomiaru 1 2 3 4 5 6
Kolejność nasypywania do gęstościomierzy KB BK KB BK KB BK
3.
Gęstościomierze "B" i "K" należy napełniać w równych odstępach czasu.
4.
Jeżeli wartości graniczne dopuszczalne, o których mowa w § 9 albo § 10, są przekroczone, należy zboże pozostawić na kolejne 10 godzin w miejscu wykonywania pomiarów, po czym powtórzyć sprawdzenie, o którym mowa w ust. 2.
5.
Jeżeli przekroczona jest tylko wartość graniczna dopuszczalna, o której mowa w § 9 ust. 1 albo § 10 ust. 1, gęstościomierz należy adiustować. Po adiustacji należy powtórzyć sprawdzenie, o którym mowa w ust. 2.
6.
Wskazania gęstościomierza 20 L, wykonanego zgodnie z wymaganiami, o których mowa w § 3, można adiustować, przemieszczając rozpraszacz.
§  18.
1.
W celu wyznaczenia charakterystyk metrologicznych, o których mowa w § 11, porównuje się wartości średnie arytmetyczne z 10 wskazań, uzyskanych dla tej samej próbki zboża, gęstościomierzem sprawdzanym "B" i gęstościomierzem wzorcowym "K".
2.
Pomiary porównawcze wskazań gęstościomierzy "B" i "K" należy przeprowadzić w kolejności, o której mowa w § 17 ust. 2, wykonując 10 pomiarów.
3.
W jednej serii porównań można równocześnie sprawdzać do 5 gęstościomierzy o tej samej pojemności. Każdą serię porównań należy rozpoczynać od napełnienia gęstościomierza wzorcowego. Końcowe napełnienie w danej serii porównań może być jednocześnie napełnieniem początkowym w następnej serii.
4.
Gęstościomierze należy napełniać w równych odstępach czasu, zgodnie z poniższym schematem:
1)
1. seria porównań - K B1 B2 B3 B4 B5;
2)
2. seria porównań - K B5 B4 B3 B2 B1;
3)
3. seria porównań - K B1 B2 B3 B4 B5;
4)
4. seria porównań - K B5 B4 B3 B2 B1;
5)
5. seria porównań - K B1 B2 B3 B4 B5;
6)
6. seria porównań - K B5 B4 B3 B2 B1;
7)
7. seria porównań - K B1 B2 B3 B4 B5;
8)
8. seria porównań - K B5 B4 B3 B2 B1;
9)
9. seria porównań - K B1 B2 B3 B4 B5;
10)
10. seria porównań - K B5 B4 B3 B2 B1 K.
5.
W przypadku sprawdzania kilku gęstościomierzy w celu wyznaczenia charakterystyk metrologicznych, o których mowa w § 11, porównuje się wartości średnie arytmetyczne z 10 wskazań uzyskanych gęstościomierzem sprawdzanym i 11 wskazań uzyskanych gęstościomierzem wzorcowym.

Rozdział  6

Wymagania w zakresie miejsc umieszczania na gęstościomierzach cech legalizacji i zabezpieczających

§  19.
1.
Cechy legalizacji umieszcza się na:
1)
leju - w widocznym miejscu;
2)
pojemniku pomiarowym - w widocznym miejscu;
3)
wadze;
4)
odważnikach.
2.
Dodatkowo podczas legalizacji umieszcza się cechy zabezpieczające na:
1)
szalce wagi - w przypadku wagi prostodźwigniowej równoramiennej;
2)
naczyniu do nasypywania zboża - w widocznym miejscu;
3)
krążku;
4)
plombie zabezpieczającej, nałożonej na rozpraszaczu w celu uniemożliwienia przemieszczania, po dokonaniu adiustacji gęstościomierza, o której mowa w § 17 ust. 6.

Rozdział  7

Warunki właściwego stosowania gęstościomierzy oraz zakres informacji, jakie powinna zawierać instrukcja obsługi gęstościomierza

§  20.
1.
Gęstościomierze powinny być stosowane zgodnie z podanymi na nich zasadami obsługi lub dołączoną do nich instrukcją obsługi.
2.
Instrukcja obsługi gęstościomierzy 1 L i 1/4 L powinna zawierać w szczególności:
1)
szczegółowy opis obsługi;
2)
tabele redukcyjne dla gęstościomierzy zbożowych obejmujące co najmniej cztery rodzaje zbóż: pszenicę, żyto, jęczmień i owies.
3.
Gęstościomierze powinny być utrzymywane w czystości oraz stosowane i przechowywane w pomieszczeniu, w którym temperatura wynosi (20 ± 5) °C, a wilgotność względna powietrza - (50 ± 10) %.

Rozdział  8

Przepis końcowy

§  21.
Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.4)
______

1) Minister Gospodarki kieruje działem administracji rządowej - gospodarka, na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 16 listopada 2007 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Gospodarki (Dz. U. Nr 216, poz. 1593).

2) Przepisy niniejszego rozporządzenia wdrażają postanowienia dyrektywy Rady 71/347/EWG z dnia 12 października 1971 r. w sprawie zbliżenia ustawodawstw Państw Członkowskich odnoszących się do pomiaru gęstości zboża w stanie zsypnym (Dz. Urz. WE L 239/1 z 25.10.1971, str. 1; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 13, t. 1, str. 201).

Niniejsze rozporządzenie zostało notyfikowane Komisji Europejskiej w dniu 26 września 2006 r., pod numerem 2006/0529/PL, zgodnie z § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. Nr 239, poz. 2039 oraz z 2004 r. Nr 65, poz. 597), które wdraża dyrektywę 98/34/WE z dnia 22 czerwca 1998 r. ustanawiającą procedurę udzielania informacji w zakresie norm i przepisów technicznych (Dz. Urz. WE L 204 z 21.07.1998, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 13, t. 20, str. 337, z późn. zm.).

3) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2005 r. Nr 163, poz. 1362 i Nr 180, poz. 1494, z 2006 r. Nr 170, poz. 1217 i Nr 249, poz. 1834 oraz z 2007 r. Nr 176, poz. 1238.

4) Niniejsze rozporządzenie było poprzedzone rozporządzeniem Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 12 listopada 2003 r. w sprawie wymagań metrologicznych, którym powinny odpowiadać gęstościomierze zbożowe (Dz. U. Nr 206, poz. 2001), które utraciło moc z dniem 1 stycznia 2008 r. na podstawie art. 12 pkt 3 ustawy z dnia 15 grudnia 2006 r. o zmianie ustawy o systemie oceny zgodności oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 249, poz. 1834).

ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK Nr  1

 OPIS I WYMIARY CZĘŚCI GĘSTOŚCIOMIERZA ZBOŻOWEGO WZORCOWEGO 20 L

1. Urządzenie napełniające powinno odpowiadać następującym wymaganiom:

1) lej powinien mieć kształt stożka ściętego o przekroju kołowym, przedłużonego cylindrycznym pierścieniem wzmacniającym u góry, a u dołu stożkową dyszą wylotową wyposażoną w urządzenie zamykające;

2) wymiary leja powinny wynosić:

a) wysokość pierścienia wzmacniającego: 120 mm ± 2 mm,

b) wysokość części stożkowej leja: 240 mm ± 1 mm,

c) długość osi dolnej stożkowej dyszy wylotowej: 80 mm ± 0,5 mm,

d) całkowita długość osi leja: 440 mm ± 3 mm,

e) średnica wewnętrzna pierścienia wzmacniającego: 390 mm ± 1 mm,

f) średnica wewnętrzna stożkowej dyszy wylotowej:

- u góry: 84,5 mm ± 0,5 mm,

- u dołu: 86,5 mm ± 0,5 mm,

g) różnica średnic stożkowej dyszy wylotowej: 2 mm ± 0,5 mm;

3) lej powinien być u dołu zakończony współosiowym napełniaczem;

4) dno napełniacza powinno być zamykane za pomocą umocowanej na zawiasach klapy;

5) średnica wewnętrzna napełniacza powinna wynosić 295 mm ± 1 mm;

6) oś leja powinna pokrywać się z osią pojemnika podczas napełniania;

7) średnica pręta osadzonego w osi leja powinna wynosić 11 mm ± 0,2 mm;

8) na pręcie powinien być osadzony współosiowo rozpraszacz wchodzący do napełniacza u dołu leja;

9) położenie rozpraszacza powinno być regulowane w kierunku pionowym.

2. Rozpraszacz powinien mieć następujące wymiary:

1) promień kanału: 16 mm ± 0,5 mm;

2) wysokość części cylindrycznej: 5 mm ± 0,5 mm;

3) średnica części cylindrycznej: 33 mm ± 0,2 mm.

3. Nóż odcinający powinien być wykonany ze stali o grubości zabezpieczającej przed odkształceniem w czasie użytkowania, wyciętej w kształcie litery "V".

4. Odległość pomiędzy dolną powierzchnią noża odcinającego i krawędzią pojemnika powinna wynosić 0,5 mm ± 0,2 mm.

5. Podczas napełniania pojemnika pomiarowego jego górna krawędź powinna znajdować się w płaszczyźnie poziomej.

6. Rama powinna być wyposażona w urządzenie poziomujące składające się z:

1) poziomnicy lub pionu sznurkowego o długości co najmniej 500 mm;

2) nóżek regulacyjnych.

Opis do rysunku nr 1

1 - pojemnik

2 - napełniacz

3 - lej

4 - urządzenie zamykające

5 - rozpraszacz

6 - dysza wylotowa

7 - nóż odcinający

8 - nóżki regulacyjne

9 - rama

wzór

Rysunek nr 1. Gęstościomierz zbożowy wzorcowy 20 L

ZAŁĄCZNIK Nr  2

 OPIS I WYMIARY CZĘŚCI GĘSTOŚCIOMIERZY 1 L i 1/4 L

1. Pojemnik powinien:

1) być wykonany z rury mosiężnej ciągnionej bez szwu;

2) być podzielony szczeliną poprzeczną na pojemnik właściwy (część dolna) i króciec (część górna);

3) umożliwiać umieszczenie w nim krążka, gdy nóż jest wsunięty w szczelinę.

2. Szerokość szczeliny powinna być tak dobrana, aby nóż:

1) przemieszczał się bez oporów;

2) nie wypadał przy pochyleniu pojemnika.

3. Pojemnik właściwy i króciec powinny być ze sobą połączone za pomocą dwóch przeciwległych klamer:

1) trwale przymocowanych z zewnątrz;

2) przystosowanych do oprawy noża.

4. Króciec gęstościomierza z wagą prostodźwigniową równoramienną powinien być zaopatrzony w ruchomy pałąk przystosowany do zawieszania pojemnika na wieszaku wagi.

5. Brzeg pojemnika właściwego powinien być wzmocniony z zewnątrz trwale przymocowanym pierścieniem.

6. Dno pojemnika powinno:

1) być płaskie i trwale przymocowane do ścianki pojemnika w sposób zabezpieczający przed zmianą położenia;

2) mieć otwory rozmieszczone w równomiernych odstępach na współśrodkowych okręgach w sposób określony w tabeli nr 1.

Tabela nr 1

Pojemność gęstościomierza Środek dna Numer kolejny okręgu na dnie
1 2 3 4 5 6
Liczba otworów
1 L 1 4 8 12 16 20 24
¼ L 1 4 8 12 - - -

7. Dno pojemnika, dolny pierścień obejmujący obrzeże pojemnika i trzy nóżki powinny stanowić całość.

8. Nóżki pojemnika powinny zapewniać pionowe, koncentryczne i nieruchome jego ustawienia na podstawie przez niewielki obrót pojemnika wokół osi.

9. Między dnem pojemnika a jego podstawką powinna znajdować się 6 mm szczelina umożliwiająca swobodny odpływ powietrza uchodzącego z pojemnika przez otwory w dnie podczas spadania krążka ze zbożem.

10. Ograniczenie pojemności pomiarowej pojemnika u dołu stanowi górna powierzchnia krążka umieszczonego na dnie pojemnika, a u góry - płaszczyzna brzegu pojemnika pokrywająca się z dolną powierzchnią noża znajdującego się w szczelinie.

11. Wymiary pojemnika określono w tabeli nr 2.

Tabela nr 2

Wymiary pojemnika Wartość wymiaru w gęstościomierzu
1 L ¼ L
mm
1 2 3
Średnica wewnętrzna 88,2 53,2
Grubość ścianki 1,25 1
Dodatkowe wzmocnienie pod szczeliną:
a) grubość 2,5 2
b) wysokość 6 6
Grubość dna 4,5 3
Średnica otworów w dnie 3 3
Rozstaw elementów mocujących nóżek (średnica) 80 50
Wysokość nóżki 9 9
Grubość stopy nóżki 4 4
Średnica wewnętrzna króćca 88,2 53,2
Wysokość króćca 40,5 23,5

12. Chropowatość Ra wewnętrznej szlifowanej powierzchni ścianki pojemnika przy legalizacji pierwotnej nie powinna przekraczać 0,63 µm.

13. Nóż powinien:

1) być wykonany ze stali hartowanej;

2) być osadzony w oprawie z uchwytem;

3) mieć wcięcie kątowe, zapewniające przecinanie ziaren niepowodujące wstrząsów pojemnika;

4) mieć płaskie i równoległe powierzchnie.

14. Krawędź tnąca ostrza powinna znajdować się w połowie grubości noża.

15. Twardość ostrza noża przy legalizacji pierwotnej powinna wynosić od 40 HRC do 45 HRC.

16. Wymiary noża określono w tabeli nr 3.

Tabela nr 3

Wymiary noża Wartość wymiaru w gęstościomierzu 1 L i ¼ L
Grubość 1 mm
Szerokość skosu ostrza 3 mm
Kąt wcięcia 90°

17. Krążek powinien:

1) być wykonany z mosiądzu;

2) mieć kształt prostego walca o:

a) średnicy:

- 87,5 mm - w gęstościomierzu 1 L,

- 52,5 mm - w gęstościomierzu 1/4 L,

b) wysokości:

- 40 mm - w gęstościomierzu 1 L,

- 23 mm - w gęstościomierzu 1/4 L;

3) mieć płaskie i równoległe względem siebie podstawy;

4) mieć wewnątrz usztywnienie uniemożliwiające jego zniekształcenie podczas wybijania cechy zabezpieczającej.

18. Masa krążka powinna mieścić się w zakresie:

1) od 448 g do 450 g - w gęstościomierzu 1 L;

2) od 89 g do 90 g - w gęstościomierzu 1/4 L.

19. Napełniacz powinien być wykonany z rury mosiężnej i zaopatrzony u dołu w przylutowany kołnierz dostosowany wymiarami i wykrojami do króćca pojemnika.

20. Wymiary napełniacza określono w tabeli nr 4.

Tabela nr 4

Wymiary napełniacza Wartość wymiaru w gęstościomierzu
1 L ¼ L
mm
Średnica wewnętrzna 79 50
Grubość ścianki 1,0-1,2 0,75-0,95
Wysokość ponad krążkiem 280 210

21. Chropowatość Ra wewnętrznej szlifowanej powierzchni ścianki napełniacza przy legalizacji pierwotnej nie powinna przekraczać 0,63 μm.

22. Naczynie do nasypywania zboża, zwane dalej "naczyniem", powinno:

1) być wykonane z rury metalowej;

2) mieć przylutowane dno;

3) mieć pierścień usztywniający górny brzeg;

4) nasuwać się na napełniacz;

5) wsuwać się do pojemnika.

23. Wewnętrzna średnica naczynia powinna wynosić:

1) 86 mm w gęstościomierzu 1 L;

2) 52 mm w gęstościomierzu 1/4 L.

24. Na wewnętrznej powierzchni ścianki naczynia, w odległości od 1 cm do 3 cm od brzegu, powinna być wykonana na całym obwodzie kreska ustalająca granicę jego pojemności, wynoszącą:

1) 1.350 mL ± 10 mL w gęstościomierzu 1 L;

2) 400 mL ± 5 mL w gęstościomierzu 1/4 L.

25. Podstawka pojemnika, zwana dalej "podstawką", powinna być:

1) metalowa;

2) wykonana tak, aby można było umocować na niej pojemnik koncentrycznie i nieruchomo;

3) przymocowana na płycie.

26. Wymiary podstawki powinny wynosić:

1) średnica zewnętrzna:

a) 125 mm - w gęstościomierzu 1 L,

b) 84 mm - w gęstościomierzu 1/4 L;

2) średnica walcowego występu centrującego:

a) 79,8 mm - w gęstościomierzu 1 L,

b) 49,8 mm - w gęstościomierzu 1/4 L.

27. Płyta, do której przymocowana jest podstawka, powinna być pozioma i odporna na ugięcia i wstrząsy pochodzące od uderzeń krążka o dno pojemnika.

28. W gęstościomierzu z wagą prostodźwigniową równoramienną:

1) masa szalki odważnikowej wagi powinna równoważyć pojemnik wraz z krążkiem;

2) komplet odważników klasy dokładności M1 powinien zawierać odważniki o następujących wartościach nominalnych masy:

a) 200 g, 200 g, 200 g, 100 g, 50 g, 50 g, 20 g, 20 g, 10 g, 5 g, 2 g, 2 g, 1 g i 500 mg - w gęstościomierzu 1 L,

b) 100 g, 50 g, 20 g, 20 g, 10 g, 5 g, 2 g, 2 g, 1 g i 500 mg - w gęstościomierzu 1/4 L.

Zmiany w prawie

Rząd chce zmieniać obwiązujące regulacje dotyczące czynników rakotwórczych i mutagenów

Rząd przyjął we wtorek projekt zmian w Kodeksie pracy, którego celem jest nowelizacja art. 222, by dostosować polskie prawo do przepisów unijnych. Chodzi o dodanie czynników reprotoksycznych do obecnie obwiązujących regulacji dotyczących czynników rakotwórczych i mutagenów. Nowela upoważnienia ustawowego pozwoli na zmianę wydanego na jej podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy.

Grażyna J. Leśniak 16.04.2024
Bez kary za brak lekarza w karetce do końca tego roku

W ponad połowie specjalistycznych Zespołów Ratownictwa Medycznego brakuje lekarzy. Ministerstwo Zdrowia wydłuża więc po raz kolejny czas, kiedy Narodowy Fundusz Zdrowia nie będzie pobierał kar umownych w przypadku niezapewnienia lekarza w zespołach ratownictwa. Pierwotnie termin wyznaczony był na koniec czerwca tego roku.

Beata Dązbłaż 10.04.2024
Będzie zmiana ustawy o rzemiośle zgodna z oczekiwaniami środowiska

Rozszerzenie katalogu prawnie dopuszczalnej formy prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie rzemiosła, zmiana definicji rzemiosła, dopuszczenie wykorzystywania przez przedsiębiorców, niezależnie od formy prowadzenia przez nich działalności, wszystkich kwalifikacji zawodowych w rzemiośle, wymienionych w ustawie - to tylko niektóre zmiany w ustawie o rzemiośle, jakie zamierza wprowadzić Ministerstwo Rozwoju i Technologii.

Grażyna J. Leśniak 08.04.2024
Tabletki "dzień po" bez recepty nie będzie. Jest weto prezydenta

Dostępność bez recepty jednego z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (octan uliprystalu) - takie rozwiązanie zakładała zawetowana w piątek przez prezydenta Andrzeja Dudę nowelizacja prawa farmaceutycznego. Wiek, od którego tzw. tabletka "dzień po" byłaby dostępna bez recepty miał być określony w rozporządzeniu. Ministerstwo Zdrowia stało na stanowisku, że powinno to być 15 lat. Wątpliwości w tej kwestii miała Kancelaria Prezydenta.

Katarzyna Nocuń 29.03.2024
Małżonkowie zapłacą za 2023 rok niższy ryczałt od najmu

Najem prywatny za 2023 rok rozlicza się według nowych zasad. Jedyną formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, według stawek 8,5 i 12,5 proc. Z kolei małżonkowie wynajmujący wspólną nieruchomość zapłacą stawkę 12,5 proc. dopiero po przekroczeniu progu 200 tys. zł, zamiast 100 tys. zł. Taka zmiana weszła w życie w połowie 2023 r., ale ma zastosowanie do przychodów uzyskanych za cały 2023 r.

Monika Pogroszewska 27.03.2024
Ratownik medyczny wykona USG i zrobi test na COVID

Mimo krytycznych uwag Naczelnej Rady Lekarskiej, Ministerstwo Zdrowia zmieniło rozporządzenie regulujące uprawnienia ratowników medycznych. Już wkrótce, po ukończeniu odpowiedniego kursu będą mogli wykonywać USG, przywrócono im też możliwość wykonywania testów na obecność wirusów, którą mieli w pandemii, a do listy leków, które mogą zaordynować, dodano trzy nowe preparaty. Większość zmian wejdzie w życie pod koniec marca.

Agnieszka Matłacz 12.03.2024
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.2008.26.151

Rodzaj: Rozporządzenie
Tytuł: Wymagania, którym powinny odpowiadać gęstościomierze zbożowe, oraz szczegółowy zakres badań i sprawdzeń wykonywanych podczas prawnej kontroli metrologicznej tych przyrządów pomiarowych.
Data aktu: 31/01/2008
Data ogłoszenia: 18/02/2008
Data wejścia w życie: 04/03/2008