Wprowadzenie w 2014 r. na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej "Programu mającego na celu wczesne wykrycie zakażeń wirusem wywołującym afrykański pomór świń i poszerzenie wiedzy na temat tej choroby oraz jej zwalczanie".

ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1
z dnia 23 lipca 2014 r.
w sprawie wprowadzenia w 2014 r. na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej "Programu mającego na celu wczesne wykrycie zakażeń wirusem wywołującym afrykański pomór świń i poszerzenie wiedzy na temat tej choroby oraz jej zwalczanie"

Na podstawie art. 57 ust. 7 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt (Dz. U. z 2008 r. Nr 213, poz. 1342, z późn. zm.) zarządza się, co następuje:
§  1.
W 2014 r. na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wprowadza się "Program mający na celu wczesne wykrycie zakażeń wirusem wywołującym afrykański pomór świń i poszerzenie wiedzy na temat tej choroby oraz jej zwalczanie", który jest określony w załączniku do rozporządzenia.
§  2.
Program, o którym mowa w § 1, stosuje się do finansowania kosztów działań wymienionych w ust. 8 załącznika do rozporządzenia podjętych od dnia 1 stycznia 2014 r.
§  3.
Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.

ZAŁĄCZNIK

PROGRAM MAJĄCY NA CELU WCZESNE WYKRYCIE ZAKAŻEŃ WIRUSEM WYWOŁUJĄCYM AFRYKAŃSKI POMÓR ŚWIŃ I POSZERZENIE WIEDZY NA TEMAT TEJ CHOROBY ORAZ JEJ ZWALCZANIE

1.

 Identyfikacja programu

Państwo członkowskie: Rzeczpospolita Polska

Choroba: afrykański pomór świń (African swine fever - ASF)

Okres realizacji programu: 1 stycznia - 31 grudnia 2014 r.

2.

 Dane historyczne dotyczące rozwoju epidemiologicznego afrykańskiego pomoru świń

W 2007 r. wirus afrykańskiego pomoru świń (ASF) rozprzestrzenił się z pierwotnego ogniska w Gruzji na terytorium Europy Wschodniej. Wirus prawdopodobnie został przeniesiony przez odpady kuchenne użyte do karmienia świń, pochodzące ze statku płynącego z Afryki, który zawinął do portu w Poti (Gruzja). Po wprowadzeniu wirusa ASF na kontynent europejski, choroba ta bardzo szybko rozprzestrzeniła się na terytorium Armenii, Azerbejdżanu oraz Federacji Rosyjskiej. W sierpniu 2012 r. ognisko tej choroby zostało stwierdzone w południowo-wschodniej części Ukrainy. W czerwcu 2013 r., białoruskie władze weterynaryjne potwierdziły wykrycie ASF we wsi Czapuń w obwodzie grodzieńskim, 170 km od granicy z Rzeczypospolitą Polską oraz w Witebsku w północno-wschodniej części Białorusi, 450 km od granicy z Rzeczypospolitą Polską. W styczniu 2014 r. na terytorium Litwy stwierdzono dwa przypadki wirusa ASF u dzików, natomiast w dniu 17 lutego 2014 r. potwierdzono pierwszy przypadek wirusa ASF u dzików na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Kolejne przypadki wirusa ASF u dzików na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wykryto 18 lutego, 29 i 30 maja oraz 7, 8 i 10 lipca. Istnieje duże prawdopodobieństwo dalszego szerzenia się wirusa ASF, w szczególności wśród zwierząt wolno żyjących na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz w państwach nadbałtyckich, z uwagi na duże kompleksy leśne na granicy między państwami nadbałtyckimi a Białorusią oraz znaczący ruch osobowy i tranzytowy między tymi państwami zwiększający ryzyko nielegalnego przewiezienia produktów żywnościowych skażonych wirusem lub przeniesienia wirusa przez środki transportu lub podróżnych.

Od 2011 r. na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej są prowadzone badania laboratoryjne w kierunku wykrycia wirusa ASF. Badania te były prowadzone w pasie przygranicznym o szerokości 40 km (wzdłuż granicy północnej z Obwodem Kaliningradzkim i wschodniej z Litwą, Białorusią i Ukrainą) obejmującym części województw: warmińsko-mazurskiego, podlaskiego, lubelskiego, mazowieckiego i podkarpackiego. Próbki pobierane były od padłych świń (na podstawie analizy ryzyka) oraz padłych i odstrzelonych dzików. Od lipca 2013 r. w strefie I, a od października 2013 r. w strefie II i III, badania laboratoryjne w kierunku wykrycia wirusa ASF były prowadzone zgodnie z programem mającym na celu wczesne wykrycie zakażeń wirusem wywołującym afrykański pomór świń oraz poszerzenie wiedzy na temat ryzyka wystąpienia tej choroby na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na rok 2013, wprowadzonym w życie rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 17 stycznia 2014 r. w sprawie wprowadzenia programu mającego na celu wczesne wykrycie zakażeń wirusem wywołującym afrykański pomór świń oraz poszerzenie wiedzy na temat ryzyka wystąpienia tej choroby na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. poz. 115).

3.

 Opis programu

Program mający na celu wczesne wykrycie zakażeń wirusem wywołującym afrykański pomór świń i poszerzenie wiedzy na temat tej choroby oraz jej zwalczanie, zwany dalej "programem", przewiduje środki, których celem jest wzmocnienie ochrony terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przed ASF.

W związku z niekorzystnym rozwojem sytuacji związanej z ASF w państwach graniczących ze wschodu z Unią Europejską program przewiduje środki wczesnego wykrywania ASF zarówno u dzików jak u świń w celu skutecznego przeciwdziałania rozprzestrzenieniu się tej choroby na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i Unii Europejskiej.

Program jest realizowany w 2014 r. i stanowi kontynuację programu realizowanego na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 17 stycznia 2014 r. w sprawie wprowadzenia programu mającego na celu wczesne wykrycie zakażeń wirusem wywołującym afrykański pomór świń oraz poszerzenie wiedzy na temat ryzyka wystąpienia tej choroby na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Zgodnie z art. 41 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt (Dz. U. z 2008 r. Nr 213, poz. 1342, z późn. zm.), ASF należy do chorób zakaźnych zwierząt podlegających obowiązkowi zwalczania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Zgodnie z art. 57 ust. 7 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej program jest wprowadzany w drodze rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, po jego zatwierdzeniu przez Komisję Europejską.

Szacowane ogólne koszty realizacji programu wynoszą 38.682.515,92 zł (9.271.881,46 euro). Z ogólnej sumy szacowanych kosztów programu, Rzeczpospolita Polska będzie wnioskowała o współfinansowanie ze środków Unii Europejskiej w odniesieniu do kosztów kwalifikowanych w wysokości 26.372.256,72 zł (6.321.122,29 euro). Wszystkie szacunkowe koszty programu zostaną dostosowane do wielkości wydatków przewidzianych na zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt w ustawie budżetowej na rok 2014 z dnia 24 stycznia 2014 r. (Dz. U. poz. 162), w ramach limitu wydatków właściwej części budżetowej.

Szacunkowe koszty realizacji programu w 2014 r. wyrażone w złotych zostały przeliczone na euro według prognozowanego kursu euro zawartego w wytycznych Ministra Finansów z dnia 10 czerwca 2014 r. dotyczących stosowania jednolitych wskaźników makroekonomicznych będących podstawą oszacowania skutków finansowych projektowanych ustaw - aktualizacja czerwiec 2014 r.

Finansowanie programu odbywa się ze środków budżetowych określonych w części 83 - rezerwy celowe, działu 758 - różne rozliczenia, rozdziału 75818 - rezerwy ogólne i celowe poz. 12, przeznaczonej na zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt (w tym finansowanie programów zwalczania chorób zakaźnych zwierząt), badania monitoringowe pozostałości chemicznych i biologicznych w tkankach zwierząt, produktach pochodzenia zwierzęcego i paszach, finansowanie zadań zleconych przez Komisję Europejską oraz dofinansowanie kosztów realizacji zadań Inspekcji Weterynaryjnej, oraz w części 85 - budżety wojewodów, działu 010 - rolnictwo i łowiectwo, rozdziału 01022 - zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt oraz badania monitoringowe pozostałości chemicznych i biologicznych w tkankach zwierząt i produktach pochodzenia zwierzęcego przewidzianych w ustawie budżetowej na rok 2014 z dnia 24 stycznia 2014 r.

3.1.

 Cel programu

Celem programu jest ochrona terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i terytorium Unii Europejskiej przed rozprzestrzenianiem się wirusa ASF. Program obejmuje działania nakierowane na kontrolę rozprzestrzeniania się wirusa ASF oraz zapobieganie rozprzestrzenianiu się wirusa ASF poprzez:

1) badania laboratoryjne w kierunku wykrycia wirusa ASF przeprowadzane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

2) zakup mobilnych urządzeń służących do unieszkodliwienia zwłok zwierząt podejrzanych lub zakażonych ASF;

3) ubój lub zabicie świń w strefie I A określonej w ust. 3.2.1, w przypadku wystąpienia tej choroby u dzików (na podstawie art. 44 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt);

4) działania powiatowego lekarza weterynarii po otrzymaniu zawiadomienia, zgodnie z art. 42 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (nadzór bierny);

5) wzmocnienie środków bioasekuracji na drogowych przejściach granicznych z Białorusią (drogowe przejścia graniczne w Kuźnicy Białostockiej, Bobrownikach, Kukurykach, Terespolu) i Ukrainą (drogowe przejście graniczne w Dorohusku);

6) prowadzenie przez Inspekcję Weterynaryjną kampanii informacyjnej dla podmiotów prowadzących działalność nadzorowaną, związaną z produkcją żywności pochodzenia zwierzęcego i pasz, a także dla rolników, myśliwych, władz samorządowych oraz społeczeństwa, polegającej na rozpowszechnianiu informacji o zagrożeniu ASF, tak aby te podmioty niezwłocznie zawiadamiały o podejrzeniu wystąpienia ASF zgodnie z art. 42 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt; podmioty nadzorowane, jak również rolnicy i myśliwi, powinni umieć rozpoznać pierwsze objawy wirusa ASF oraz wiedzieć, w jaki sposób zawiadomić o podejrzeniu wystąpienia ASF; podmioty te powinny również uzyskać informacje, w jaki sposób unikać rozprzestrzeniania się tej choroby, łącznie z wiedzą o ryzyku, jakie niesie wprowadzanie produktów wieprzowych do gospodarstwa, w którym są utrzymywane świnie, w tym w szczególności wprowadzanie produktów pochodzenia wieprzowego z zagranicy; w kampanii informacyjnej powinny zostać również ujęte informacje o metodach bezpiecznej likwidacji padłych dzików lub dopuszczalnych sposobach zagospodarowania odstrzelonych na tym obszarze dzików; myśliwi oraz leśniczy powinni być poinstruowani o obowiązku zawiadamiania odpowiedniego organu o każdym przypadku znalezienia padłego dzika;

7) prowadzenie przez Inspekcję Weterynaryjną szkoleń mających na celu przekazanie wiedzy na temat ASF podmiotom prowadzącym działalność nadzorowaną, związaną z produkcją żywności pochodzenia zwierzęcego i pasz, oraz dla rolników i myśliwych.

3.2.

 Realizacja programu

3.2.1.

 Podział terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na strefy według kryterium zagrożenia wystąpieniem wirusa ASF

Strefa I A - obszar objęty ograniczeniami i obszar ochronny

Do strefy I A należy obszar określony w decyzji wykonawczej Komisji 2014/178/UE z dnia 27 marca 2014 r. w sprawie środków kontroli w zakresie zdrowia zwierząt w odniesieniu do afrykańskiego pomoru świń w niektórych państwach członkowskich (Dz. Urz. UE L 95 z 29.03.2014, str. 47).

Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 31 marca 2014 r. w sprawie środków podejmowanych w związku z wystąpieniem u dzików afrykańskiego pomoru świń (Dz. U. poz. 420), które zapewnia wykonanie ww. decyzji Komisji określa obszary wskazane w załączniku do tej decyzji jako "obszar objęty ograniczeniami" oraz "obszar ochronny".

Tabela 1. Liczba stad oraz pogłowie świń w strefie I A - dane Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa z dnia 1 kwietnia 2014 r.

Województwo Powiat Gmina Liczba świń Liczba stad
podlaskie augustowski Augustów, miasto Augustów 2 640 103
podlaskie augustowski Bargłów Kościelny 857 111
podlaskie augustowski Lipsk 2 218 288
podlaskie augustowski Nowinka 319 44
podlaskie augustowski Płaska 57 15
podlaskie augustowski Sztabin 725 131
podlaskie białostocki Choroszcz 4 809 61
podlaskie białostocki Czarna Białostocka 881 31
podlaskie białostocki Dobrzyniewo Duże 247 16
podlaskie białostocki Gródek 50 16
podlaskie białostocki Juchnowiec Kościelny 4 835 73
podlaskie białostocki Michałowo 410 27
podlaskie białostocki Supraśl 27 5
podlaskie białostocki Suraż 871 56
podlaskie białostocki Turośń Kościelna 1 595 78
podlaskie białostocki Tykocin 1 956 107
podlaskie białostocki Wasilków 105 6
podlaskie białostocki Zabłudów 6 704 48
podlaskie Białystok miasto Białystok 437 8
podlaskie bielski Bielsk Podlaski, miasto Bielsk Podlaski 10 600 142
podlaskie bielski Orla 13 685 33
podlaskie bielski Wyszki 3 478 99
podlaskie hajnowski Białowieża 0 0
podlaskie hajnowski Czyże 463 59
podlaskie hajnowski Dubicze Cerkiewne 1 768 50
podlaskie hajnowski Hajnówka 3 630 52
podlaskie hajnowski Narew 419 39
podlaskie hajnowski Narewka 47 17
podlaskie moniecki Goniądz 12 459 143
podlaskie moniecki Jasionówka 4 631 120
podlaskie moniecki Jaświły 10 038 284
podlaskie moniecki Knyszyn 10 338 73
podlaskie moniecki Krypno 2 012 42
podlaskie moniecki Mońki 29 402 363
podlaskie sejneński Giby 2 226 131
podlaskie sejneński Krasnopol 5 685 194
podlaskie sejneński Puńsk 7 756 158
podlaskie sejneński Sejny, miasto Sejny 17 045 340
podlaskie sokólski Dąbrowa Białostocka 8 700 489
podlaskie sokólski Janów 4 779 163
podlaskie sokólski Korycin 3 246 132
podlaskie sokólski Krynki 173 17
podlaskie sokólski Kuźnica 344 50
podlaskie sokólski Nowy Dwór 2 484 230
podlaskie sokólski Sidra 1 966 145
podlaskie sokólski Sokółka 1 197 163
podlaskie sokólski Suchowola 4 674 286
podlaskie sokólski Szudziałowo 752 82
podlaskie suwalski Raczki 8 640 198
podlaskie suwalski Suwałki, miasto Suwałki 11 463 170
podlaskie suwalski Szypliszki 4 638 141
Razem 218 481 5 829

Strefa I B - obszar wzmożonego nadzoru

Do strefy I B zalicza się następujące powiaty:

1) w województwie warmińsko-mazurskim - powiat gołdapski;

2) w województwie podlaskim:

a) w powiecie suwalskim gminy: Bakałarzewo, Filipów, Przerośl, Jeleniewo, Rutka-Tartak i Wiżajny,

b) w powiecie bielskim gminy: Rudka, Brańsk, Boćki,

c) w powiecie hajnowskim gminy: Kleszczele, Czeremcha,

d) powiat siemiatycki;

3) w województwie mazowieckim:

a) powiat łosicki,

b) powiat siedlecki, miasto Siedlce,

c) powiat sokołowski;

4) w województwie lubelskim:

a) powiat włodawski,

b) powiat bialski, miasto Biała Podlaska,

c) powiat radzyński

d) powiat parczewski,

e) powiat lubartowski,

f) powiat łęczyński,

g) powiat chełmski, miasto Chełm,

h) powiat hrubieszowski,

i) powiat tomaszowski;

5) w województwie podkarpackim:

a) powiat lubaczowski,

b) powiat jarosławski,

c) powiat przemyski, miasto Przemyśl,

d) powiat bieszczadzki.

Strefa II

Do strefy II należą pozostałe powiaty na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Rysunek 1. Mapa Rzeczypospolitej Polskiej z zaznaczonymi strefami (kolor czerwony - strefa I A, kolor niebieski - strefa I B, kolor żółty - strefa II).

wzór

3.2.2.

 Kontrola stanu zdrowia świń i pobieranie próbek w strefach wyznaczonych zgodnie z ust. 3.2.1

Strefa I A

Na obszarze należącym do strefy I A wprowadza się środki kontroli ASF zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 61, art. 47 ust. 1 i art. 48a ust. 3 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, oraz monitorowanie zdrowia świń i dzików. W ramach programu posiadacze świń są obowiązani, uwzględniając § 6 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 15 lutego 2010 r. w sprawie wymagań i sposobu postępowania przy utrzymywaniu gatunków zwierząt gospodarskich, dla których normy ochrony zostały określone w przepisach Unii Europejskiej (Dz. U. Nr 56, poz. 344, z późn. zm.), aby codziennie rano i wieczorem kontrolować ich stan zdrowia, a o każdym przypadku podejrzenia wystąpienia tej choroby zawiadamiać niezwłocznie, zgodnie z art. 42 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, do organów Inspekcji Weterynaryjnej albo najbliższego podmiotu świadczącego usługi z zakresu medycyny weterynaryjnej, albo wójta (burmistrza, prezydenta miasta).

Zgodnie z § 2a rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 21 października 2010 r. w sprawie wymagań weterynaryjnych przy produkcji mięsa przeznaczonego na użytek własny (Dz. U. Nr 207, poz. 1370, z późn. zm.), w przypadku wprowadzenia ograniczeń wynikających z ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, dopuszcza się ubój w gospodarstwie objętym ograniczeniem, jeżeli ograniczenie to zostało wprowadzone w związku z wystąpieniem na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej ASF u dzików lub wystąpieniem ASF na terytorium państwa trzeciego lub państwa członkowskiego Unii Europejskiej, graniczących z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz jeżeli świnie przed ubojem były utrzymywane w gospodarstwie przez 30 dni i zostaną one poddane badaniu przedubojowemu, a ich mięso zostanie poddane badaniu poubojowemu. Próbki do badań laboratoryjnych w kierunku wykrycia wirusa ASF są pobierane przy przeprowadzaniu badania przedubojowego świń lub badania poubojowego mięsa.

W trakcie badania przed lub poubojowego w rzeźni lekarz weterynarii zwraca uwagę na zmiany charakterystyczne dla ASF, w przypadku podejrzenia pobiera próbki do badań laboratoryjnych w kierunku wykrycia wirusa ASF oraz postępuje zgodnie z rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 23 czerwca 2004 r. w sprawie zwalczania afrykańskiego pomoru świń (Dz. U. Nr 158, poz. 1658).

Poza działaniami opisanymi powyżej, w każdym przypadku zawiadomienia organu Inspekcji Weterynaryjnej przez posiadacza świń o sztuce padłej lub o podejrzeniu wystąpienia ASF jest prowadzone badanie kliniczne z pomiarem wewnętrznej ciepłoty ciała świń lub badanie sekcyjne świń znajdujących się w stadzie oraz w razie konieczności są pobierane próbki do badań laboratoryjnych w kierunku wykrycia wirusa ASF.

Na obszarze położonym w strefie I A urzędowy lekarz weterynarii pobiera próbki do badań laboratoryjnych w kierunku wykrycia wirusa ASF:

1) o których mowa w § 15 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 31 marca 2014 r. w sprawie środków podejmowanych w związku z wystąpieniem u dzików afrykańskiego pomoru świń, a w szczególności:

a) od świń padłych, u których nie można wykluczyć zakażenia wirusem ASF,

b) od świń wykazujących nietypowe objawy kliniczne, na podstawie których niemożliwe jest postawienie diagnozy,

c) od świń:

- mających objawy chorobowe wraz z gorączką

lub

- mających gorączkę i objawy zespołu krwotocznego: punkcikowate wybroczyny i wylewy krwotoczne, szczególnie w węzłach chłonnych, nerkach, śledzionie (która jest powiększona i ciemna, zwłaszcza w ostrej formie choroby) i pęcherzu moczowym oraz owrzodzenia w pęcherzyku żółciowym;

2) o których mowa w § 2a ust. 2 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 21 października 2010 r. w sprawie wymagań weterynaryjnych przy produkcji mięsa przeznaczonego na użytek własny - od świń;

3) o których mowa w § 15 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 31 marca 2014 r. w sprawie środków podejmowanych w związku z wystąpieniem u dzików afrykańskiego pomoru świń - od dzików.

Każda tusza odstrzelonego dzika powinna być oznakowana poprzez określenie numeru kolejnego tuszy, określenie koła łowieckiego oraz miejscowości i daty pozyskania tuszy.

Strefa I B

W strefie I B próbki do badań laboratoryjnych w kierunku wykrycia wirusa ASF, są pobierane przez powiatowego lekarza weterynarii na obszarze położonym w tej strefie, po otrzymaniu zawiadomienia zgodnie z art. 42 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, w następujący sposób:

1) od świń - w przypadku gdy padnięcia w stadzie wynoszą:

- u prosiąt - powyżej 20%,

- u warchlaków - powyżej 10%,

- u tuczników - powyżej 5%, przy czym:

a) przed pobraniem próbek przeprowadza się kontrolę stanu zdrowia świń w stadzie, w tym badanie kliniczne i pomiar wewnętrznej ciepłoty ciała świń, albo badanie sekcyjne padłych świń, i pobiera się próbki od świń mających:

- objawy chorobowe wraz z gorączką lub padłych lub

- gorączkę i objawy zespołu krwotocznego: punkcikowate wybroczyny i wylewy krwotoczne, szczególnie w węzłach chłonnych, nerkach, śledzionie (która jest powiększona i ciemna, zwłaszcza w ostrej formie choroby) i pęcherzu moczowym oraz owrzodzenia w pęcherzyku żółciowym,

b) w stadzie, w którym pobrano próbki, kolejną kontrolę przeprowadza się pomiędzy 21 a 30 dniem od daty pierwszego pobrania próbek, podczas której wykonuje się badanie kliniczne świń, a, jeżeli to konieczne - badanie sekcyjne, i pobiera się próbki od świń mających:

- objawy chorobowe wraz z gorączką lub

- gorączkę i objawy zespołu krwotocznego: punkcikowate wybroczyny i wylewy krwotoczne, szczególnie w węzłach chłonnych, nerkach, śledzionie (która jest powiększona i ciemna, zwłaszcza w ostrej formie choroby) i pęcherzu moczowym oraz owrzodzenia w pęcherzyku żółciowym;

2) w pozostałych przypadkach:

a) od świń wykazujących nietypowe objawy kliniczne, na podstawie których niemożliwe jest postawienie diagnozy, lub objawy wskazujące na podejrzenie zakażenia ASF, z tym że przed pobraniem próbek przeprowadza się kontrolę stanu zdrowia świń w stadzie, w tym badanie kliniczne świń i pomiar wewnętrznej ciepłoty ciała świń, albo badanie sekcyjne padłych świń, i pobiera się próbki od świń mających:

- objawy chorobowe wraz z gorączką lub

- gorączkę i objawy zespołu krwotocznego: punkcikowate wybroczyny i wylewy krwotoczne, szczególnie w węzłach chłonnych, nerkach, śledzionie (która jest powiększona i ciemna, zwłaszcza w ostrej formie choroby) i pęcherzu moczowym oraz owrzodzenia w pęcherzyku żółciowym,

b) w stadzie, w którym pobrano próbki, kolejną kontrolę przeprowadza się pomiędzy 21 a 30 dniem od daty pierwszego pobrania próbek, podczas której wykonuje się badanie kliniczne świń, a jeżeli to konieczne - badanie sekcyjne, i pobiera się próbki od świń mających:

- objawy chorobowe wraz z gorączką lub

- gorączkę i objawy zespołu krwotocznego: punkcikowate wybroczyny i wylewy krwotoczne, szczególnie w węzłach chłonnych, nerkach, śledzionie (która jest powiększona i ciemna, zwłaszcza w ostrej formie choroby) i pęcherzu moczowym oraz owrzodzenia w pęcherzyku żółciowym;

3) od dzików:

a) padłych, w tym zabitych podczas wypadków drogowych;

b) odstrzelonych na terenie obwodu łowieckiego, przy czym w przypadku gdy liczba dzików:

- wynosi co najmniej 2 osobniki na 1 km2 na obszarze danego powiatu - próbki pobiera się, jeżeli to możliwe, od 10% takich dzików,

- nie przekracza 2 osobników na 1 km2 - próbki pobiera się, jeżeli to możliwe, od 5% takich dzików.

Próbki, o których mowa w pkt 3 lit. b, pobiera się w pierwszej kolejności od dzików wykazujących objawy chorobowe.

Strefa II

W strefie II próbki do badań laboratoryjnych w kierunku wykrycia wirusa ASF są pobierane przez powiatowego lekarza weterynarii na obszarze położonym w tej strefie po otrzymaniu zawiadomienia zgodnie z art. 42 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, w następujący sposób:

1) od świń mających:

a) objawy chorobowe wraz z gorączką lub padłych lub

b) gorączkę i objawy zespołu krwotocznego: punkcikowate wybroczyny i wylewy krwotoczne, szczególnie w węzłach chłonnych, nerkach, śledzionie (która jest powiększona i ciemna, zwłaszcza w ostrej formie choroby) i pęcherzu moczowym oraz owrzodzenia w pęcherzyku żółciowym;

2) w stadzie, w którym pobrano próbki, kolejną kontrolę przeprowadza się pomiędzy 21 a 30 dniem od daty pierwszego pobrania próbek, podczas której wykonuje się badanie kliniczne świń, a jeżeli to konieczne - badanie sekcyjne, i pobiera się próbki od świń mających:

a) objawy chorobowe wraz z gorączką lub

b) gorączkę i objawy zespołu krwotocznego: punkcikowate wybroczyny i wylewy krwotoczne, szczególnie w węzłach chłonnych, nerkach, śledzionie (która jest powiększona i ciemna, zwłaszcza w ostrej formie choroby) i pęcherzu moczowym oraz owrzodzenia w pęcherzyku żółciowym;

3) w pozostałych przypadkach:

a) od świń wykazujących nietypowe objawy kliniczne, na podstawie których niemożliwe jest postawienie diagnozy lub objawy wskazujące na podejrzenie zakażenia ASF, z tym że, przed pobraniem próbek przeprowadza się kontrolę stanu zdrowia świń w stadzie, w tym badanie kliniczne świń i pomiar wewnętrznej ciepłoty ciała świń, albo badanie sekcyjne padłych świń, i pobiera się próbki od świń mających:

- objawy chorobowe wraz z gorączką lub

- gorączkę i objawy zespołu krwotocznego: punkcikowate wybroczyny i wylewy krwotoczne, szczególnie w węzłach chłonnych, nerkach, śledzionie (która jest powiększona i ciemna, zwłaszcza w ostrej formie choroby), pęcherzu moczowym i owrzodzenia w pęcherzyku żółciowym,

b) w stadzie, w którym pobrano próbki, kolejną kontrolę przeprowadza się pomiędzy 21 a 30 dniem od daty pierwszego pobrania próbek, podczas której wykonuje się badanie kliniczne świń, a jeżeli to konieczne - badanie sekcyjne, i pobiera się próbki od świń mających:

- objawy chorobowe wraz z gorączką lub

- gorączkę i objawy zespołu krwotocznego: punkcikowate wybroczyny i wylewy krwotoczne, szczególnie w węzłach chłonnych, nerkach, śledzionie (która jest powiększona i ciemna, zwłaszcza w ostrej formie choroby) i pęcherzu moczowym oraz owrzodzenia w pęcherzyku żółciowym;

4) od dzików padłych, w tym zabitych podczas wypadków drogowych.

3.2.3.

 Rodzaj pobieranych próbek do badań laboratoryjnych w kierunku wykrycia wirusa ASF, przesyłanie próbek do badań laboratoryjnych w kierunku wykrycia wirusa ASF oraz wykonywanie badań laboratoryjnych

Rodzaj pobieranych próbek do badań laboratoryjnych w kierunku wykrycia wirusa ASF od żywych, padłych i poddanych ubojowi świń oraz padłych i odstrzelonych dzików są określone w rozdziale V lit. B instrukcji diagnostycznej, o której mowa w decyzji Komisji 2003/422/WE z dnia 26 maja 2003 r. zatwierdzającej podręcznik diagnostyczny dotyczący afrykańskiego pomoru świń (Dz. Urz. WE L 143 z 11.06.2003, str. 35; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 39, str. 59).

W strefie I A próbki do badań laboratoryjnych w kierunku wykrycia wirusa ASF pobrane od żywych, padłych i poddanych ubojowi świń oraz odstrzelonych dzików bada się metodą PCR oraz ELISA. Próbki do badań laboratoryjnych w kierunku wykrycia wirusa ASF pobrane od padłych dzików bada się metodą PCR oraz, jeżeli jest możliwe pobranie odpowiednich próbek do badań laboratoryjnych w kierunku wykrycia wirusa ASF do badań, metodą ELISA.

Próbki do badań laboratoryjnych w kierunku wykrycia wirusa ASF pobrane od żywych i padłych świń (strefa I B oraz strefa II) oraz odstrzelonych dzików (strefa I B) bada się metodą PCR. Próbki do badań laboratoryjnych w kierunku wykrycia wirusa ASF pobrane od padłych dzików bada się metodą PCR oraz, jeżeli jest możliwe pobranie odpowiednich próbek do badań laboratoryjnych w kierunku wykrycia wirusa ASF, metodą ELISA.

Wszystkie badania laboratoryjne w kierunku wykrycia wirusa ASF przeprowadzane w ramach programu są wykonywane w laboratoriach wyznaczonych przez Głównego Lekarza Weterynarii, zgodnie z art. 25 ust. 3 i 5 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej (Dz. U. z 2010 r. Nr 112, poz. 744, z późn. zm.).

3.2.4.

 Inne działania podejmowane w strefie I A

Po stwierdzeniu ASF u dzika powiatowy lekarz weterynarii zarządza środki kontroli tej choroby zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 61, art. 47 ust. 1 i art. 48a ust. 3 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt.

Ponadto w gospodarstwach położonych w wyznaczonym przez niego obszarze o promieniu 10 km wokół przypadku ASF u dzika powiatowy lekarz weterynarii może:

1) przeprowadzić badanie kliniczne świń;

2) dokonać indywidualnego oznakowania świń;

3) pobrać próbki do badań laboratoryjnych w kierunku wykrycia wirusa ASF od świń;

4) nakazać ubój lub zabicie świń po przeprowadzeniu analizy ryzyka, na podstawie art. 44 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt.

3.3.

 Wzmocnienie środków bioasekuracji na drogowych przejściach granicznych z Białorusią i Ukrainą

Na drogowych przejściach granicznych z Białorusią i Ukrainą podejmuje się następujące środki bioasekuracji:

1) wyłożenie mat dezynfekcyjnych dla środków transportu wjeżdżających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w celu dezynfekcji kół tych środków transportu, a także stałe utrzymywanie wyłożonych mat w stanie zapewniającym utrzymanie skuteczności działania środka dezynfekcyjnego;

2) dokonywanie, w miarę potrzeb, przy wcześniejszym zapewnieniu dostępu do urządzeń umożliwiających pełne oczyszczanie i dezynfekcję środków transportu przeznaczonych do przewozu zwierząt, wjeżdżających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zgodnie z decyzją wykonawczą Komisji 2013/426/UE z dnia 5 sierpnia 2013 r. w sprawie środków mających na celu zapobieżenie wprowadzaniu do Unii wirusa afrykańskiego pomoru świń z niektórych państw trzecich lub części terytorium państw trzecich, w których potwierdzono obecność choroby, oraz uchylającą decyzję 2011/78/UE (Dz. Urz. UE L 211 z 07.08.2013, str. 5) oraz decyzją wykonawczą 2014/84/UE z dnia 12 lutego 2014 r. zmieniającą decyzję wykonawczą 2013/426/UE w sprawie środków mających na celu zapobieżenie wprowadzaniu do Unii wirusa afrykańskiego pomoru świń z niektórych państw trzecich lub części terytorium państw trzecich, w których potwierdzono obecność choroby, oraz uchylającą decyzję 2011/78/UE (Dz. Urz. UE L 44 z 14.02.2014, str. 53) oraz utrzymanie w odpowiednim stanie technicznym urządzeń do oczyszczania i dezynfekcji środków transportu;

3) informowanie podróżnych o zakazach i nakazach związanych z zagrożeniem wystąpienia wirusa ASF na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej m.in. poprzez umieszczenie na przejściach granicznych banerów informacyjnych.

3.4.

 Zakup mobilnych urządzeń służących do unieszkodliwiania zwłok zwierzęcych podejrzanych lub zakażonych afrykańskim pomorem świń

W ramach programu zostaną zakupione trzy mobilne urządzenia służące do unieszkodliwiania zwłok zwierząt takich jak: padłe dziki i świnie. Urządzenia te mogą być także stosowane w przypadku konieczności unieszkodliwiania zwłok świń, o których mowa w ust. 3.2.4.

3.5.

 Przeprowadzenie przez Inspekcję Weterynaryjną kampanii informacyjnej dla podmiotów prowadzących działalność nadzorowaną, związaną z produkcją żywności pochodzenia zwierzęcego i pasz oraz dla rolników, myśliwych, władz samorządowych oraz społeczeństwa

W ramach programu publikuje się ulotki zawierające następujące dane: opis ASF oraz jego objawy, informację o sposobie rozprzestrzeniania się ASF, instrukcję postępowania posiadacza zwierząt w związku z wystąpieniem podejrzenia lub wystąpieniem ASF, informację o przysługujących odszkodowaniach, środkach bioasekuracji, zakazie karmienia świń odpadami gastronomicznymi oraz o właściwym zagospodarowaniu zwłok. Druk ulotek odbywa się w drukarniach, a ich dystrybucja - za pośrednictwem terenowych organów Inspekcji Weterynaryjnej. Ulotki dystrybuuje się na całym terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podczas wykonywanych kontroli, wśród podmiotów prowadzących działalność nadzorowaną związaną z produkcją żywności pochodzenia zwierzęcego i pasz oraz posiadaczy świń (w ramach m.in. wizyt w gospodarstwach, wraz z przeprowadzeniem szkoleń indywidualnych). Dodatkowo, ulotki dystrybuuje się wśród myśliwych, w tym kół łowieckich, sołtysów, wójtów, burmistrzów i prezydentów miast. Informacje o istniejącym zagrożeniu są przekazywane również przez:

1) banery informacyjne ustawione na wyznaczonych przejściach granicznych w strefie I;

2) media m.in. jako audycje informacyjne, w których przekazuje się informacje na temat ASF oraz ewentualnych dróg jego rozprzestrzeniania, a także informacje o postępowaniu w przypadku podejrzenia wystąpienia ASF albo wystąpienia ASF, o bioasekuracji w gospodarstwie, zakazie karmienia świń odpadami gastronomicznymi oraz o właściwym zagospodarowaniu zwłok.

3.6.

 Przeprowadzenie przez Inspekcję Weterynaryjną szkoleń dla podmiotów prowadzących działalność nadzorowaną, związaną z produkcją żywności pochodzenia zwierzęcego i pasz oraz dla rolników i myśliwych

W ramach programu są przeprowadzane przez Inspekcję Weterynaryjną grupowe szkolenia dla podmiotów prowadzących działalność nadzorowaną, związaną z produkcją żywności pochodzenia zwierzęcego i pasz, a także dla rolników i myśliwych. Mają one na celu przekazanie wiedzy na temat ASF. Dodatkowo, na obszarze strefy I zostaną przeprowadzone indywidualne szkolenia u części rolników w gospodarstwach. Tematyka szkoleń obejmuje m.in.: objawy ASF, zawiadamianie o podejrzeniach wystąpienia ASF, postępowanie po zawiadomieniu o podejrzeniu wystąpienia ASF, zasady wypłacania odszkodowań, bioasekurację w gospodarstwie i informację o zakazie karmienia świń odpadami gastronomicznymi oraz o właściwym zagospodarowaniu zwłok.

4.

 Środki przewidziane programem

4.1.

 Podsumowanie środków przewidzianych programem

Działania podejmowane w związku z realizacją programu:

2014 rok

[x] kontrola, nadzór

[x] badania

[x] inne (np. środki bioasekuracji, kampania informacyjna, szkolenia, ubój lub zabicie świń, zakup urządzeń mobilnych do unieszkodliwiania zwłok zwierząt)

4.2.

 Władza centralna odpowiedzialna za nadzór i koordynację nad realizacją programu

Zgodnie z art. 57 ust. 8 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt Główny Lekarz Weterynarii nadzoruje realizację programu mającego na celu wykrycie występowania zakażeń czynnikami wywołującymi choroby zakaźne zwierząt oraz poszerzenie wiedzy na temat ryzyka wystąpienia takich chorób. W przypadku programu współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej, informuje Komisję Europejską o postępach w jego realizacji zgodnie z przepisami obowiązującymi w Unii Europejskiej.

Odpowiedzialność terenowych organów Inspekcji Weterynaryjnej za realizację programu została określona w ustawie z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej oraz w ustawie z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt.

4.3.

 Opis i określenie obszarów geograficznych i administracyjnych, na których będzie realizowany program

Program wprowadza się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Programem jest objęte 16 województw, w których skład wchodzi 314 powiatów oraz 66 miast na prawach powiatów.

Rysunek 2. Podział administracyjny Rzeczypospolitej Polskiej

wzór

4.4.

 Opis środków przewidzianych w programie

4.4.1.

 Powiadomienie o ASF

Zgodnie z art. 42 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt w przypadku podejrzenia wystąpienia choroby zakaźnej zwierząt, posiadacz zwierząt jest obowiązany do niezwłocznego zawiadomienia o podejrzeniu choroby. Obowiązek ten realizują również osoby mające kontakt ze zwierzętami, w szczególności przy wykonywaniu obowiązków służbowych lub zawodowych, z tym że lekarz weterynarii wezwany do zwierzęcia w przypadku podejrzenia wystąpienia choroby zakaźnej zwierząt podlegającej obowiązkowi zwalczania informuje posiadacza zwierzęcia o obowiązkach określonych w art. 42 ust. 1 ww. ustawy i nadzoruje ich wykonanie do czasu przybycia powiatowego lekarza weterynarii lub osoby przez niego upoważnionej. Powiatowego lekarza weterynarii należy zawiadomić bezpośrednio albo za pośrednictwem najbliższego podmiotu świadczącego usługi z zakresu medycyny weterynaryjnej lub właściwego miejscowo organu samorządu terytorialnego (wójta, burmistrza, prezydenta miasta).

4.4.2.

 Zwierzęta i populacja zwierząt objęte programem

Zgodnie z danymi Inspekcji Weterynaryjnej na dzień 31 grudnia 2013 r. pogłowie świń na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wynosiło 11 704 927 sztuk.

Tabela 2. Liczba świń w poszczególnych województwach na dzień 31 grudnia 2013 r. (źródło: Inspekcja Weterynaryjna).

Województwo Liczba świń
dolnośląskie 224 610
kujawsko-pomorskie 1 457 483
lubelskie 791 617
lubuskie 264 717
łódzkie 1 039 329
małopolskie 195 499
mazowieckie 918 441
opolskie 614 811
podkarpackie 183 398
podlaskie 366 835
pomorskie 577 676
śląskie 365 906
świętokrzyskie 315 796
warmińsko-mazurskie 674 878
wielkopolskie 3 078 671
zachodniopomorskie 635 260
RAZEM 11 704 927

Zgodnie z danymi Polskiego Związku Łowieckiego oraz Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych, w roku łowieckim 2012/2013 liczba dzików na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wynosiła ponad 282 tys. sztuk.

Tabela 3. Liczba dzików w poszczególnych województwach (źródło: Polski Związek Łowiecki, Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych, stan na dzień 10 marca 2013 r.).

Województwo Pogłowie dzików w tysiącach sztuk
dolnośląskie 26,8
kujawsko-pomorskie 12,5
lubelskie 17,8
lubuskie 20,4
łódzkie 8,2
małopolskie 6,2
mazowieckie 18,8
opolskie 11,2
podkarpackie 10,8
podlaskie 14,4
pomorskie 20,5
śląskie 9,7
świętokrzyskie 5,4
warmińsko-mazurskie 30,2
wielkopolskie 28,1
zachodniopomorskie 41,3
RAZEM 282,2

4.4.3.

 Identyfikacja i rejestracja zwierząt oraz gospodarstw

Podstawa prawna:

1) ustawa z dnia 2 kwietnia 2004 r. o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt (Dz. U. z 2008 r. Nr 204, poz. 1281, z późn. zm.);

2) ustawa z dnia 18 grudnia 2003 r. o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności (Dz. U. z 2012 r. poz. 86, z późn. zm.);

3) rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 2 listopada 2007 r. w sprawie sposobu oznakowania bydła, owiec i kóz oraz świń, określenia wzorów znaków identyfikacyjnych oraz wymagań i warunków technicznych kolczyków dla zwierząt gospodarskich (Dz. U. Nr 220, poz. 1635, z późn. zm.).

Oznakowania świń na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dokonuje się przez założenie kolczyka na lewą małżowinę uszną zwierzęcia lub wytatuowanie w obu małżowinach usznych albo na grzbiecie zwierzęcia numeru siedziby stada, nadanego przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Zgodnie z art. 17 ust. 4 ustawy z dnia 2 kwietnia 2004 r. o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt koszty związane z oznakowaniem świń ponosi ich posiadacz.

W strefie I A urzędowy lekarz weterynarii, dokonuje indywidualnego oznakowania świń, o którym mowa w ust. 3.2.4 pkt 2, w sposób inny niż opisany powyżej, tj. przez założenie kolczyka z kolejnym numerem zwierzęcia w stadzie. Kolejny numer zwierzęcia w stadzie musi być wykonany w sposób trwały i czytelny. Koszty związanie z indywidualnym oznakowaniem świni w stadzie ponosi w takim przypadku budżet państwa.

4.4.4.

 Kwalifikacja zwierząt i stad

Została opisana w ust. 3.2.

4.4.5.

 Zasady przemieszczania zwierząt

W rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 31 marca 2014 r. w sprawie środków podejmowanych w związku z wystąpieniem u dzików afrykańskiego pomoru świń zostały określone wymagania w zakresie przemieszczania żywych świń z i do obszarów wymienionych w części I ust. 2 załącznika do decyzji wykonawczej Komisji 2014/178/UE z dnia 27 marca 2014 r. w sprawie środków kontroli w zakresie zdrowia zwierząt w odniesieniu do afrykańskiego pomoru świń w niektórych państwach członkowskich zarówno na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, jak i poza to terytorium.

Na obszarze objętym ograniczeniami został wprowadzony obowiązek zaopatrywania świń przemieszczanych na obszarze objętym ograniczeniami oraz z tego obszaru poza ten obszar do miejsca położonego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w świadectwo zdrowia wystawione przez urzędowego lekarza weterynarii na podstawie badania klinicznego świń przeprowadzonego nie wcześniej niż 24 godziny przed przemieszczeniem tych świń, zawierające:

1) dane identyfikacyjne wystawiającego świadectwo;

2) numer świadectwa;

3) liczbę przemieszczanych świń;

4) numery identyfikacyjne świń;

5) miejsce pochodzenia świń;

6) miejsce przeznaczenia świń;

7) określenie środka transportu świń oraz jego numer rejestracyjny;

8) poświadczenie spełniania przez świnie wymagań zdrowotnych określonych w przepisach o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt;

9) datę wystawienia oraz pieczęć i podpis urzędowego lekarza weterynarii.

Ponadto, na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przemieszczenia świń odbywają się na zasadach określonych w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 6 grudnia 2012 r. w sprawie wprowadzenia programu zwalczania i monitorowania choroby Aujeszkyego u świń (Dz. U. poz. 1440).

Zgodnie z art. 3 ust. 2 pkt 5 lit. b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej nadzór nad przemieszczaniem zwierząt sprawuje powiatowy lekarz weterynarii.

4.4.6.

 Zastosowane badania i plany pobierania

Zostały opisane w ust. 3.2.

4.4.7.

 Zastosowanie szczepionki i programy szczepień

Nie dotyczy.

4.4.8.

 Informacje i ocena dotycząca środków bezpieczeństwa biologicznego (zarządzanie i infrastruktura)

Zostały opisane w ust. 3.3.

4.4.9.

 Środki w przypadku uzyskania dodatniego wyniku w kierunku wirusa ASF

Zgodnie z § 4 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 23 czerwca 2004 r. w sprawie zwalczania afrykańskiego pomoru świń, w przypadku stwierdzenia choroby w gospodarstwie, powiatowy lekarz weterynarii wyznacza je jako ognisko choroby oraz:

1) przeprowadza dochodzenie epizootyczne, w tym pobiera, zgodnie z instrukcją diagnostyczną, reprezentatywną liczbę próbek od świń zabitych i wysyła je do badań laboratoryjnych;

2) nakazuje:

a) niezwłoczne zabicie wszystkich świń,

b) zniszczenie:

- zwłok świń,

- materiału biologicznego świń pobranego w okresie od dnia prawdopodobnego wprowadzenia czynnika zakaźnego do gospodarstwa do dnia stwierdzenia choroby w gospodarstwie,

- mięsa pozyskanego ze świń poddanych ubojowi w okresie od dnia prawdopodobnego wprowadzenia czynnika zakaźnego do gospodarstwa do dnia stwierdzenia choroby w tym gospodarstwie,

c) zniszczenie przedmiotów i substancji, które mogły zostać skażone, w tym pasz oraz materiałów jednorazowego użytku, stosowanych w szczególności do zabijania, jeżeli jest niemożliwe ich skuteczne odkażenie,

d) czyszczenie i odkażenie, a jeżeli to konieczne także dezynsekcję pomieszczeń, w których przebywały świnie, środków transportu używanych do transportu świń lub ich tusz oraz przedmiotów, sprzętu, ściółki, obornika i gnojowicy, które mogły zostać skażone;

3) wysyła próbki, pobrane zgodnie z instrukcją diagnostyczną, do badań laboratoryjnych w celu określenia serotypu wirusa choroby - w przypadku pierwotnego ogniska choroby.

4.4.10.

 System odszkodowań dla posiadaczy świń poddanych ubojowi lub zabitych

Odszkodowania za świnie poddane ubojowi lub zabite wypłaca się zgodnie z art. 49 oraz art. 57c ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt.

4.4.11.

 Kontrola wdrażania programu i sprawozdawczość

Na podstawie art. 57 ust. 8 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, Główny Lekarz Weterynarii nadzoruje realizację m.in. tego programu. W przypadku takiego programu, który jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej, informuje Komisję Europejską o postępach w jego realizacji zgodnie z przepisami obowiązującymi w Unii Europejskiej.

5.

 Korzyści wynikające z realizacji programu

Przeprowadzenie działań objętych programem przyczyni się do ochrony terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jak również terytorium Unii Europejskiej, przed rozprzestrzenieniem się wirusa ASF. Odpowiednio wczesne wykrycie wirusa pozwoli na podjęcie adekwatnych działań zapobiegających jego rozprzestrzenianiu się, a tym samym ograniczenie strat ekonomicznych z tego tytułu.

6.

 Dane dotyczące rozwoju epidemiologicznego w ciągu ostatnich pięciu lat

6.1.

 Rozwój choroby

W dniu 17 lutego 2014 r. potwierdzono pierwszy przypadek wirusa ASF u dzików na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Kolejne przypadki wirusa ASF u dzików na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wykryto 18 lutego, 29 i 30 maja oraz 7, 8 i 10 lipca.

6.1.2.

 Dane dotyczące zwierząt

Nie dotyczy.

6.2.

 Dane rozwarstwione dotyczące badań w ramach nadzoru i badań laboratoryjnych

Nie dotyczy.

6.3.

 Dane dotyczące zakażenia

Nie dotyczy.

6.4.

 Dane dotyczące statusu pod koniec roku

W 2013 r. na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nie stwierdzono przypadków ASF.

6.5.

 Dane dotyczące programów szczepień lub leczenia

Nie dotyczy.

6.6.

 Dane dotyczące dzikiej zwierzyny

6.6.1.

 Oszacowanie liczebności populacji dzikiej zwierzyny

Dane w ust. 4.4.2.

6.6.2.

 Nadzór nad chorobami i inne czynności w odniesieniu do dzikiej zwierzyny

Nie dotyczy.

6.6.3.

 Dane dotyczące szczepień lub leczenia dzikiej zwierzyny

Nie dotyczy.

7.

 Założenia programu

7.1.

 Założenia w zakresie badań laboratoryjnych

Rok: 2014 Choroba: Afrykański pomór świń Gatunek zwierząt: świnie
Region Rodzaj badania Populacja docelowa Rodzaj próbki Cel Liczba planowanych badań (zwierzęta)
STREFA I A PCR świnie krew, narządy wykrycie ASF 16 898
STREFA I A ELISA świnie krew, narządy wykrycie ASF 16 898
STREFA I B PCR świnie krew, narządy wykrycie ASF 9 590
STREFA II PCR świnie krew, narządy wykrycie ASF 36 680
RAZEM 80 066

Rok: 2014 Choroba: Afrykański pomór świń Gatunek zwierząt: dziki

Region Rodzaj badania Populacja docelowa Rodzaj próbki Cel Liczba planowanych badań (zwierzęta)
STREFA I A PCR dziki krew, narządy wykrycie ASF 8 440
STREFA I A ELISA dziki krew, narządy wykrycie ASF 8 440
STREFA I B PCR dziki krew, narządy wykrycie ASF 760
STREFA I B ELISA dziki krew, narządy wykrycie ASF 40
STREFA II ELISA dziki krew, narządy wykrycie ASF 140
STREFA II PCR dziki krew, narządy wykrycie ASF 140
RAZEM 17 960

7.1.1.

 Założenia w zakresie badań diagnostycznych

Zostały opisane w ust. 3.2.

7.1.2.

 Założenia w zakresie badania stad i zwierząt

Zostały opisane w ust. 3.2.

7.2.

 Założenia w zakresie kwalifikacji stad i zwierząt

Nie dotyczy.

7.3.

 Założenia w zakresie szczepień lub leczenia

7.3.1.

 Założenia w zakresie szczepień lub leczenia

Nie dotyczy.

7.3.2.

 Założenia w zakresie szczepień lub leczenia dzikiej zwierzyny

Nie dotyczy.

8.

 Szczegółowa analiza kosztów programu

8.1.

 Koszty programu prowadzonego w strefie I A rok 2014

Przeznaczenie kosztów Wyszczególnienie Liczba jednostek Koszt jednostkowy w zł Kwota całkowita w zł Koszt jednostkowy w euro Kwota całkowita w euro Wniosek o dofinansowanie z funduszy unijnych (tak/nie)
1. Badania
1.1. Koszt pobierania próbek świnie żywe 18 648 próbek 4,96 92.494,08 1,19 22.191,12 tak
świnie padłe 13 986 próbek 18,60 260.139,60 4,46 62.377,56 tak
świnie poddane ubojowi na użytek własny 1 162 próbek 5,12 5.949,44 1,23 1.429,26 tak
dziki padłe 80 próbek 37,20 2.976,00 8,92 713,60 tak
dziki odstrzelone 16 800 próbek 9,30 156.240,00 2,23 37.464,00 tak
dostarczanie i przechowywanie dzików odstrzelonych do badań* 5 000 sztuk 137,10 685.500,00 32,88 164.400,00 nie
dojazdy 451 050 km 0,80 360.840,00 0,19 85.699,50 tak
1.2. Koszt analizy test PCR 25 338 badań 247,00 6.258.486,00 59,23 1.500.769,74 tak
ELISA 25 338 badań 56,00 1.418.928,00 13,43 340.289,34 tak
2. Badanie kliniczne stad wraz z przeprowadzeniem szkoleń indywidualnych praca 23 316 godzin 41,00 955.956,00 9,83 229.196,28 tak
dojazdy 582 900 km 0,80 466.320,00 0,19 110.751,00
3. Czyszczenie i dezynfekcja środki dezynfekcyjne 363 opakowań 652,00 236.676,00 156,35 56.755,05 tak
4. Materiały eksploatacyjne i sprzęt specjalny maty dezynfekcyjne 400 sztuk 1.450,00 580.000,00 347,72 139.088,00 tak
5. Inne koszty
wydruk ulotek informacyjnych 50 000 sztuk 0,59 29.500,00 0,14 7.000,00 tak
przeprowadzone szkolenia grupowe 8 szkoleń 1.500,00 12.000,00 359,71 2.877,68 tak
banery informacyjne 5 sztuk 3.000,00 15.000,00 719,42 3.597,10 tak
indywidualne oznakowanie oraz badanie kliniczne stad 1 800 godzin 41,00 73.800,00 9,83 17.694,00 tak
odszkodowania za zwierzęta poddane ubojowi lub zabite 30 000 sztuk 350,00 10.500.000,00 83,93 2.517.900,00 tak
transport do uboju 60 000 km 4,20 252.000,00 1,01 60.600,00
mobilne urządzenia do unieszkodliwiania zwłok 3 sztuki 400.000,00 1.200.000,00 95.923,26 287.769,78 tak
RAZEM 23.562.805,12 5.648.563,01
Analiza obejmuje szacunki kosztów ponoszonych w ramach programu. Wszystkie wartości są podane bez VAT. Koszt programu obliczono według kursu euro 4,17 zł zgodnie z wytycznymi Ministra Finansów z dnia 10 czerwca 2014 r. dotyczącymi stosowania jednolitych wskaźników makroekonomicznych będących podstawą oszacowania skutków finansowych projektowanych ustaw - aktualizacja czerwiec 2014 r.

Są to szacunkowe koszty realizacji programu, które zostaną dostosowane do wielkości wydatków przewidzianych na zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt w ustawie budżetowej na rok 2014 z dnia 24 stycznia 2014 r. w ramach limitu wydatków właściwej części budżetowej.

* Wyłącznie z obszaru objętego ograniczeniami zgodnie z rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 31 marca 2014 r. w sprawie środków podejmowanych w związku z wystąpieniem u dzików afrykańskiego pomoru świń.

8.2.

 Koszty programu prowadzonego w strefie I B rok 2014

Przeznaczenie kosztów Wyszczególnienie Liczba jednostek Koszt jednostkowy w zł Kwota całkowita w zł Koszt jednostkowy w euro Kwota całkowita w euro Wniosek o dofinansowanie z funduszy unijnych (tak/nie)
1. Badania
1.1. Koszt pobierania próbek świnie żywe 5 480 próbek 9,92 54.361,60 2,38 13.042,40 tak
świnie padłe 4 110 próbek 37,20 152.892,00 8,92 36.661,20 tak
dziki padłe 80 próbek 37,20 2.976,00 8,92 713,60 tak
dziki odstrzelone 720 próbek 18,60 13.392,00 4,46 3.211,20 tak
dojazdy 490 500 km 0,80 392.400,00 0,19 93.195,00 tak
1.2. Koszt analizy test PCR 10 350 badań 247,00 2.556.450,00 59,23 613.030,50 tak
ELISA 40 badań 56,00 2.240,00 13,43 537,20 tak
2. Badanie kliniczne stad wraz z przeprowadzeniem szkoleń indywidualnych praca 4 980 godzin 41,00 204.180,00 9,83 48.953,40 tak
dojazdy 56 000 km 0,80 44.800,00 0,19 10.640,00 tak
3. Inne koszty
wydruk ulotek informacyjnych 75 000 sztuk 0,59 44.250,00 0,14 10.500,00 tak
przeprowadzone szkolenia grupowe 18 szkoleń 1.500,00 27.000,00 359,71 6.474,78 tak
RAZEM 3.494.941,60 836.959,28
Analiza obejmuje szacunki kosztów ponoszonych w ramach programu. Wszystkie wartości są podane bez VAT. Koszt programu obliczono według kursu euro 4,17 zł zgodnie z wytycznymi Ministra Finansów z dnia 10 czerwca 2014 r. dotyczącymi stosowania jednolitych wskaźników makroekonomicznych będących podstawą oszacowania skutków finansowych projektowanych ustaw - aktualizacja czerwiec 2014 r.

Są to szacunkowe koszty realizacji programu, które zostaną dostosowane do wielkości wydatków przewidzianych na zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt w ustawie budżetowej na rok 2014 z dnia 24 stycznia 2014 r. w ramach limitu wydatków właściwej części budżetowej.

8.3.

 Koszty programu prowadzonego w strefie II rok 2014

Przeznaczenie kosztów Wyszczególnienie Liczba jednostek Koszt jednostkowy w zł Kwota całkowita w zł Koszt jednostkowy w euro Kwota całkowita w euro Wniosek o dofinansowanie z funduszy unijnych (tak/nie)
1. Badania
1.1. Koszt pobierania próbek świnie żywe 20 960 próbek 9,92 207.923,20 2,38 49.884,80 nie
świnie padłe 15 720 próbek 37,20 584.784,00 8,92 140.222,40 nie
dziki padłe 280 próbek 37,20 10.416,00 8,92 2.497,60 nie
dojazdy 269 000 km 0,80 215.200,00 0,19 51.110,00 nie
1.2. Koszt analizy test PCR 36 820 badań 247,00 9.094.540,00 59,23 2.180.848,60 nie
ELISA 140 badań 56,00 7.840,00 13,43 1.880,20 nie
2. Badanie kliniczne stad wraz z przeprowadzeniem szkoleń indywidualnych praca 19 056 godzin 41,00 781.296,00 9,83 187.320,48 nie
dojazdy 214 400 km 0,80 171.520,00 0,19 40.736,00 nie
3. Inne koszty
wydruk ulotek informacyjnych 225 000 sztuk 0,59 132.750,00 0,14 31.500,00 nie
przeprowadzone szkolenia grupowe 279 szkoleń 1.500,00 418.500,00 359,71 100.359,09 nie
RAZEM 11.624.769,20 2.786.359,17
Analiza obejmuje szacunki kosztów ponoszonych w ramach programu. Wszystkie wartości są podane bez VAT. Koszt programu obliczono według kursu euro 4,17 zł zgodnie z wytycznymi Ministra Finansów z dnia 10 czerwca 2014 r. dotyczącymi stosowania jednolitych wskaźników makroekonomicznych będących podstawą oszacowania skutków finansowych projektowanych ustaw - aktualizacja czerwiec 2014 r.

Są to szacunkowe koszty realizacji programu, które zostaną dostosowane do wielkości wydatków przewidzianych na zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt w ustawie budżetowej na rok 2014 z dnia 14 stycznia 2014 r. w ramach limitu wydatków właściwej części budżetowej.

1 Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi kieruje działem administracji rządowej - rolnictwo, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 listopada 2011 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi (Dz. U. Nr 248, poz. 1486).

Zmiany w prawie

Małżonkowie zapłacą za 2023 rok niższy ryczałt od najmu

Najem prywatny za 2023 rok rozlicza się według nowych zasad. Jedyną formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, według stawek 8,5 i 12,5 proc. Z kolei małżonkowie wynajmujący wspólną nieruchomość zapłacą stawkę 12,5 proc. dopiero po przekroczeniu progu 200 tys. zł, zamiast 100 tys. zł. Taka zmiana weszła w życie w połowie 2023 r., ale ma zastosowanie do przychodów uzyskanych za cały 2023 r.

Monika Pogroszewska 27.03.2024
Ratownik medyczny wykona USG i zrobi test na COVID

Mimo krytycznych uwag Naczelnej Rady Lekarskiej, Ministerstwo Zdrowia zmieniło rozporządzenie regulujące uprawnienia ratowników medycznych. Już wkrótce, po ukończeniu odpowiedniego kursu będą mogli wykonywać USG, przywrócono im też możliwość wykonywania testów na obecność wirusów, którą mieli w pandemii, a do listy leków, które mogą zaordynować, dodano trzy nowe preparaty. Większość zmian wejdzie w życie pod koniec marca.

Agnieszka Matłacz 12.03.2024
Jak zgłosić zamiar głosowania korespondencyjnego w wyborach samorządowych

Nie wszyscy wyborcy będą mogli udać się osobiście 7 kwietnia, aby oddać głos w obwodowych komisjach wyborczych. Dla nich ustawodawca wprowadził instytucję głosowania korespondencyjnego jako jednej z tzw. alternatywnych procedur głosowania. Przypominamy zasady, terminy i procedurę tego udogodnienia dla wyborców z niepełnosprawnością, seniorów i osób w obowiązkowej kwarantannie.

Artur Pytel 09.03.2024
Tabletka "dzień po" bez recepty - Sejm uchwalił nowelizację

Bez recepty dostępny będzie jeden z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (octan uliprystalu) - zakłada uchwalona w czwartek nowelizacja prawa farmaceutycznego. Wiek, od którego tabletka będzie dostępna bez recepty ma być określony w rozporządzeniu. Ministerstwo Zdrowia stoi na stanowisku, że powinno to być 15 lat. Wątpliwości w tej kwestii miała Kancelaria Prezydenta.

Katarzyna Nocuń 22.02.2024
Data 30 kwietnia dla wnioskodawcy dodatku osłonowego może być pułapką

Choć ustawa o dodatku osłonowym wskazuje, że wnioski można składać do 30 kwietnia 2024 r., to dla wielu mieszkańców termin ten może okazać się pułapką. Datą złożenia wniosku jest bowiem data jego wpływu do organu. Rząd uznał jednak, że nie ma potrzeby doprecyzowania tej kwestii. A już podczas rozpoznawania poprzednich wniosków, właśnie z tego powodu wielu mieszkańców zostało pozbawionych świadczeń.

Robert Horbaczewski 21.02.2024
Standardy ochrony dzieci. Placówki medyczne mają pół roku

Lekarz czy pielęgniarka nie będą mogli się tłumaczyć, że nie wiedzieli komu zgłosić podejrzenie przemocy wobec dziecka. Placówki medyczne obowiązkowo muszą opracować standardy postępowania w takich sytuacjach. Przepisy, które je do tego obligują wchodzą właśnie w życie, choć dają jeszcze pół roku na przygotowania. Brak standardów będzie zagrożony grzywną. Kar nie przewidziano natomiast za ich nieprzestrzeganie.

Katarzyna Nocuń 14.02.2024
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.2014.996

Rodzaj: Rozporządzenie
Tytuł: Wprowadzenie w 2014 r. na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej "Programu mającego na celu wczesne wykrycie zakażeń wirusem wywołującym afrykański pomór świń i poszerzenie wiedzy na temat tej choroby oraz jej zwalczanie".
Data aktu: 23/07/2014
Data ogłoszenia: 29/07/2014
Data wejścia w życie: 30/07/2014