Plan rozwoju strefy określa w szczególności cele ustanowienia strefy, działania służące osiągnięciu tych celów oraz obowiązki zarządzającego dotyczące działań zmierzających do osiągnięcia celów ustanowienia strefy i terminy wykonania tych obowiązków.

1.1. Wprowadzenie

Specjalna Strefa Ekonomiczna Euro-Park Mielec (MSSE) została utworzona rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 5 września 1995 r. w sprawie ustanowienia specjalnej strefy ekonomicznej w Mielcu (Dz. U. Nr 107, poz. 526, z późn. zm.) wydanym na podstawie art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 20 października 1994 r. o specjalnych strefach ekonomicznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 282), a jej granice określają kolejne rozporządzenia wydawane przez Radę Ministrów w oparciu o upoważnienie zawarte w art. 4 tej ustawy. Zarządzającym strefą jest Agencja Rozwoju Przemysłu S.A. (ARP S.A.) w Warszawie. Pierwotnie strefą objęto 574,8580 ha terenów położonych w Mielcu. Utworzenie specjalnej strefy ekonomicznej w Mielcu miało wspomóc region, który szczególnie dotkliwie doświadczył skutków transformacji gospodarczej kraju. Plan rozwoju strefy określony w rozporządzeniu Ministra Przemysłu i Handlu z dnia 10 grudnia 1996 r. w sprawie ustalenia planu rozwoju Specjalnej Strefy Ekonomicznej w Mielcu (Dz. U. Nr 154, poz. 749, z późn. zm.) definiował jej cele strategiczne jako utworzenie docelowo 7000 nowych miejsc pracy oraz zagospodarowanie majątku przemysłowego i infrastruktury pozostałych po restrukturyzacji Wytwórni Sprzętu Komunikacyjnego "PZL-Mielec". W mieleckiej strefie, którą powołano na 20 lat, już w siódmym roku działalności osiągnięto zakładane cele, mimo to kontynuowano działania na rzecz rozwoju strefy z uwagi na dostępność zasobów kadrowych i utrzymującą się wysoką stopę bezrobocia w regionie.

Od 2001 r. zwartą do tej pory strefę rozszerzano o nowe lokalizacje. Na koniec 2008 r. obszar strefy wyniósł 925,6674 ha i obejmował tereny w miastach: Dębica, Gorlice, Jarosław, Leżajsk, Lubaczów, Lublin, Mielec, Ropczyce, Sanok, Zagórz oraz gminach: Dębica, Głogów Małopolski, Jarosław, Laszki, Leżajsk, Ostrów, Trzebownisko.

1.2. Podstawowe dane o strefie na dzień 31 grudnia 2008 r.

Spośród 925,6674 ha objętych granicami MSSE było zagospodarowanych 718,0429 ha, co stanowi 77,57% ogólnego obszaru strefy. Nakłady inwestycyjne poniesione przez zarządzającego na rozbudowę i modernizację infrastruktury technicznej wyniosły 102,9 mln zł. Wydano 153 zezwolenia na prowadzenie działalności gospodarczej na terenie strefy. Nakłady inwestycyjne poniesione przez inwestorów posiadających zezwolenia wyniosły 3781,9 mln zł. Przedsiębiorcy działający w strefie utworzyli 12 321 nowych miejsc pracy.

1.3. Misja MSSE

Misją MSSE jest wspieranie realizacji celów określonych w strategiach rozwoju województw południowo-wschodniej Polski oraz województw: zachodniopomorskiego i śląskiego w zakresie tworzenia warunków trwałego rozwoju gospodarczego i poprawy pozycji konkurencyjnej regionów.

Realizacja misji odbywa się poprzez podejmowanie inicjatyw na rzecz wzrostu innowacyjności gospodarek województw na obszarach objętych strefą. Celem nadrzędnym jest tworzenie jak najlepszych warunków do realizacji przedsięwzięć inwestycyjnych, aktywizacji wykorzystywania potencjału gospodarczego regionów, w tym zasobów ludzkich.

Osiągnięcie tego celu wiąże się nierozerwalnie z:

1) realizacją zadań określonych w Strategii Rozwoju Województwa Podkarpackiego na lata 2007-2020 3 , w szczególności obejmujących tworzenie warunków do wzrostu konkurencyjności gospodarki poprzez rozwijanie przedsiębiorczości, zwiększanie jej innowacyjności oraz podniesienie atrakcyjności inwestycyjnej regionu;

2) realizacją zadań określonych w Strategii Rozwoju Województwa Lubelskiego na lata 2006-2020 4 , w szczególności poprzez wzrost konkurencyjności regionalnej gospodarki oraz jej zdolności do tworzenia miejsc pracy;

3) realizacją zadań określonych w Strategii Rozwoju Województwa Małopolskiego na lata 2011-2020 5 , w szczególności poprzez poprawę konkurencyjności regionu tak, aby stał się "regionem nowoczesnej gospodarki";

4) realizacją zadań określonych w Strategii Rozwoju Województwa Zachodniopomorskiego do roku 2020 6 , w szczególności poprzez stworzenie warunków do stabilnego i zrównoważonego rozwoju województwa zachodniopomorskiego, opartego na konkurencyjnej gospodarce;

5) realizacją zadań określonych w Strategii Rozwoju Województwa Śląskiego "Śląskie 2020+" 7 , ukierunkowanych na wzrost wewnętrznej i międzynarodowej konkurencyjności regionu, także w zakresie restrukturyzacji dużego obszaru przemysłowego w województwie śląskim i tradycyjnych form przemysłu.

2. Cele ustanowienia MSSE:

1) pobudzenie działalności produkcyjnej i usługowej w regionie poprzez stworzenie nowoczesnych ośrodków przemysłowych;

2) dywersyfikacja działalności gospodarczej w regionach;

3) zwiększenie liczby inwestycji o charakterze innowacyjnym;

4) tworzenie warunków do pozyskiwania inwestycji z sektora B+R;

5) pozyskiwanie nowych lokalizacji strefy w celu uzyskania efektu zrównoważonego wpływu strefy na obszary będące w zasięgu jej działania;

6) wspieranie procesów rewitalizacji terenów zdegradowanych, ze szczególnym uwzględnieniem terenów poprzemysłowych;

7) współfinansowanie wspólnych przedsięwzięć inwestycyjnych w infrastrukturę techniczną;

8) rozwój współpracy z instytucjami zajmującymi się promocją regionalnej oferty inwestycyjnej mającej m.in. na celu stymulowanie kooperacji firm działających w regionie;

9) wspieranie rozwoju parków technologicznych oraz klastrów przemysłowych;

10) aktywizacja rynku pracy, wzrost poziomu wykształcenia i kwalifikacji pracowników.

3. Działania służące osiągnięciu celów ustanowienia MSSE:

1) zbywanie na rzecz przedsiębiorców prawa własności nieruchomości oraz prawa wieczystego użytkowania gruntów zarządzającego, położonych na terenie strefy, jeżeli jest to zgodne z celami ustanowienia strefy oraz z polityką rozwoju strefy;

2) nabywanie nieruchomości na własność oraz prawa użytkowania wieczystego, w przypadkach określonych w art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 20 października 1994 r. o specjalnych strefach ekonomicznych;

3) nabywanie nieruchomości na własność oraz prawa użytkowania wieczystego w wykonywaniu prawa pierwokupu, o którym mowa w art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 20 października 1994 r. o specjalnych strefach ekonomicznych, w celu dalszego jego udostępniania przedsiębiorcom;

4) przygotowanie nieruchomości do sprzedaży oraz zorganizowanie i przeprowadzenie na zlecenie podmiotów, o których mowa w art. 5 ust. 3 i art. 8 ust. 4 ustawy z dnia 20 października 1994 r. o specjalnych strefach ekonomicznych, przetargu na zbycie nieruchomości stanowiących własność tych podmiotów;

5) tworzenie warunków racjonalnego gospodarowania urządzeniami infrastruktury gospodarczej i technicznej;

6) budowa lub udział w budowie niezbędnej infrastruktury technicznej koniecznej do realizacji projektów inwestycyjnych w oparciu o zezwolenie;

7) uczestnictwo w procesach tworzenia strategii rozwoju gospodarczego regionu, programów restrukturyzacji, planów zagospodarowania przestrzennego i innych przedsięwzięć sprzyjających aktywizacji gospodarczej regionu;

8) współpraca z władzami województw, miast, gmin i przedsiębiorcami w celu tworzenia przyjaznego środowiska dla inwestorów (rozwój mieszkalnictwa, hotelarstwa, bazy turystyczno-wypoczynkowej, komunikacyjnej itp.);

9) współpraca z centrami obsługi inwestorów oraz Polską Agencją Informacji i Inwestycji Zagranicznych S.A.;

10) współpraca z placówkami dyplomatycznymi i przedsiębiorcami za granicą w zakresie promowania strefy w celu pozyskiwania nowych inwestorów;

11) wyznaczanie, na bazie zdobytego doświadczenia i wiedzy, kierunków i trendów rozwoju określonych branż na obszarach nieobjętych strefą;

12) tworzenie systemu informacji, w oparciu o centra obsługi inwestora, o firmach wykonawczych realizujących różne elementy inwestycji;

13) integracja środowiska gospodarczego w regionie.

W zakresie niezbędnym do realizacji celów określonych w niniejszym planie zarządzający może być stroną uzgadniającą i opiniującą działania podejmowane przez inne podmioty, polegające na:

14) opracowywaniu wszelkich planów zagospodarowania przestrzennego związanych z terenami stref (współpraca z samorządem);

15) inwentaryzacji gruntów i posadowionych na gruntach naniesień (współpraca z samorządem, właścicielem nieruchomości);

16) negocjacjach dotyczących dostarczania mediów (współpraca z samorządem, właścicielem nieruchomości, dostawcami mediów);

17) opracowywaniu koncepcji zaopatrzenia w media;

18) pracach projektowych dotyczących budowy infrastruktury technicznej;

19) zawieraniu umów pomiędzy inwestorami a dostawcami mediów.

4. Obowiązki zarządzającego dotyczące działań zmierzających do osiągnięcia celów ustanowienia MSSE i terminy ich wykonania

Realizacja działań, o których mowa w pkt 3 ppkt 1, 2 i 5 - praca ciągła.

5. Środki na realizację celów

Zarządzający MSSE ponosi m.in. koszty wynikające z zarządzania strefą, w tym koszty związane z nabywaniem nieruchomości, koszty budowy i utrzymania infrastruktury, której jest właścicielem, koszty operacyjne, do których zalicza się wydatki na promocję strefy w kraju i za granicą.

Finansowanie działań służących osiągnięciu celów określonych niniejszym planem będzie realizowane w następujący sposób:

1) ze środków własnych pozyskanych z działalności statutowej, w tym z przychodów pochodzących z opłat za administrowanie uzyskiwanych na podstawie umów cywilnoprawnych zawieranych z przedsiębiorcami;

2) ze środków jednostek samorządu terytorialnego oraz dostawców mediów.

W miarę udostępniania majątku inwestorom koszty jego utrzymania będą się zmniejszać. Wysokość wydatków przeznaczonych na marketing i promocję będzie skorelowana z możliwościami finansowymi zarządzającego. Zakłada się, że część wydatków będzie współfinansowana przez instytucje zewnętrzne (budżety lokalne). Stałym wydatkiem zarządzającego są koszty funkcjonowania spółki.

6. Polityka rozwoju strefy

6.1. Inwestycje znaczące dla regionów - perspektywy powiększania terenów

Ustawa z dnia 30 maja 2008 r. o zmianie ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych (Dz. U. Nr 118, poz. 746) zwiększyła limit łącznej powierzchni stref w Polsce z 12 tys. ha do 20 tys. ha. Zasady włączania do stref nowych obszarów zostały określone w Koncepcji rozwoju specjalnych stref ekonomicznych, zwanej dalej "Koncepcją", przyjętej przez Radę Ministrów dnia 27 stycznia 2009 r. Koncepcja określa główny cel włączania nowych terenów do specjalnych stref ekonomicznych, którym jest wspieranie nowych inwestycji pożądanych dla gospodarki kraju, a więc takich, które w najwyższym stopniu przyczynią się do zrównoważonego rozwoju społeczno-gospodarczego regionów. Potrzeba ożywienia gospodarczego południowo-wschodniej Polski nadal wymaga stosowania instrumentu specjalnych stref ekonomicznych. W przypadku terenów północno-zachodniej Polski, zwłaszcza położonych w Szczecinie dotkniętym upadkiem przemysłu stoczniowego, a także na terenach południowej Polski, szczególnie na gruntach po byłej hucie w Częstochowie, Agencja Rozwoju Przemysłu S.A. może wykorzystać wieloletnie doświadczenie związane z restrukturyzacją obszarów przemysłowych. Strategia rozwoju strefy zakłada pozyskanie projektów wykorzystujących tradycje przemysłowe regionów, zasoby kadrowe, potencjał przemysłowy, lokalną bazę surowcową i powiązania kooperacyjne, ale również takich, które przyczynią się do dywersyfikacji dotychczasowej działalności gospodarczej.

Strefa mielecka jest położona na terenie pięciu województw: podkarpackiego, lubelskiego, małopolskiego, zachodniopomorskiego i śląskiego. Różne uwarunkowania i cele rozwojowe tych regionów determinują politykę zagospodarowania terenów strefy, inną dla każdego województwa.

I tak:

1) dla województwa podkarpackiego - zakłada się pozyskiwanie projektów inwestycyjnych wpisujących się w tradycje przemysłowe regionu, zwłaszcza z branży lotniczej, z uwagi na posiadane zaplecze naukowe i długoletnie tradycje w produkcji sprzętu lotniczego (rozwój klastra "Dolina Lotnicza") oraz z branży elektromaszynowej i chemicznej. Zgodnie z Koncepcją dla województwa podkarpackiego poszerza się "kryterium sektorów priorytetowych" o przemysł meblarski i przetwórstwo tworzyw sztucznych;

2) dla województwa lubelskiego - zakłada się pozyskiwanie inwestorów mogących zagospodarować majątek i kadrę po upadłym przemyśle motoryzacyjnym, przedsiębiorców z branży ceramicznej i budowlanej (ze względu na bazę surowcową) oraz inwestycji biotechnologicznych i nowoczesnych usług, z uwagi na znaczący ośrodek akademicki. Zgodnie z Koncepcją dla województwa lubelskiego poszerza się "kryterium sektorów priorytetowych" o przetwórstwo spożywcze i przemysł meblarski;

3) dla województwa małopolskiego - zakłada się pozyskiwanie małych i średnich projektów wykorzystujących lokalne zasoby kadrowe i wpisujących się w tradycje przemysłowe regionu. Zgodnie z Koncepcją dla województwa małopolskiego poszerza się "kryterium sektorów priorytetowych" o przemysł produkujący na potrzeby budownictwa oraz produkcję części i akcesoriów dla przemysłu;

4) dla województwa zachodniopomorskiego - zakłada się pozyskiwanie inwestorów z branży metalowej, maszynowej i elektrotechnicznej, mogących zagospodarować tereny inwestycyjne oraz duży potencjał kadrowy aglomeracji szczecińskiej. Zgodnie z Koncepcją dla województwa zachodniopomorskiego poszerza się "kryterium sektorów priorytetowych" o produkcję wyrobów na rzecz budownictwa oraz o przetwórstwo spożywcze;

5) dla województwa śląskiego - zakłada się pozyskiwanie inwestycji produkcyjnych, przede wszystkim zaawansowanych technologicznie, wspierających proces rewitalizacji terenów poprzemysłowych. Ponadto preferowane będą inwestycje, których profil działalności pozwoli wykorzystać dostępne, wykwalifikowane kadry. Zgodnie z Koncepcją dla województwa śląskiego poszerza się "kryterium sektorów priorytetowych" o produkcję maszyn i urządzeń przeznaczonych dla przemysłu wydobywczego oraz urządzeń i aparatury medycznej.

Realizowane działania marketingowo-promocyjne będą zgodne z polityką rozwoju strefy określoną w Koncepcji, a ujęte w niej zasady obejmowania nowych gruntów statusem specjalnej strefy ekonomicznej będą stanowić podstawę do oceny wniosków kierowanych do zarządzającego o włączenie nowych terenów do strefy.

6.2. Etapy rozwoju MSSE

Kształtowanie i rozwój strefy jest przedsięwzięciem długofalowym prowadzonym do końca funkcjonowania strefy, tj. do dnia 31 grudnia 2020 r. Plan rozwoju strefy ma więc charakter strategiczny i długookresowy. Rozwój strefy od 2009 r. można podzielić na 3 etapy: