Szczegółowe sposoby postępowania przy zwalczaniu i zapobieganiu rozprzestrzenianiu się mątwika ziemniaczanego (Globodera rostochiensis) i mątwika agresywnego (Globodera pallida).

ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1
z dnia 13 października 2010 r.
w sprawie szczegółowych sposobów postępowania przy zwalczaniu i zapobieganiu rozprzestrzenianiu się mątwika ziemniaczanego (Globodera rostochiensis) i mątwika agresywnego (Globodera pallida) 2

Na podstawie art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 18 grudnia 2003 r. o ochronie roślin (Dz. U. z 2016 r. poz. 17 i 50) zarządza się, co następuje:
§  1.
Użyte w rozporządzeniu określenia oznaczają:
1)
sadzenie - każdą czynność mającą na celu umieszczenie roślin w podłożu uprawowym w sposób umożliwiający ich wzrost, reprodukcję lub rozmnożenie;
2)
rośliny przeznaczone do sadzenia:
a)
rośliny już posadzone, które mają pozostać w podłożu uprawowym lub być przesadzone, lub
b)
rośliny nieposadzone w momencie wprowadzania do obrotu lub przemieszczania, lecz przeznaczone do późniejszego sadzenia;
3)
mątwiki - mątwik ziemniaczany (Globodera rostochiensis) i mątwik agresywny (Globodera pallida);
4)
odporna odmiana ziemniaka - odmianę roślin gatunku Solanum tuberosum, której uprawa znacząco hamuje rozwój danej populacji mątwików;
5)
pole - obszar gruntu, przeznaczonego pod uprawę lub na którym prowadzi się jednolitą uprawę roślin w sposób zapewniający jednorodny stan fitosanitarny gruntu, lub na którym składuje się rośliny;
6)
rośliny żywicielskie - rośliny rodzaju Capsicum oraz gatunków: Solanum tuberosum, Solanum melongena i Solanum lycopersicum;
7)
cysty mątwików - cysty zawierające żywe jaja lub osobniki młodociane mątwików.
§  2.
Wojewódzki inspektor ochrony roślin i nasiennictwa, zwany dalej "wojewódzkim inspektorem", przeprowadza kontrole występowania mątwików:
1)
na polach przeznaczonych pod uprawę:
a)
elitarnych i kwalifikowanych sadzeniaków ziemniaka (Solanum tuberosum), zwanych dalej "sadzeniakami",
b)
roślin rodzajów: Capsicum, Brassica, Fragaria oraz gatunków: Allium porrum, Asparagus officinalis, Beta vulgaris, Solanum lycopersicum i Solanum melongena - z których uzyskuje się rośliny z korzeniami przeznaczone do sadzenia,
c)
roślin rodzajów: Dahlia, Gladiolus, Hyacinthus, Iris, Lilium, Narcissus i Tulipa oraz gatunków: Allium ascalonicum i Allium cepa - z których uzyskuje się cebule, bulwy lub kłącza, przeznaczone do sadzenia;
2)
na polach przeznaczonych pod składowanie cebul, bulw i kłączy oraz roślin z korzeniami, rodzajów i gatunków, o których mowa w pkt 1, przeznaczonych do sadzenia;
3)
na polach, na których uprawiane są ziemniaki inne niż sadzeniaki, lub na polach przeznaczonych pod taką uprawę;
4)
w podłożach przeznaczonych do uprawy roślin przeznaczonych do sadzenia oraz na polach przeznaczonych pod uprawę roślin innych niż wymienione w pkt 1-3, jeżeli obowiązek przeprowadzenia takiej kontroli wynika z odrębnych przepisów.
§  3.
1.
Kontrolę, o której mowa w § 2 pkt 1 i 2, przeprowadza się w okresie po zbiorze roślin ostatnio uprawianych na danym polu, a przed sadzeniem lub składowaniem roślin, o których mowa w § 2 pkt 1 i 2.
2.
Wojewódzki inspektor może przeprowadzić kontrolę, o której mowa w § 2 pkt 1 i 2, przed zbiorem roślin uprawianych bezpośrednio przed sadzeniem lub składowaniem roślin, o których mowa w § 2 pkt 1 i 2, jeżeli podmiot zajmujący się uprawą posiada dokumenty potwierdzające, że od przeprowadzenia poprzedniej urzędowej kontroli, w wyniku której stwierdzono, że pole jest wolne od cyst mątwików, oraz podczas jej przeprowadzania, na tym polu nie składowano i nie uprawiano roślin żywicielskich.
§  4.
1.
W ramach kontroli, o której mowa w § 2 pkt 1 i 2, wojewódzki inspektor przeprowadza badanie gleby na obecność cyst mątwików.
2.
Glebę do badania, o którym mowa w ust. 1, pobiera się w równych wielkościach z nie mniej niż 100 punktów pobrania z jednego ha.
3.
Punkty pobrania, o których mowa w ust. 2, określa się za pomocą prostokątnej siatki, pokrywającej całe pole, w której odległość pomiędzy punktami pobrania wynosi nie mniej niż 5 m na szerokość i nie więcej niż 20 m na długość pola.
4.
Glebę do badania, o którym mowa w ust. 1, pobiera się w objętości nie mniejszej niż 1500 ml/ha z pól o powierzchni do 8 ha, a w przypadku pól o powierzchni większej niż 8 ha - w objętości nie mniejszej niż 1500 ml/ha z powierzchni 8 ha i nie mniejszej niż 400 ml/ha z każdego kolejnego ha - w przypadku pól, na których planuje się:
1)
uprawę roślin, o których mowa w § 2 pkt 1, lub
2)
składowanie roślin z korzeniami, cebul, bulw i kłączy rodzajów i gatunków, o których mowa w § 2 pkt 1, przeznaczonych do sadzenia.
5.
Jeżeli podmiot posiada dokumentację potwierdzającą, że przez sześć lat, poprzedzających urzędową kontrolę, na danym polu nie uprawiano ani nie składowano roślin żywicielskich, w ramach badania, o którym mowa w ust. 1, dopuszcza się pobranie gleby o objętości nie mniejszej niż 400 ml/ha z pól o powierzchni do 4 ha i 200 ml/ha z każdego kolejnego ha.
6.
Objętość gleby pobranej z jednego pola do badań na obecność cyst mątwików nie może być mniejsza niż 100 ml.
7.
Badaniu na obecność cyst mątwików poddaje się całą pobraną glebę, z zastosowaniem metod określonych w procedurach fitosanitarnych lub protokołach diagnostycznych Europejskiej i Śródziemnomorskiej Organizacji Ochrony Roślin.
8.
Badanie na obecność cyst mątwików przeprowadza się odrębnie dla każdej próby gleby o objętości do 200 ml.
§  5.
1.
W ramach kontroli, o której mowa w § 2 pkt 3, wojewódzki inspektor przeprowadza badanie gleby na obecność cyst mątwików, na co najmniej 0,5% areału pól, na których uprawia się ziemniaki inne niż sadzeniaki lub przeznaczonych w danym roku do takiej uprawy.
2.
Glebę do badania, o którym mowa w ust. 1, pobiera się w objętości nie mniejszej niż 400 ml/ha:
1)
z miejsc występowania roślin z objawami porażenia przez mątwiki albo z gleby osypanej z ziemniaków po zbiorze, jeżeli możliwe jest ustalenie pola, na którym ziemniaki były uprawiane, lub
2)
w sposób określony w § 4 ust. 2 i 3.
3.
Przepisy § 4 ust. 6-8 stosuje się odpowiednio do badania, o którym mowa w ust. 1.
§  6.
1.
W ramach kontroli, o której mowa w § 2 pkt 4, jeżeli obowiązek przeprowadzenia takiej kontroli wynika z odrębnych przepisów - wojewódzki inspektor przeprowadza badanie podłoży lub gleby na obecność cyst mątwików, pobierając do badań:
1)
glebę w objętości nie mniejszej niż 400 ml/ha;
2)
200 ml podłoża:
a)
z partii podłoża w workach lub luzem o wielkości do 100 m3,
b)
z 500 m3 podłoża stosowanego w uprawie pod osłonami,
c)
z podłoża osypanego z partii roślin lub towarzyszącego roślinom - z partii materiałów roślinnych wydzielanych do badań na obecność organizmów szkodliwych;
3)
200 ml podłoża - w przypadku podłoża, w którym uprawiane są rośliny w doniczkach lub innych pojemnikach - z partii roślin wydzielonej do badań na obecność organizmów szkodliwych.
2.
Przepisy § 4 ust. 2 i 3 oraz ust. 5-8 stosuje się odpowiednio do badania gleby, o którym mowa w ust. 1.
3.
Przepisy § 4 ust. 7 i 8 stosuje się odpowiednio do badania podłoży, o którym mowa w ust. 1.
4.
W ramach kontroli podłoża, o której mowa w § 2 pkt 4, wojewódzki inspektor może pobrać do badań mniejszą niż 200 ml ilość tego podłoża, jeżeli jego pobranie w ilości 200 ml nie jest możliwe.
§  7.
1.
Rośliny wymienione w § 2 pkt 1 i 2 uprawia się i składuje wyłącznie na polach, które w wyniku kontroli zostały uznane za wolne od cyst mątwików.
2.
Przepisu ust. 1 nie stosuje się do uprawy lub składowania roślin, o których mowa w § 2 pkt 1 lit. b i c, jeżeli te rośliny lub rośliny z nich wyprodukowane są przeznaczone do wykorzystania w tym samym miejscu produkcji.
§  8.
W przypadku stwierdzenia występowania cyst mątwików wojewódzki inspektor:
1)
wyznacza strefę porażenia na polach:
a)
na których stwierdzono występowanie cyst mątwików lub
b)
z których pochodzą rośliny, gleba lub podłoże, na których stwierdzono występowanie cyst mątwików,
2)
może wyznaczyć strefę bezpieczeństwa na polach sąsiadujących ze strefą porażenia, w celu ochrony tych pól przed rozprzestrzenieniem się mątwików

- biorąc pod uwagę w szczególności: warunki lokalne, ukształtowanie terenu, występowanie naturalnych granic gruntów, możliwość stworzenia sztucznych granic między polem porażonym i sąsiadującymi polami oraz użytkowanie tego samego sprzętu rolniczego i środków transportu;

3)
uznaje za porażone:
a)
rośliny i produkty roślinne:
na których stwierdzono występowanie cyst mątwików, lub w podłożu, które im towarzyszy, lub w glebie lub w podłożu, które było wykorzystywane do ich uprawy, kompostowania, składowania lub przechowywania, stwierdzono występowanie cyst mątwików,
pochodzące ze strefy porażenia lub bezpieczeństwa,
które miały kontakt z roślinami i produktami roślinnymi, o których mowa w tiret pierwsze lub drugie, lub z podłożem, o którym mowa w lit. b, lub z glebą w strefie porażenia lub bezpieczeństwa,
pochodzące z partii, w której na roślinach lub produktach roślinnych stwierdzono występowanie cyst mątwików,
b)
podłoża, w których stwierdzono występowanie cyst mątwików lub które były używane do uprawy, kompostowania, składowania lub przechowywania roślin lub produktów roślinnych, o których mowa w pkt 1, lub które pochodziły ze strefy porażenia lub bezpieczeństwa;
4)
uznaje za skażone: maszyny, urządzenia, narzędzia, środki transportu, opakowania, miejsca przechowywania oraz inne przedmioty, które miały kontakt z roślinami lub produktami roślinnymi, o których mowa w pkt 3 lit. a, z podłożem, o którym mowa w pkt 3 lit. b, lub z glebą w strefie porażenia lub bezpieczeństwa.
§  9.
1.
W strefie porażenia i bezpieczeństwa, przez okres 6 lat od stwierdzenia występowania cyst mątwików:
1)
nie uprawia się roślin:
a)
rodzaju Capsicum,
b)
gatunków: Solanum tuberosum, Solanum lycopersicum i Solanum melongena,
c)
innych roślin z rodziny psiankowatych, oprócz tytoniu

- przeznaczonych do sadzenia lub składowania, lub przechowywania na polach innych niż położone w strefie porażenia lub bezpieczeństwa;

2)
nie kompostuje się, nie składuje i nie przechowuje w gruncie roślin przeznaczonych do przesadzania lub składowania, lub przechowywania na polach innych niż położone w strefie porażenia lub bezpieczeństwa;
3)
nie wywozi się poza tę strefę gleby, roślin, produktów roślinnych i przedmiotów z przylegającą do nich glebą;
4)
niszczy się samosiewy i łęty ziemniaków oraz zwalcza chwasty z rodziny psiankowatych.
2.
W strefie porażenia dopuszcza się, o ile nie występuje ryzyko rozprzestrzeniania się mątwików, uprawę ziemniaków odmian odpornych, o najwyższym stopniu odporności na występujący gatunek i patotyp mątwików, z przeznaczeniem do konsumpcji lub do przerobu przemysłowego w zakładzie, w którym procesy unieszkodliwiania odpadów nie stwarzają ryzyka rozprzestrzeniania się mątwików.
3.
W strefie bezpieczeństwa dopuszcza się, o ile nie występuje ryzyko rozprzestrzeniania się mątwików, uprawę ziemniaków odmian odpornych, o co najmniej 6. stopniu odporności na występujący gatunek i patotyp mątwików, z przeznaczeniem do konsumpcji lub do przerobu przemysłowego w zakładzie, w którym procesy unieszkodliwiania odpadów nie stwarzają ryzyka rozprzestrzeniania się mątwików.
§  10.
1.
Roślin i produktów roślinnych uznanych za porażone nie przeznacza się do sadzenia, kompostowania, składowania, kopcowania lub przechowywania na polach innych niż położone w strefie porażenia lub bezpieczeństwa, z zastrzeżeniem ust. 2 pkt 3 i 4.
2.
Rośliny i produkty roślinne uznane za porażone niszczy się w sposób gwarantujący zniszczenie mątwików albo:
1)
zużywa się we własnym gospodarstwie do konsumpcji lub na paszę;
2)
przeznacza się do konsumpcji, na paszę lub do przerobu przemysłowego, po ich uprzednim oczyszczeniu z gleby w gospodarstwie, z którego pochodzą; przerób przemysłowy powinien odbywać się w zakładzie, w którym procesy unieszkodliwiania odpadów nie stwarzają ryzyka rozprzestrzeniania się mątwików;
3)
w przypadku roślin ozdobnych, przeznacza się do sadzenia na gruntach niewykorzystywanych rolniczo, po uprzednim oczyszczeniu z gleby lub podłoża;
4)
w przypadku roślin sadowniczych, przeznacza się do sadzenia w ogrodach przydomowych po uprzednim oczyszczeniu z gleby lub podłoża.
§  11.
Podłoże uznane za porażone:
1)
składuje się na gruntach, które przez okres co najmniej 6 lat od momentu ich umieszczenia nie będą użytkowane rolniczo; dla gruntów tych stosuje się odpowiednio wymagania określone w § 9 i 10, lub
2)
poddaje się fumigacji przy użyciu środków ochrony roślin dopuszczonych do obrotu w zakresie zwalczania nicieni, lub
3)
poddaje się parowaniu przy użyciu pary wodnej, w czasie którego osiągnięto przez co najmniej 1 h minimalną temperaturę podłoża wynoszącą 90°C.
§  12.
1.
Gleby pochodzącej z pól, na których wyznaczono strefy porażenia i bezpieczeństwa, oraz podłoża uznanego za porażone nie przeznacza się do sadzenia, kompostowania, składowania, kopcowania lub przechowywania roślin, z zastrzeżeniem ust. 2.
2.
Podłoże poddane zabiegom, o których mowa w § 11 pkt 2 i 3, może być przeznaczone do sadzenia, kompostowania, składowania, kopcowania lub przechowywania roślin, jeżeli na podstawie badania, o którym mowa w § 6 ust. 1, wojewódzki inspektor nie stwierdzi występowania cyst mątwików.
§  13.
1.
Maszyny, urządzenia, narzędzia, środki transportu, opakowania i inne przedmioty oraz miejsca przechowywania roślin niezwłocznie po uznaniu ich za skażone czyści się i odkaża pod nadzorem wojewódzkiego inspektora w sposób uniemożliwiający rozprzestrzenianie się mątwików.
2.
Maszyny, urządzenia, narzędzia, środki transportu, opakowania i inne przedmioty oraz miejsca przechowywania roślin, czyści się i odkaża pod nadzorem wojewódzkiego inspektora przez okres 6 kolejnych lat od stwierdzenia występowania cyst mątwików, w sposób uniemożliwiający rozprzestrzenianie się mątwików, po każdym ich kontakcie z glebą w strefie porażenia lub bezpieczeństwa, z roślinami lub produktami roślinnymi pochodzącymi ze strefy porażenia lub bezpieczeństwa lub z podłożem, o którym mowa w § 8 pkt 3 lit. b, przed jego fumigacją lub parowaniem.
§  14.
1.
Po upływie okresu od stwierdzenia występowania cyst mątwików, o którym mowa w § 9 ust. 1, wojewódzki inspektor ponownie przeprowadza badanie na obecność cyst mątwików:
1)
pól położonych w strefie porażenia - w sposób określony w § 4 ust. 1-3, ust. 7 i 8, pobierając próby gleby o objętości nie mniejszej niż 1500 ml/ha;
2)
podłoży - w sposób określony w § 6 ust. 1 pkt 2 lit. a i b oraz ust. 3.
2.
W przypadku stwierdzenia w wyniku badania, o którym mowa w ust. 1, występowania cyst mątwików stosuje się przepisy § 8-13.
3.
Jeżeli wojewódzki inspektor stwierdzi, że w strefie porażenia lub bezpieczeństwa były uprawiane:
1)
rośliny uznane za porażone,
2)
rośliny rodzaju Capsicum, gatunku: Solanum lycopersicum lub Solanum melongena lub inne rośliny z rodziny psiankowatych, oprócz tytoniu,
3)
ziemniaki niespełniające wymagań określonych w § 9 ust. 2 lub 3

- badanie, o którym mowa w ust. 1, przeprowadza po upływie 6 lat, licząc od roku następującego po roku, w którym rośliny te były uprawiane.

4.
Jeżeli wojewódzki inspektor stwierdzi, że w strefie porażenia lub bezpieczeństwa były uprawiane rośliny, o których mowa w ust. 3, do momentu otrzymania wyniku badania, o którym mowa w ust. 1, stosuje się przepisy § 8-13.
§  15.
1.
Stopień odporności odmian ziemniaka na mątwiki określa się z zastosowaniem tabeli punktacji określonej w sekcji I załącznika IV dyrektywy Rady 2007/33/WE z dnia 11 czerwca 2007 r. w sprawie zwalczania mątwików tworzących cysty na ziemniaku i uchylającej dyrektywę 69/465/EWG (Dz. Urz. UE L 156 z 16.06.2007, str. 12).
2.
Badanie odporności odmian ziemniaka na mątwiki przeprowadza się zgodnie z protokołem określonym w sekcji II załącznika IV dyrektywy wymienionej w ust. 1.
§  16.
Jeżeli przed wejściem w życie niniejszego rozporządzenia przeprowadzono kontrolę występowania mątwików z zastosowaniem terminu, o którym mowa w § 3, wojewódzki inspektor nie przeprowadza kontroli, o których mowa w § 2.
§  17.
Traci moc rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 26 lutego 2004 r. w sprawie szczegółowych sposobów postępowania przy zwalczaniu i zapobieganiu rozprzestrzeniania się mątwika ziemniaczanego i mątwika agresywnego (Dz. U. poz. 282).
§  18.
Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 3 dni od dnia ogłoszenia.
1 Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi kieruje działem administracji rządowej - rolnictwo, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 17 listopada 2015 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi (Dz.U.2015.1906).
2 Przepisy niniejszego rozporządzenia wdrażają postanowienia dyrektywy Rady 2007/33/WE z dnia 11 czerwca 2007 r. w sprawie zwalczania mątwików tworzących cysty na ziemniaku i uchylającej dyrektywę 69/465/EWG (Dz. Urz. UE L 156 z 16.06.2007, str. 12).

Zmiany w prawie

Rząd chce zmieniać obowiązujące regulacje dotyczące czynników rakotwórczych i mutagenów

Rząd przyjął we wtorek projekt zmian w Kodeksie pracy, którego celem jest nowelizacja art. 222, by dostosować polskie prawo do przepisów unijnych. Chodzi o dodanie czynników reprotoksycznych do obecnie obwiązujących regulacji dotyczących czynników rakotwórczych i mutagenów. Nowela upoważnienia ustawowego pozwoli na zmianę wydanego na jej podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy.

Grażyna J. Leśniak 16.04.2024
Bez kary za brak lekarza w karetce do końca tego roku

W ponad połowie specjalistycznych Zespołów Ratownictwa Medycznego brakuje lekarzy. Ministerstwo Zdrowia wydłuża więc po raz kolejny czas, kiedy Narodowy Fundusz Zdrowia nie będzie pobierał kar umownych w przypadku niezapewnienia lekarza w zespołach ratownictwa. Pierwotnie termin wyznaczony był na koniec czerwca tego roku.

Beata Dązbłaż 10.04.2024
Będzie zmiana ustawy o rzemiośle zgodna z oczekiwaniami środowiska

Rozszerzenie katalogu prawnie dopuszczalnej formy prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie rzemiosła, zmiana definicji rzemiosła, dopuszczenie wykorzystywania przez przedsiębiorców, niezależnie od formy prowadzenia przez nich działalności, wszystkich kwalifikacji zawodowych w rzemiośle, wymienionych w ustawie - to tylko niektóre zmiany w ustawie o rzemiośle, jakie zamierza wprowadzić Ministerstwo Rozwoju i Technologii.

Grażyna J. Leśniak 08.04.2024
Tabletki "dzień po" bez recepty nie będzie. Jest weto prezydenta

Dostępność bez recepty jednego z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (octan uliprystalu) - takie rozwiązanie zakładała zawetowana w piątek przez prezydenta Andrzeja Dudę nowelizacja prawa farmaceutycznego. Wiek, od którego tzw. tabletka "dzień po" byłaby dostępna bez recepty miał być określony w rozporządzeniu. Ministerstwo Zdrowia stało na stanowisku, że powinno to być 15 lat. Wątpliwości w tej kwestii miała Kancelaria Prezydenta.

Katarzyna Nocuń 29.03.2024
Małżonkowie zapłacą za 2023 rok niższy ryczałt od najmu

Najem prywatny za 2023 rok rozlicza się według nowych zasad. Jedyną formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, według stawek 8,5 i 12,5 proc. Z kolei małżonkowie wynajmujący wspólną nieruchomość zapłacą stawkę 12,5 proc. dopiero po przekroczeniu progu 200 tys. zł, zamiast 100 tys. zł. Taka zmiana weszła w życie w połowie 2023 r., ale ma zastosowanie do przychodów uzyskanych za cały 2023 r.

Monika Pogroszewska 27.03.2024
Ratownik medyczny wykona USG i zrobi test na COVID

Mimo krytycznych uwag Naczelnej Rady Lekarskiej, Ministerstwo Zdrowia zmieniło rozporządzenie regulujące uprawnienia ratowników medycznych. Już wkrótce, po ukończeniu odpowiedniego kursu będą mogli wykonywać USG, przywrócono im też możliwość wykonywania testów na obecność wirusów, którą mieli w pandemii, a do listy leków, które mogą zaordynować, dodano trzy nowe preparaty. Większość zmian wejdzie w życie pod koniec marca.

Agnieszka Matłacz 12.03.2024
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.2016.1288 t.j.

Rodzaj: Rozporządzenie
Tytuł: Szczegółowe sposoby postępowania przy zwalczaniu i zapobieganiu rozprzestrzenianiu się mątwika ziemniaczanego (Globodera rostochiensis) i mątwika agresywnego (Globodera pallida).
Data aktu: 13/10/2010
Data ogłoszenia: 19/08/2016
Data wejścia w życie: 26/10/2010