Wykonywanie kontroli dewizowej przez Narodowy Bank Polski.

ZARZĄDZENIE
PREZESA NARODOWEGO BANKU POLSKIEGO
z dnia 21 lipca 1995 r.
w sprawie trybu wykonywania kontroli dewizowej przez Narodowy Bank Polski.

Na podstawie art. 22 ust. 5 ustawy z dnia 2 grudnia 1994 r. - Prawo dewizowe (Dz. U. Nr 136, poz. 703) zarządza się, co następuje:

Rozdział  1

Przepisy ogólne

§  1.
Zarządzenie określa tryb wykonywania przez Narodowy Bank Polski, zwany dalej NBP, kontroli dewizowej w zakresie czynności obrotu dewizowego dokonywanych przez osoby krajowe i zagraniczne, na podstawie indywidualnych zezwoleń dewizowych oraz w zakresie czynności obrotu dewizowego podejmowanych przez banki w ramach upoważnień do wykonywania tych czynności.
§  2.
Ustalenia w zakresie wykonywanej kontroli dewizowej dokonuje się na podstawie dokumentów udostępnianych przez jednostkę kontrolowaną oraz wyjaśnień i oświadczeń składanych przez upoważnionych pracowników jednostki kontrolowanej.
§  3.
NBP może wykonywać kontrolę dewizową w siedzibie jednostki kontrolowanej lub w siedzibie jednostki organizacyjnej NBP wykonującej kontrolę.

Rozdział  2

Jednostki organizacyjne NBP wykonujące kontrolę dewizową oraz tryb ich działania

§  4.
1.
NBP wykonuje kontrolę dewizową poprzez swoje jednostki organizacyjne:
1)
Centralę,
2)
oddziały okręgowe,
3)
Główny Oddział Walutowo-Dewizowy w Warszawie.
2.
Czynności kontrolne wykonywane są przez upoważnionych pracowników jednostek określonych w ust. 1, zwanych dalej kontrolerami.
3.
Upoważnienia do przeprowadzania kontroli dewizowej udzielane są w formie pisemnej kontrolerom:
1)
w Centrali - przez dyrektora Departamentu Dewizowego,
2)
w oddziałach okręgowych oraz w Głównym Oddziale Walutowo-Dewizowym w Warszawie - przez dyrektora oddziału.
§  5.
1.
Kontrolerzy będący pracownikami Centrali NBP przeprowadzają kontrolę dewizową na całym terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
2.
Kontrolerzy będący pracownikami oddziałów okręgowych NBP oraz Głównego Oddziału Walutowo-Dewizowego w Warszawie przeprowadzają kontrole dewizowe na terenie działania tych jednostek.
§  6.
1.
Kontrolerzy będący pracownikami Centrali NBP wykonują kontrolę dewizową:
1)
w centralach banków, które uzyskały upoważnienie do podejmowania czynności obrotu dewizowego, oraz ich oddziałach zagranicznych,
2)
wobec osób krajowych i zagranicznych, którym dyrektor Departamentu Dewizowego udzielił w imieniu Prezesa NBP indywidualnych zezwoleń dewizowych.
2.
Kontrolerzy będący pracownikami Centrali NBP mogą wykonywać kontrolę dewizową w zakresie objętym właściwością miejscową i rzeczową oddziałów okręgowych oraz Głównego Oddziału Walutowo-Dewizowego w Warszawie.
§  7.
Kontrolerzy będący pracownikami oddziałów okręgowych NBP oraz Głównego Oddziału Walutowo-Dewizowego w Warszawie wykonują kontrolę dewizową:
1)
w oddziałach banków, które uzyskały upoważnienie do podejmowania czynności obrotu dewizowego, mających siedzibę na terenie objętym właściwością miejscową oddziału,
2)
wobec osób krajowych i zagranicznych, którym dyrektorzy tych oddziałów udzielili w imieniu Prezesa NBP indywidualnych zezwoleń dewizowych,
3)
w zakresie działania Centrali NBP - na podstawie pisemnego zlecenia dyrektora Departamentu Dewizowego w Centrali NBP.
§  8.
Jednostki organizacyjne NBP wykonują kontrolę dewizową, współpracując z właściwymi naczelnymi i centralnymi organami administracji państwowej oraz jednostkami organizacyjnymi im podległymi lub przez nie nadzorowanymi, a także organami kontroli ścigania, zgodnie z obowiązującymi przepisami.

Rozdział  3

Czynności kontrolne

§  9.
Podstawą do przeprowadzenia kontroli dewizowej jest pisemne upoważnienie do przeprowadzenia kontroli w siedzibie jednostki kontrolowanej, udzielone zgodnie z § 4 ust. 3, lub pismo, o którym mowa w § 11.
§  10.
Upoważnienie do przeprowadzenia kontroli dewizowej w siedzibie jednostki kontrolowanej zawiera imiona i nazwiska kontrolerów, numery ich legitymacji służbowych, określenie jednostki kontrolowanej i zakres kontroli oraz podpis i pieczątkę dyrektora jednostki organizacyjnej NBP, wykonującej kontrolę dewizową.
§  11.
Skierowane do kierownika jednostki kontrolowanej pismo wszczynające kontrolę dewizową wykonywaną w siedzibie NBP zawiera określenie jednostki kontrolowanej, zakres kontroli, określenie żądanych dokumentów lub wyjaśnień oraz termin ich dostarczenia do siedziby NBP, a także podpis i pieczątkę dyrektora jednostki organizacyjnej NBP wykonującej kontrolę dewizową.
§  12.
Kontrola dewizowa przeprowadzana w siedzibie jednostki kontrolowanej wykonywana jest co najmniej przez dwóch kontrolerów.
§  13.
1.
Kontroler podlega wyłączeniu z kontroli dewizowej, jeżeli jej wyniki mogą wpływać na jego prawa lub obowiązki bądź na prawa lub obowiązki jego małżonka, krewnych, powinowatych albo osób związanych z nim z tytułu przysposobienia lub kurateli.
2.
O przyczynach powodujących wyłączenie kontroler zawiadamia dyrektora jednostki organizacyjnej NBP przeprowadzającej kontrolę dewizową, który podejmuje decyzję o wyłączeniu.
§  14.
Kontrolę dewizową przeprowadza się w dniach i godzinach pracy obowiązujących w jednostce kontrolowanej.
§  15.
1.
Kierownik jednostki kontrolowanej zobowiązany jest zapewnić kontrolerom warunki niezbędne do sprawnego przeprowadzenia kontroli dewizowej, a w szczególności - w miarę możliwości - oddzielne pomieszczenie i miejsce do przechowywania badanych dokumentów.
2.
Kierownik jednostki kontrolowanej zobowiązany jest dołożyć wszelkich starań do zapewnienia niezwłocznego przedstawienia kontrolerom żądanych dokumentów oraz wyjaśnień.
§  16.
1.
W wypadku konieczności zawieszenia kontroli dewizowej kontrolerzy przekazują kierownikowi kontrolowanej jednostki pisemną informację o przyczynach zawieszenia kontroli, w której wyznacza się termin i warunki jej ponownego podjęcia.
2.
Informację, o której mowa w ust. 1, podpisują kierownik jednostki kontrolowanej oraz kontrolerzy.
§  17.
1.
Przed przystąpieniem do czynności kontrolnych w siedzibie jednostki kontrolowanej kontrolerzy sprawdzają książkę kontroli prowadzoną w jednostce kontrolowanej celem ustalenia, czy i kiedy przedmiot kontroli był objęty kontrolą dewizową przez inne organy kontroli.
2.
W wypadku stwierdzenia, że przedmiot kontroli był badany przez inne organy kontroli, kontrolerzy rozstrzygają, czy wynik tej kontroli może stanowić podstawę do odstąpienia od kontroli dewizowej lub zostać zaliczony do jej ustaleń.
3.
W wypadku uznania, że ustalenia kontroli mogą stanowić podstawę do odstąpienia od kontroli dewizowej lub zaliczenia ich do ustaleń kontroli dewizowej, kontrolerzy zobowiązani są uczynić odnośny zapis w protokole kontroli.
§  18.
Osoby odpowiedzialne w kontrolowanych jednostkach za sprawy dotyczące przedmiotu kontroli dewizowej zobowiązane są na żądanie kontrolerów dostarczać wymagane dokumenty, sporządzać zestawienia i obliczenia oraz udzielać wyjaśnień.
§  19.
Dokumenty sporządzane przez jednostkę kontrolowaną na potrzeby kontroli dewizowej powinny być opatrzone stosownymi pieczątkami oraz podpisane przez osoby upoważnione do ich sporządzenia.
§  20.
Kontrolerzy informują kierownika jednostki kontrolowanej o istotnych nieprawidłowościach stwierdzonych w toku kontroli dewizowej, wskazując na celowość niezwłocznego przeciwdziałania stwierdzonym nieprawidłowościom.
§  21.
Kontrolerzy zobowiązani są do dokonania wpisu o przeprowadzeniu kontroli dewizowej w książce kontroli prowadzonej przez jednostkę kontrolowaną.

Rozdział  4

Ustalenia kontroli i ich wykorzystanie

§  22.
1.
Z przeprowadzonej kontroli dewizowej sporządza się protokół lub sprawozdanie.
2.
Kopie dokumentów źródłowych, zestawienia, obliczenia oraz wyjaśnienia i oświadczenia, na których podstawie kontrolerzy dokonali ustaleń kontroli dewizowej, stanowią załączniki do protokołu lub sprawozdania z kontroli.
§  23.
1.
Protokół sporządza się z kontroli dewizowej przeprowadzonej w siedzibie jednostki kontrolowanej.
2.
Sprawozdanie sporządza się z kontroli dewizowej przeprowadzonej w siedzibie NBP.
§  24.
Protokół, po jego odczytaniu, podpisują pod pieczątką nagłówkową i imienną kierownik jednostki kontrolowanej lub upoważniona przez niego osoba oraz kontrolerzy, parafując każdą stronę protokołu.
§  25.
1.
W wypadku odmowy podpisania protokołu kierownik jednostki kontrolowanej obowiązany jest złożyć pisemne wyjaśnienie przyczyn tej odmowy.
2.
W sytuacji, o której mowa w ust. 1, protokół podpisują kontrolerzy, czyniąc wzmiankę o odmowie podpisania protokołu, i dołączają do protokołu wyjaśnienie o przyczynach odmowy jego podpisania.
§  26.
Odmowa podpisania protokołu przez kierownika kontrolowanej jednostki lub upoważnioną przez niego osobę nie stanowi przeszkody do ewentualnego wystosowania zaleceń pokontrolnych, a protokół dołącza się do zaleceń pokontrolnych.
§  27.
1.
Kierownikowi jednostki kontrolowanej przysługuje prawo do składania dodatkowych wyjaśnień do ustaleń zawartych w treści protokołu, w terminie 7 dni od dnia podpisania protokołu.
2.
Wyjaśnienia, o których mowa w ust. 1, stanowią integralną część protokołu.
§  28.
1.
Sprawozdanie jest skróconą formą protokołu.
2.
Sprawozdanie podpisuje sporządzający je kontroler.
3.
W wypadku stwierdzenia nieprawidłowości w trakcie kontroli dewizowej przeprowadzanej w siedzibie NBP, jeden egzemplarz sprawozdania przekazuje się jednostce kontrolowanej.
4.
Kierownikowi jednostki kontrolowanej przysługuje prawo ustosunkowania się do ustaleń zawartych w sprawozdaniu w terminie 14 dni od dnia jego doręczenia.

Rozdział  5

Postępowanie pokontrolne

§  29.
1.
Na podstawie ustaleń kontroli dewizowej stwierdzającej nieprawidłowości jednostka organizacyjna NBP, wykonująca kontrolę dewizową, kieruje do jednostki kontrolowanej zalecenia pokontrolne.
2.
Zalecenia pokontrolne powinny zawierać zwięzły opis wyników kontroli, ze wskazaniem naruszonych przepisów prawa, oraz wnioski wynikające z ustaleń kontroli zmierzające do usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości, a także zobowiązanie jednostki kontrolowanej do powiadomienia o sposobie realizacji zaleceń pokontrolnych.
§  30.
Kierownik jednostki kontrolowanej zobowiązany jest w terminie 30 dni od dnia otrzymania zaleceń pokontrolnych poinformować w formie pisemnej jednostkę organizacyjną NBP, wykonującą kontrolę dewizową, o działaniach podjętych w celu wykonania zaleceń pokontrolnych.
§  31.
W wypadku stwierdzenia w toku kontroli wykroczeń lub przestępstw dewizowych jednostka organizacyjna NBP wykonująca kontrolę dewizową powiadamia właściwe organy zgodnie z obowiązującymi przepisami.
§  32.
W wypadku stwierdzenia w toku kontroli dewizowej rażącego naruszenia warunków udzielonego przez NBP indywidualnego zezwolenia dewizowego, kontrolujący występują do dyrektora jednostki organizacyjnej wydającej zezwolenie o jego uchylenie.
§  33.
W wypadku stwierdzenia w toku kontroli dewizowej, że czynności obrotu dewizowego są wykonywane przez bank z rażącym naruszeniem udzielonego upoważnienia, dyrektor jednostki organizacyjnej NBP wykonującej kontrolę dewizową występuje do Prezesa NBP o uchylenie w całości lub w części udzielonego upoważnienia.
§  34.
Zarządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Zmiany w prawie

Małżonkowie zapłacą za 2023 rok niższy ryczałt od najmu

Najem prywatny za 2023 rok rozlicza się według nowych zasad. Jedyną formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, według stawek 8,5 i 12,5 proc. Z kolei małżonkowie wynajmujący wspólną nieruchomość zapłacą stawkę 12,5 proc. dopiero po przekroczeniu progu 200 tys. zł, zamiast 100 tys. zł. Taka zmiana weszła w życie w połowie 2023 r., ale ma zastosowanie do przychodów uzyskanych za cały 2023 r.

Monika Pogroszewska 27.03.2024
Ratownik medyczny wykona USG i zrobi test na COVID

Mimo krytycznych uwag Naczelnej Rady Lekarskiej, Ministerstwo Zdrowia zmieniło rozporządzenie regulujące uprawnienia ratowników medycznych. Już wkrótce, po ukończeniu odpowiedniego kursu będą mogli wykonywać USG, przywrócono im też możliwość wykonywania testów na obecność wirusów, którą mieli w pandemii, a do listy leków, które mogą zaordynować, dodano trzy nowe preparaty. Większość zmian wejdzie w życie pod koniec marca.

Agnieszka Matłacz 12.03.2024
Jak zgłosić zamiar głosowania korespondencyjnego w wyborach samorządowych

Nie wszyscy wyborcy będą mogli udać się osobiście 7 kwietnia, aby oddać głos w obwodowych komisjach wyborczych. Dla nich ustawodawca wprowadził instytucję głosowania korespondencyjnego jako jednej z tzw. alternatywnych procedur głosowania. Przypominamy zasady, terminy i procedurę tego udogodnienia dla wyborców z niepełnosprawnością, seniorów i osób w obowiązkowej kwarantannie.

Artur Pytel 09.03.2024
Tabletka "dzień po" bez recepty - Sejm uchwalił nowelizację

Bez recepty dostępny będzie jeden z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (octan uliprystalu) - zakłada uchwalona w czwartek nowelizacja prawa farmaceutycznego. Wiek, od którego tabletka będzie dostępna bez recepty ma być określony w rozporządzeniu. Ministerstwo Zdrowia stoi na stanowisku, że powinno to być 15 lat. Wątpliwości w tej kwestii miała Kancelaria Prezydenta.

Katarzyna Nocuń 22.02.2024
Data 30 kwietnia dla wnioskodawcy dodatku osłonowego może być pułapką

Choć ustawa o dodatku osłonowym wskazuje, że wnioski można składać do 30 kwietnia 2024 r., to dla wielu mieszkańców termin ten może okazać się pułapką. Datą złożenia wniosku jest bowiem data jego wpływu do organu. Rząd uznał jednak, że nie ma potrzeby doprecyzowania tej kwestii. A już podczas rozpoznawania poprzednich wniosków, właśnie z tego powodu wielu mieszkańców zostało pozbawionych świadczeń.

Robert Horbaczewski 21.02.2024
Standardy ochrony dzieci. Placówki medyczne mają pół roku

Lekarz czy pielęgniarka nie będą mogli się tłumaczyć, że nie wiedzieli komu zgłosić podejrzenie przemocy wobec dziecka. Placówki medyczne obowiązkowo muszą opracować standardy postępowania w takich sytuacjach. Przepisy, które je do tego obligują wchodzą właśnie w życie, choć dają jeszcze pół roku na przygotowania. Brak standardów będzie zagrożony grzywną. Kar nie przewidziano natomiast za ich nieprzestrzeganie.

Katarzyna Nocuń 14.02.2024