"- Departamentu Programów Przedakcesyjnych i Strukturalnych byłego Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, Departamentu Zarządzania EFS, odpowiedzialnego za programowanie Europejskiego Funduszu Społecznego i koordynującego prace Grupy,",

"- Departamentu Strategii Edukacyjnej i Funduszy Strukturalnych byłego Ministerstwa Edukacji Narodowej i Sportu,",

"Tabela 14. Szkolenia pracowników

Źródło: K.Nestler, E. Kaillis, First survey of continuing training in enterprises in candidate countries (CVTS2). Statistic in Focus, Eurostat, European Communities 2002; Continuing Training in Enterprises Fadsend Figures, A report of the results of the CVTS, European Commission, 1994 ",

"Projekty Phare Spójność Społeczno-Gospodarcza Rozwój Zasobów Ludzkich

W ramach pomocy przedakcesyjnej w Nowej Orientacji Phare MRR uczestniczy we wdrażaniu programów Phare Spójność Społeczno-Gospodarcza Rozwój Zasobów Ludzkich (zwane dalej "Phare SSG RZL"). W ramach kolejnych edycji programu Phare 2000-2003 obejmujących lata 2000-2006 podejmowane są działania mające na celu podniesienie zarówno jakości zasobów ludzkich jak i struktur krajowych i regionalnych odpowiedzialnych za zatrudnienie.

Ogółem w ramach Phare SSG RZL planowana jest pomoc rzędu 160.900.000 euro, z czego 125.000.000 euro (około 75%) stanowią środki Phare.

W ramach Phare SSG RZL realizowane są zarówno projekty o charakterze sektorowym jak i regionalnym. Ilość województw objętych programem zależna jest od edycji programu (5 województw w Phare 2000 r., później odpowiednio - 16 w roku 2001 r., 13 w 2002 r. oraz 16 w roku 2003 r.).

Strategiczne cele programu wyznaczone zostały przez Narodową Strategią Wzrostu Zatrudnienia i Rozwoju Zasobów Ludzkich i obejmują:

- poprawę zdolności do zatrudnienia,

- rozwój przedsiębiorczości,

- poprawę zdolności adaptacji przedsiębiorstw i ich pracowników do warunków zamieniającego się rynku,

- wzmocnienie polityki równości szans na rynku pracy.

Projekty realizowane w ramach programów Phare SSG RZL obejmują głównie działalność szkoleniową skierowaną do osób bezrobotnych i mających trudności na rynku pracy oraz do pracowników i pracodawców małych i średnich przedsiębiorstw.

Ogólnie cele programów realizowane są poprzez następujące priorytety:

- poprawa zdolności do zatrudnienia - aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu,

- przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu,

- rozwój kształcenia ustawicznego,

- doskonalenie kadr gospodarki i promocja przedsiębiorczości,

- równość szans kobiet i mężczyzn na rynku pracy.

Głównymi beneficjentami projektów krajowych Phare SSG RZL są młodzież, osoby zagrożone wykluczeniem społecznym, kobiety. W ramach projektów o znaczeniu krajowym świadczone są również usługi na rzecz poprawy standardów jakości usług rynku pracy. Głównymi beneficjentami projektów regionalnych Phare SSG RZL są osoby bezrobotne i zagrożone bezrobociem, mieszkańcy obszarów wiejskich, samorządy oraz partnerzy społeczni, kadra małych i średnich przedsiębiorstw, osoby rozpoczynające działalność gospodarczą. Ze względu na opóźnienia powstałe w trakcie programowania wdrożenia programów Phare pierwsze kontrakty na realizację projektów w ramach edycji Phare 2000 SSG RZL zostały podpisane w listopadzie 2002 roku. Na tym etapie za wcześnie jest na właściwą oceną programu. Jeśli chodzi o wymierne rezultaty pomocy w 5 objętych działaniami województwach, 10.000 bezrobotnych lub zagrożonych bezrobociem osób skorzystało z proponowanej pomocy, ponad 4.000 pracowników MSP podniosło swoje kwalifikacje, powstało 20 lokalnych porozumień na rzecz zatrudnienia i 3.000 uczniom wprowadzono nowy przedmiot -przedsiębiorczość.",

"Projekt Phare - Rozwój kompetencji w zakresie programowania i zarządzania EFS

MRR realizuje ponadto projekty wsparcia instytucjonalnego w kontekście rozwoju zasobów ludzkich. Pierwszy z nich - Phare 2001 Rozwój kompetencji w zakresie programowania i zarządzania Europejskim Funduszem Społecznym - realizowany był w latach 2002 - 2004 w ramach współpracy bliźniaczej z fińskim i brytyjskim Ministerstwem Pracy.

Celem projektu jest przygotowanie polskiej administracji szczebla centralnego i regionalnego do obsługi środków strukturalnych płynących z EFS, zarówno pod kątem struktur administracyjnych (działań systemowych), jak i pod względem przeszkolenia kadry zajmującej się w przyszłości tematyką związaną z obsługa środków EFS.

Projekt składa się z dwóch komponentów. Pierwszy z nich, realizowany w ścisłej współpracy z wyżej wymienionymi krajami członkowskimi ma na celu przygotowanie administracji centralnej do pełnienia funkcji związanych z programowaniem i zarządzaniem EFS. Drugi komponent ma na celu wzmocnienie administracji szczebla regionalnego i lokalnego odnośnie przygotowywania i późniejszego wdrażania projektów finansowanych z EFS. W tym celu w PARP powołany został w lipcu 2002 roku Krajowy Ośrodek Szkoleniowy Europejskiego Funduszu Społecznego (zwany dalej "KOSzEFS"). Większość planowanych szkoleń przewiduje się do realizacji w roku 2003. Uczestnikami będą Wojewódzkie Urzędy Pracy, Powiatowe Urzędy Pracy, Beneficjenci Końcowi (instytucje wdrażające) oraz przyszli Ostateczni Odbiorcy (beneficjenci). Ośrodek w pierwszej kolejności przeprowadzi szkolenia przyszłych trenerów z zakresu przygotowywania projektów. Szkolenia będą skupiać się na praktycznych aspektach obsługi środków EFS tj.: prawidłowym wypełnianiu wniosków aplikacyjnych, zarządzaniu finansowym, gromadzeniu danych oraz raportowaniu o realizowanych projektach, osobach korzystających ze wsparcia. Na realizację projektu przewidziane jest 2.580.000 euro, z czego 2.000.000 to środki Phare.

Kontynuacją tych działań był projekt Phare 2002 "Dalszy rozwój kompetencji w zakresie programowania i zarządzania EFS". Składa się z trzech komponentów: umowy bliźniaczej, pomocy technicznej i inwestycji. W ramach umowy bliźniaczej podpisanej pomiędzy stroną polską a Wielką Brytanią i Finlandią realizowane były działania dotyczące poprawy i udoskonalenia dokumentów programowych dotyczących EFS po zaleceniach i rekomendacjach uzyskanych podczas negocjacji z KE, przygotowania Departamentu Programów Przedakcesyjnych i Strukturalnych do pełnienia funkcji Instytucji Zarządzającej i funkcji związanych z Instytucją Płatniczą, przygotowania Instytucji Pośredniczących do pełnienia funkcji związanych z zarządzaniem. Ponadto przewidziane jest wsparcie do przygotowania właściwej jednostki w ramach MRR do pełnienia funkcji związanych z Inicjatywą Wspólnotową EQUAL, a także przeszkolenie Beneficjentów Końcowych (instytucji wdrażających) w celu pełnienia funkcji związanych z monitoringiem i kontrolą przy realizacji działań EFS. W ramach pomocy technicznej przewiduje się przeszkolenie potencjalnych Ostatecznych Odbiorców (beneficjentów) w zakresie wymagań związanych z wdrażaniem EFS. W ramach komponentu inwestycyjnego planuje się poszerzenie systemu informatycznego o nowozidentyfikowanych Beneficjentów Końcowych (instytucje wdrażające) i przygotowanie go do obsługi przez użytkowników. Na realizację projektu przeznaczona zostanie kwota 3.750.000 euro, z czego 3.000.000 stanowią środki Phare. Realizacja projektu rozpocznie się w lipcu 2003 roku.";

"Grupy docelowe:

- instytucje rynku pracy (włącznie z organizacjami pozarządowymi),

- pracownicy publicznych służb zatrudnienia,

- administracja samorządowa wszystkich szczebli,

- MPiPS,

- partnerzy społeczni,

- stowarzyszenia zawodowe, izby gospodarcze.

Potencjalni Ostateczni Odbiorcy (beneficjenci):

- MPiPS,

- instytucje rynku pracy,

- instytucje szkoleniowe,

- instytucje eksperckie działające w obszarze rynku pracy,

- partnerzy społeczni,

- stowarzyszenia zawodowe,

- organizacje pozarządowe.",

"Opis:

Działanie zakłada zmniejszenie liczby osób bezrobotnych pozostających bez pracy przez okres do 24 miesięcy, przeciwdziałanie zjawisku długotrwałego bezrobocia, zapobieganie i ograniczanie następstw tego zjawiska oraz doskonalenie kwalifikacji zawodowych osób długotrwale bezrobotnych. Osoby bezrobotne będą również uprawnione przez okres do 6 miesięcy do korzystania z usług opiekuńczych podczas podejmowania zatrudnienia, co zwiększy ich szanse powrotu na rynek pracy. Wszystkim osobom bezrobotnym powyżej 25 roku życia (z wyjątkiem absolwentów) zostanie zaoferowany nowy start przed upływem 12 miesięcy bezrobocia w formie aktywnych instrumentów rynku pracy, które powinny być realizowane w powiązaniu z pośrednictwem pracy. Pomoc bezrobotnym będzie się koncentrować na:

- wdrażaniu indywidualnych programów szkoleń oraz programów specjalnych,

- organizowaniu działań doradczych, szkoleń oraz promowaniu postaw przedsiębiorczych,

- wspieranie inicjatyw samoorganizacji i samopomocy bezrobotnych poprzez poradnictwo i szkolenia, prowadzące do zdobycia zatrudnienia,

- wspieranie innych działań na rzecz zwiększenia zdolności do zatrudnienia.

Grupy docelowe:

- dorośli powyżej 25 roku życia pozostający bez pracy przez okres do 12 miesięcy (z wyjątkiem absolwentów),

- osoby bezrobotne pozostające bez pracy do 24 miesięcy (z wyjątkiem absolwentów).",

"Potencjalni Ostateczni Odbiorcy (beneficjenci):

- MPiPS,

- organizacje pozarządowe,

- instytucje rynku pracy,

- publiczne i niepubliczne instytucje eksperckie rynku pracy, prywatne i publiczne instytucje badawcze,

- partnerzy społeczni,

- ośrodki doradztwa rolniczego,

- instytucje szkoleniowe,

- jednostki samorządu terytorialnego.",

"Potencjalni Ostateczni Odbiorcy (beneficjenci):

- organizacje pozarządowe,

- Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej,

- MEN,

- MNiSzW (Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego),

- szkoły wyższe,

- jednostki naukowe,

- inne osoby prawne i jednostki nie posiadające osobowości prawnej prowadzące kształcenie i doskonalenie.",

"Potencjalni Ostateczni Odbiorcy (beneficjenci):

- MEN i MNiSzW (właściwe merytorycznie departamenty),

- Centralna i Okręgowe Komisje Egzaminacyjne,

- Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej,

- jednostki naukowe,

- szkoły wyższe,

- inne osoby prawne i jednostki nieposiadające osobowości prawnej.",

"Potencjalni Ostateczni Odbiorcy (beneficjenci):

- Kancelaria Prezesa Rady Ministrów.",

"Opis:

W ramach tego działania wspierane będą następujące rodzaje projektów:

* projekty związane z zarządzaniem SPO:

- wsparcie doradcze Instytucji Zarządzającej SPO RZL, a także Komitetów Sterujących wyborem projektów w zakresie metod wyboru i weryfikacji projektów;

- doradztwo w zakresie usprawnienia systemu zarządzania SPO RZL i systemu kontroli finansowej;

- szkolenia dla kadr Instytucji Zarządzającej, Instytucji Pośredniczących oraz Beneficjentów Końcowych (instytucji wdrażających) SPO RZL, związane z procesem zarządzania programem;

- zatrudnienie personelu w Instytucji Zarządzającej, Instytucjach Pośredniczących oraz u Beneficjentów Końcowych (w instytucjach wdrażających) odpowiedzialnych za zarządzanie SPO RZL.

* projekty związane z monitorowaniem:

- obsługa działalności Komitetu Monitorującego SPO RZL i Komitetów Sterujących (w tym koszty administracyjne, organizacja spotkań i inne koszty związane z pracą Komitetów);

- pomoc dla Instytucji Zarządzającej SPO RZL w przekazaniu do Komisji Europejskiej, po zatwierdzeniu przez Komitet Monitorujący SPO RZL, rocznych raportów z wdrażania SPO RZL;

- wsparcie w zakresie zapewnienia prawidłowego monitorowania działań określonych w SPO RZL, włącznie z uaktualnianiem rozwiązań systemu informatycznego;

- zatrudnienie kadry w Instytucji Zarządzającej, Instytucjach Pośredniczących oraz u Beneficjentów Końcowych (w instytucjach wdrażających) odpowiedzialnych za zarządzanie SPO RZL.

* projekty związane z kontrolą finansową:

- wsparcie doradcze i szkoleniowe dla komórek audytu wewnętrznego w zakresie prawidłowego stosowania zasad i procedur kontrolnych;

- wsparcie w przygotowaniu przeprowadzenia audytu zewnętrznego SPO RZL przez niezależną firmę;

- zatrudnienie personelu w Instytucji Zarządzającej, Instytucjach Pośredniczących oraz u Beneficjentów Końcowych (w instytucjach wdrażających) odpowiedzialnych za kontrolę finansową SPO RZL.

Grupy docelowe

- Instytucja Zarządzająca SPO RZL,

- Benficjenci Końcowi (instytucje wdrażające) SPO RZL,

- Instytucje Pośredniczące SPO RZL,

- Komitet Monitorujący SPO RZL,

- Komitety Sterujące,

- komisje oceny projektów,

- komórki audytu wewnętrznego.",

"Potencjalni Ostateczni Odbiorcy (beneficjenci):

- Instytucje Pośredniczące SPO RZL,

- Krajowy Ośrodek Szkoleniowy EFS(KOSzEFS),

- Regionalne Ośrodki Szkoleniowe EFS (ROSzEFS).",

"5.3.5.2. Kontrola pogłębiona

Zgodnie z art. 10 i 11 rozporządzenia nr 438/2001 kontrola pogłębiona jest prowadzona przez kontrolę skarbową. Kontrola pogłębiona obejmuje między innymi:

- sprawdzanie skuteczności zastosowanych systemów zarządzania i kontroli,

- kontrolę 5% kwalifikowanych wydatków na podstawie reprezentatywnej próby zatwierdzonych operacji.

Kontrolę pogłębioną wykonuje 16 Urzędów Kontroli Skarbowej, zwanych dalej "UKS". Podlegają one Departamentowi Certyfikacji i Poświadczeń Środków z Unii Europejskiej w Ministerstwie Finansów, który jest odpowiedzialny za koordynację kontroli, w tym wybór reprezentatywnej próby, jednolitą metodologię kontroli, systematyzowanie wyników i przekazywanie ich odpowiednim instytucjom krajowym oraz Komisji Europejskiej. Departament Certyfikacji i Poświadczeń Środków z Unii Europejskiej podlega Generalnemu Inspektorowi Kontroli Skarbowej i będzie współpracować z Europejskim Urzędem do spraw Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) i innymi Państwami Członkowskimi dla zabezpieczenia interesów Unii Europejskiej.

Departament Certyfikacji i Poświadczeń Środków z Unii Europejskiej w Ministerstwie Finsów

Departament Certyfikacji i Poświadczeń Środków z Unii Europejskiej odpowiada za opracowanie ogólnego planu kontroli dla wszystkich UKS.

Ogólny plan kontroli zawiera podstawowy zakres sprawdzenia oraz wytyczne dla UKS w zakresie przeprowadzania kontroli 5% wszystkich kwalifikowanych wydatków. Kontrola odbywa się na podstawie badania reprezentatywnej próbki zatwierdzonych operacji. Departament Certyfikacji i Poświadczeń Środków z Unii Europejskiej nadzoruje kontrolę 5% oraz przeprowadzenie kontroli doraźnych i otrzymuje w tej sprawie informacje od UKS.

UKS są zobowiązane stosować wykładnię Departamentu Certyfikacji i Poświadczeń Środków z Unii Europejskiej jeśli chodzi o kwalifikowalność wydatków. Informacje o kwalifikowalności są wysyłane do wszystkich UKS. Rozwiązanie to powinno zapewnić jednolitą wykładnię zasad kwalifikowania.

Departament Kontroli Skarbowej I przedstawia KE informacje na temat stwierdzonych nieprawidłowości w zakresie zgodności z zasadami określonymi w ustawie z dnia 28 września 1991 r. o kontroli skarbowej (Dz. U. z 2004 r. Nr 8, poz. 65, z późn. zm.²⁾).

Departament Certyfikacji i Poświadczeń Środków z Unii Europejskiej jest odpowiedzialny za zgodność ze standardami kontroli prowadzonych przez UKS.

Urzędy Kontroli Skarbowej

Zadania kontroli pogłębionej w UKS pełnią utworzone w ramach urzędów jednostki do spraw kontroli środków UE. Jednostki zaangażowane w przepływ i zarządzanie środkami z funduszy strukturalnych w regionach są kontrolowane przez UKS w danych województwach.

Koordynacją kontroli i nadzorem (w tym standaryzacją procedur) zajmuje się Departament Certyfikacji i Poświadczeń Środków z Unii Europejskiej.

UKS systematycznie badają przynajmniej 5% kwalifikowalnych wydatków w oparciu o reprezentatywną próbę zatwierdzonych operacji, przy uwzględnieniu przepisów art. 10 rozporządzenia nr 438/2001 i prowadzą bieżące kontrole.

Poszczególne UKS opracowują szczegółowy plan kontroli na poziomie regionalnym, który jest zgodny z ogólnym planem sporządzonym przez Departament Certyfikacji i Poświadczeń Środków z Unii Europejskiej. Szczegółowe plany kontroli, po opracowaniu, zostają przekazane do Departamentu Certyfikacji i Poświadczeń Środków z Unii Europejskiej.

UKS wykonują wyżej wymienione zadania zlecone przez Departament Certyfikacji i Poświadczeń Środków z Unii Europejskiej zgodnie z wytycznymi opracowanymi przez ten Departament. UKS opracowują szczegółowe plany konkretnych kontroli, z określeniem ich celu, zakresu i technik.

We wdrażaniu SPO RZL bezpośredniej kontroli UKS podlegają: Instytucja Płatnicza, Instytucja Zarządzająca SPO RZL, Instytucje Pośredniczące i Beneficjenci Końcowi (instytucje wdrażające). Przy sprawdzaniu systemów UKS sprawdzają, czy wszystkie podmioty zaangażowane w realizację EFS prawidłowo stosują procedury zapewniające skuteczność systemów zarządzania i kontroli oraz czy procedury te rzeczywiście zapewniają skuteczność i efektywność tych systemów.

Każdorazowo przy sprawdzeniu 5% wydatków UKS sprawdzają, czy zestawienia wydatków obejmują wyłącznie te wydatki które:

- rzeczywiście zostały poniesione w określonym w decyzji okresie wdrażania i które są kwalifikowalne oraz poparte zapłaconymi fakturami lub innymi dokumentami księgowymi o równoważnej ważności dowodowej,

- zostały poniesione na realizację działań wybranych do finansowania w ramach określonego projektu zgodnie z kryteriami i procedurami ich wyboru.",

"5.3.5.3. Audyt wewnętrzny

Komórki audytu wewnętrznego powstały lub zostaną utworzone we wszystkich instytucjach biorących udział we wdrażaniu SPO RZL, włączając Instytucję Płatniczą (MF), Instytucję Zarządzającą PWW, Instytucję Zarządzającą SPO RZL, Instytucje Pośredniczące oraz Beneficjentów Końcowych (instytucje wdrażające). Komórka audytu wewnętrznego nie jest zaangażowana w żadną działalność operacyjną jednostki sektora finansów publicznych. Pełni ona funkcję ciała doradczego dla kierownika instytucji, zapewniając go jednocześnie o prawidłowym funkcjonowaniu systemu zarządzania finansowego i kontroli.

Instytucja Zarządzająca SPO RZL (minister właściwy do spraw rozwoju regionalnego) jest odpowiedzialna za określanie zasad w zakresie audytu wewnętrznego prowadzonego we wszystkich instytucjach zaangażowanych we wdrażanie SPO RZL. Wszystkie wymagania w tym zakresie zostaną określone w umowach finansowania działania pomiędzy Instytucją Zarządzającą i Beneficjentem Końcowym (instytucją wdrażającą). Umowy finansowe zobowiązują Beneficjentów Końcowych (instytucje wdrażające) do zapewnienia, aby system audytu wewnętrznego był zgodny ze "Standardami audytu wewnętrznego w jednostkach sektora finansów publicznych" określonymi przez Ministra Finansów oraz z zasadami określonymi przez Instytucję Zarządzającą SPO RZL.

Ustanowienie audytu wewnętrznego związane było bezpośrednio z wdrażaniem ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych, ustawy o organizacji i trybie prac Rady Ministrów oraz o zakresie działania ministrów, ustawy o działach administracji rządowej oraz ustawy o służbie cywilnej (Dz. U. Nr 102, poz. 1116). Generalny Inspektor Audytu Wewnętrznego (zwany dalej "GIAW") będzie realizował zdania wynikające z przepisów o finansach publicznych w zakresie kontroli finansowej i audytu wewnętrznego. W szczególności GIAW jest bezpośrednio odpowiedzialny przed Ministrem Finansów za koordynację ogółu działań w zakresie kontroli finansowej i audytu wewnętrznego.",

"5.3.5.4. Raporty w sprawie nieprawidłowości

Wszystkie odpowiednie instytucje są odpowiedzialne za wykrywanie nieprawidłowości i zgłaszanie ich do Instytucji Zarządzającej SPO RZL, która na ich podstawie sporządza raporty o nieprawidłowościach dla odpowiednich instytucji zgodnie z systemem raportowania o nieprawidłowościach. Instytucja Płatnicza sporządza raporty o nieprawidłowościach i ponosi ogólną odpowiedzialność za korekty finansowe i odzyskiwanie nieprawidłowo wypłaconych kwot. Instytucje te działają zgodnie z rozporządzeniem nr 1681/1994/WE z dnia 11 lipca 1994 r. dotyczące nieprawidłowości oraz odzyskiwania kwot wypłaconych nieprawidłowo w związku z finansowaniem polityki strukturalnej i organizacją systemu informacji w tej dziedzinie (Dz. Urz. WE L 178 z 12.07.1994 r., str. 43, z późn. zm.; Dz. Urz. UE. Polskie wydanie specjalne rozdz. 14, t. 1, str. 23) i art. 8 rozporządzenia nr 438/2001.

Schemat: Zarządzanie finansowe i kontrola SPO RZL - uproszczony model

wzór

i) w pkt 5.3.6. "Przepływ środków z EFS":

– pkt 5.3.6.1. "Fundusze strukturalne a polskie finanse publiczne" otrzymuje brzmienie:

"5.3.6.1. Fundusze strukturalne a polskie finanse publiczne

1. Status funduszy pomocowych został określony w ustawie z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 249, poz. 2104, z późn. zm.³⁾)

- zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 2 oraz art. 5 ust. 3 pkt 2 ustawy, środki pochodzące z funduszy strukturalnych są środkami publicznymi;

- sposób rozliczenia jest analogiczny jak w przypadku dotacji z budżetu państwa;

- są one gromadzone na wyodrębnionych rachunkach bankowych, które na podstawie umowy będą otwierane w Narodowym Banku Polskim.

2. Zgodnie z art. 203 ust. 2 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych, Minister Finansów sprawuje nadzór finansowy nad środkami pochodzącymi z funduszy strukturalnych.

3. Art. 99 ust. 2 pkt 10 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych stanowi, że programy finansowane z funduszy strukturalnych są wykazywane w budżecie w formie załączników: budżet jest uzupełniony "zestawieniem programów i projektów realizowanych ze środków, o których mowa w art. 5 ust. 3 pkt 2 w podziale na poszczególne okresy realizacji i źródła pochodzenia środków na ich realizacją; w odniesieniu do programów zestawienie sporządza się według kategorii interwencji funduszy strukturalnych".

4. Główne zasady określające wydatki funduszy strukturalnych:

- wydatki mogą być dokonywane wyłącznie na wcześniej określone cele - art. 200 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych;

- wydatki mogą być dokonywane wyłącznie zgodnie z określonymi procedurami - art. 200 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych;

- zasady rozliczania - jak dla dotacji z budżetu państwa - art. 202 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych.

5. W przypadku naruszeń przewiduje się następujące sankcje:

- zwrot środków z odsetkami - art. 205 ust. 1 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych;

- niemożność ubiegania się o pomoc publiczną przez kolejne trzy lata - art. 205 ust. 2 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych;

- zarzut naruszenia dyscypliny finansów publicznych art. 5 ust. 1 pkt 4 lit. a oraz art. 13 pkt 1 i 3 ustawy z dnia 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (Dz. U. z 2005 r. Nr 14, poz. 114, z późn. zm.⁴⁾). Środki te będą objęte odrębnym systemem księgowości i sprawozdawczości.",

"5.3.6.2. Procedura przepływów finansowych w ramach SPO RZL angażujących środki EFS

Podstawowe elementy systemu:

1. Komisja Europejska wydaje decyzję o zatwierdzeniu pomocy i przyznaniu środków z Funduszy Strukturalnych (art. 31. 1. rozporządzenia nr 1260/1999).

2. Po przekazaniu decyzji, następuje wypłata zaliczki w wysokości 16% środków z Funduszy dla danej pomocy - na rzecz Instytucji Płatniczej. Zaliczka może zostać podzielona zasadniczo na nie więcej niż dwa lata budżetowe, w zależności od dostępności środków budżetowych (art. 32. 2. rozporządzenia nr 1260/1999).

Zaliczka jest przekazywana na rachunek bankowy Ministerstwa Finansów (Instytucja Płatnicza), otwarty dla każdego z funduszy. Ministerstwo to dysponuje również drugą grupą rachunków, na których są gromadzone środki na realizację programów operacyjnych.

Po dokonaniu przez Ministerstwo Finansów podziału środków na poszczególne programy, środki z odpowiedniego rachunku "funduszowego" są przekazywane na odpowiedni rachunek "programowy". Drugi poziom rachunków jest niezbędny ze względu na obowiązek przedstawiania przez Instytucję Płatniczą rozliczeń Komisji Europejskiej również w podziale na poszczególne programy operacyjne. Czas dokonywania operacji na tych rachunkach będzie ograniczony do niezbędnego minimum. Rachunki zostaną utworzone na podstawie umowy rachunku bankowego zawartej pomiędzy Ministerstwem Finansów a Narodowym Bankiem Polskim, zgodnie z art. 201 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych.

3. Minister Finansów, na podstawie porozumienia zawartego z Instytucją Zarządzającą SPO RZL (minister właściwy do spraw rozwoju regionalnego), przewidzianego w art. 203 ust. 3 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych, przekazuje środki z rachunków "programowych" Ministerstwa Finansów odpowiednio na rachunek Instytucji Zarządzającej SPO RZL (ministra właściwego do spraw rozwoju regionalnego). Rachunek ten zostanie utworzony na podstawie umowy rachunku bankowego zawartej pomiędzy ministrem właściwym do spraw rozwoju regionalnego a NBP. Rachunek ten będzie odrębny od rachunków służących obsłudze środków budżetu państwa. Podstawy prawne do posiadania odrębnych rachunków, na których gromadzone będą środki pochodzące z funduszy strukturalnych zawarte są w art. 201 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych.

4. Środki pochodzące z zaliczki, przekazane na rachunek Instytucji Zarządzającej SPO RZL mogą zostać wykorzystane w celu finansowania projektów lub do jak najszybszej refundacji wydatków poniesionych przez Beneficjenta Końcowego (instytucję wdrażającą) na rzecz Ostatecznych Odbiorców (beneficjentów).

5. Instytucja Zarządzająca SPO RZL będzie zawierać umowy finansowania działania z Beneficjentami Końcowymi (instytucjami wdrażającymi), w których wysokość wkładu EFS będzie określona w stosunku do całości środków publicznych. W umowie określona zostanie również wartość kontraktu w podziale na poszczególne okresy realizacji (przewidywany harmonogram realizacji), a także źródło współfinansowania krajowego.

Wypłaty na rzecz Ostatecznych Odbiorców (beneficjentów) będą dokonywane na podstawie umowy finansowania projektu pomiędzy Beneficjentem Końcowym (instytucją wdrażającą) i Ostatecznymi Odbiorcami (beneficjentami) z budżetu państwa, Funduszu Pracy, PFRON lub innych środków publicznych. W takich umowach wkład EFS zostanie obliczony w stosunku do całości środków publicznych lub odpowiednich kwalifikowanych wydatków (krajowych, regionalnych lub lokalnych, oraz unijnych) w ramach Programu Operacyjnego. Oznacza to, że wydatki Ostatecznych Odbiorców (beneficjentów) będą pokrywane średnio w 75% z EFS a w 25% z publicznych funduszy krajowych na poziomie priorytetów. Wypłata refundacji jest dokonywana przez Instytucję Płatniczą na rachunek Instytucji Zarządzającej w NBP po zatwierdzeniu wniosku o refundację przez Instytucję Pośredniczącą, (ministra właściwego do spraw rozwoju regionalnego lub ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania) a następnie zatwierdzeniu przez Instytucję Zarządzającą SPO RZL (ministra właściwego do spraw rozwoju regionalnego). Wypłata refundacji będzie dokonywana odpowiednio na rzecz budżetu państwa, budżetu jednostek samorządowych lub innych krajowych środków publicznych.

6. Procedury związane z dokonywaniem płatności pomiędzy Komisją Europejską a Instytucją Płatniczą reguluje art. 32 rozporządzenia nr 1260/1999, natomiast sposób poświadczania wydatków - art. 9 rozporządzenia nr 438/2001.

Rachunki prowadzone są w euro, co pozwala na ograniczenie wysokości ewentualnych strat wynikających z różnic kursowych, które powstawałyby przy przechodzeniu środków w złotówkach przez system rachunków. Rozliczenia z KE dokonywane będą w euro, zgodnie z wymaganiami art. 33 rozporządzenia nr 1260/1999.",

"5.3.6.3. Planowanie finansowe realizacji SPO RZL, w tym współfinansowanie

Środki z funduszy strukturalnych będą przekazywane na rzecz Instytucji Zarządzającej jako refundacja wydatków w ramach programu poniesionych zarówno ze środków funduszy strukturalnych jak i ze środków krajowych. Refundacja będzie dokonywana na poziomie określonego udziału współfinansowania z EFS w ogólnej kwocie współfinansowania projektu realizowanego w ramach SPO RZL ze środków publicznych. Ostateczny Odbiorca (beneficjent) jest zobowiązany do przedłożenia dokumentacji finansowej Beneficjentowi Końcowemu (instytucji wdrażającej), który jest odpowiedzialny za przygotowanie wniosku o refundację z załączonym podziałem na udział funduszy strukturalnych i udział krajowy (proporcja). Aby móc realizować projekt, Beneficjent Końcowy (instytucja wdrażająca) będzie zobowiązana do przedstawienia rocznego planu wydatków, pozwalającego na zachowanie równowagi finansowej w całym okresie realizacji SPO RZL.

W przypadku SPO RZL Beneficjenci Końcowi (instytucje wdrażające) są instytucjami finansowanymi z budżetu państwa i innych krajowych środków publicznych (między innymi Funduszu Pracy i PFRON) i dlatego odpowiednie środki zostaną zaplanowane w odpowiednich działach ustawy budżetowej lub jako rezerwa celowa. Procedury planowania, wzory formularzy określa Minister Finansów, w drodze rozporządzenia, na podstawie art. 120 ust. 5 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych.

PRZEPŁYWY FINANSOWE W SPO RZL

(EFS I WSPÓŁFINANSOWANIE KRAJOWE)

wzór

j) w pkt 5.4. "Przekazywanie danych i monitorowanie" akapit dziewiąty w brzmieniu:

"Uzupełnieniem systemu SIMIK lub systemu o porównywalnej funkcjonalności będzie podsystem informatyczny dla EFS, za którego wdrożenie i sprawne funkcjonowanie odpowiedzialne jest Ministerstwo Gospodarki i Pracy. Podsystem ten umożliwi gromadzenie i przetwarzanie danych rzeczowych na niższych poziomach wdrażania, a następnie ich agregowanie w odniesieniu do instytucji wdrażających i transmisję zagregowanych danych do głównego systemu informatycznego SIMIK. Za wprowadzanie danych do podsystemu odpowiedzialne będą instytucje wdrażające. Instytucje te będą głównymi użytkownikami podsystemu."

otrzymuje brzmienie:

"Uzupełnieniem systemu SIMIK lub systemu o porównywalnej funkcjonalności będzie podsystem informatyczny dla EFS, za którego wdrożenie i sprawne funkcjonowanie odpowiedzialne jest Ministerstwo Rozwoju Regionalnego. Podsystem ten umożliwi gromadzenie i przetwarzanie danych rzeczowych na niższych poziomach wdrażania, a następnie ich agregowanie w odniesieniu do Beneficjentów Końcowych (instytucji wdrażających) i transmisję zagregowanych danych do głównego systemu informatycznego SIMIK. Za wprowadzanie danych do podsystemu odpowiedzialni będą Beneficjenci Końcowi (instytucje wdrażające). Instytucje te będą głównymi użytkownikami podsystemu.",

"5.5.2. Komitet Monitorujący SPO RZL

Zgodnie z art. 35 rozporządzenia nr 1260/1999, Komitet Monitorujący nadzoruje wdrażanie SPO RZL oraz jego ewaluację.

Komitet Monitorujący SPO RZL powołany został we współpracy z Instytucją Zarządzającą SPO RZL z uwzględnieniem wyników konsultacji społecznych, jednakże jego oficjalne powołanie nastąpi nie później niż trzy miesiące po dacie decyzji KE o przyznaniu środków z funduszy strukturalnych (zgodny z art. 35.1 rozporządzenia nr 1260/1999). Komitet Monitorujący jest zobowiązany do opracowania swojego własnego regulaminu i uzgodnienie go z Instytucją Zarządzającą. Instytucja Zarządzająca SPO RZL będzie przewodniczyć pracom Komitetu Monitorującego. Funkcję sekretariatu tego Komitetu pełnić będzie Instytucja Pośrednicząca (minister właściwy do spraw rozwoju regionalnego), która jednocześnie jest odpowiedzialna za organizowanie posiedzeń Komitetu, przygotowywanie materiałów na posiedzenia Komitetu oraz sporządzanie protokołów z tych posiedzeń.

Komitet Monitorujący będzie działał w oparciu o zasadę partnerstwa. W jego skład będą wchodzić przedstawiciele następujących instytucji:

- Instytucji Zarządzającej SPO RZL (ministra właściwego do spraw rozwoju regionalnego),

- Instytucji Zarządzającej Podstawami Wsparcia Wspólnoty,

- Instytucji Płatniczej (Ministerstwa Finansów),

- Instytucji Pośredniczących,

- ministrów właściwych ze względu na rodzaj działalności objętej Programem,

- partnerów społecznych i gospodarczych,

- ogólnopolskich organizacji jednostek samorządu terytorialnego.

W przypadku Komitetu Monitorującego SPO RZL około jedną trzecią członków stanowić będą partnerzy społeczni i organizacje pozarządowe. Ponadto, przedstawiciele Komisji Europejskiej oraz w odpowiednich sytuacjach Europejskiego Banku Inwestycyjnego uczestniczą w pracach Komitetu Monitorującego jako doradcy. Komitet Monitorujący może wprowadzać dalsze zmiany w swoim składzie, zgodnie z ustawodawstwem krajowym, bez konieczności nowelizacji SPO RZL.

Skład Komitetu Monitorującego SPO RZL będzie zgodny z zasadą zachowania równowagi płci pośród swoich członków. Posiedzenia Komitetu Monitorującego odbywać się będą przynajmniej cztery razy w roku.

Zgodnie z art. 35 rozporządzenia nr 1260/1999, Komitet Monitorujący upewni się o efektywności i jakości realizacji pomocy w ramach Funduszy Strukturalnych. Do zadań Komitetu Monitorującego w tym zakresie należeć będzie w szczególności:

- rozpatrywanie i zatwierdzanie kryteriów wyboru projektów finansowanych w ramach przyjętych w SPO RZL działań;

- dokonywanie okresowych przeglądów postępów w osiąganiu poszczególnych celów pomocy EFS;

- badanie efektów wdrażania, w szczególności osiągania celów w ramach poszczególnych działań oraz poprzez oceny dokonywane w okresie programowania;

- zatwierdzanie Uzupełnienia Programu (Programme Complement) i jego zmian z uwzględnieniem wskaźników rzeczowych i finansowych, które służą monitorowaniu pomocy;

- badanie i zatwierdzanie rocznych i końcowych raportów z realizacji SPO RZL, przed ich przedłożeniem do Komisji Europejskiej;

- rozpatrywanie i zatwierdzanie propozycji zmian treści decyzji Komisji Europejskiej, dotyczących udziału finansowego EFS;

- przedkładanie Instytucji Zarządzającej SPO RZL propozycji wszelkich dostosowań lub rewizji pomocy EFS, które umożliwią osiąganie celów poszczególnych działań lub poprawią zarządzanie pomocą, w tym zarządzanie finansowe;

- zatwierdzanie poprawek zaproponowanych Instytucji Zarządzającej SPO RZL z jej inicjatywy;

- zatwierdzanie i koordynowanie strategii promocji SPO RZL.

Komitet Monitorujący SPO RZL podejmuje decyzję w sprawie realokacji funduszy między działania SPO RZL. Gdy Komitet Monitorujący podejmie decyzję o przesunięciu środków EFS z jednego działania na drugie, w podobny sposób przeniesiony zostanie w zasadzie odpowiedni wkład krajowy: wysokość wkładu Unii Europejskiej może być zmieniona jedynie za zgodą Komisji. Decyzję w sprawie wszelkich zmian w udzielanej wysokości pomocy z EFS i w sprawie transferów między priorytetami lub pomiędzy programami operacyjnymi podejmuje Komisja Europejska w porozumieniu z Państwem Członkowskim.

Komitet Monitorujący i Instytucja Zarządzająca są odpowiedzialne za efektywny monitoring SPO RZL. Wszystkie komórki zaangażowane w przepływy finansowe funduszy EFS na wszystkich szczeblach zarządzania będą stosować te same finansowe zasady monitorowania, zorientowane na cel, a także wybrane wskaźniki, na podstawie których przygotowują znormalizowane raporty.

Komitet Monitorujący może powoływać stałe grupy robocze, szczególnie dla monitorowania działań o charakterze horyzontalnym",

"5.5.3. Kwantyfikacja celów i wskaźników monitorowania

Instytucja Zarządzająca SPO RZL we współpracy z Komitetem Monitorującym prowadzą, zgodnie z art. 36 rozporządzenia nr 1260/1999, monitorowanie interwencji EFS na podstawie zestawu wskaźników. Wskaźniki określone w SPO RZL służą do badania postępu w realizacji programu operacyjnego, priorytetów, działań i projektów oraz do oceny ich efektywności i wpływu.

Kryteria wyboru wskaźników uwzględniają rekomendacje Komisji Europejskiej (poprawność, właściwość, dostępność, rzetelność, mierzalność i porównywalność). Wskaźniki pokazują:

- określone cele szczegółowe, możliwie skwantyfikowane, Priorytetów i Działań oraz ich wzajemną spójność;

- rezultaty oraz, kiedy to będzie możliwe, ich wpływ na odpowiednim poziomie;

- postęp w realizacji planu finansowego;

- tam gdzie jest to właściwe dane statystyczne są klasyfikowane według płci.

Bieżące monitorowanie wdrażanych działań będzie ściśle powiązane z wprowadzeniem systemu informatycznego, który pozwoli na szybki dostęp do niezbędnych informacji. Dzięki temu możliwy będzie dostęp do danych tzw. "wspólnego minimum" określonego przez Komisję Europejską. W efekcie wdrożenia przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego podsystemu monitorowania EFS można będzie również uzyskiwać bardziej szczegółowe wskaźniki rzeczowe.

Dane projektowe (oraz dane na temat grup docelowych) są wprowadzane do systemu monitorowania. Monitorowanie koncentruje się na najważniejszych danych i zwraca się należytą uwagę na zapewnienie ich wysokiej jakości. W sytuacji zdecentralizowanej realizacji programów i projektów, wspólne dane we wszystkich regionach są dokumentowane w znormalizowany sposób. Zapewnia się w miarę możliwości spójność między SPO RZL, Uzupełnieniem Programu, formularzami wniosków, innymi formularzami i raportami oraz systemami monitorowania. Krajowa Komórka Ewaluacyjna dokonując oceny będzie korzystać z baz danych.

Bazowym okresem dla dokonywania porównań jest rok (lub jego ostatni kwartał) poprzedzający rok, w którym rozpoczęła się realizacja programu, priorytetu, działania lub projektu.

W związku z tym, że Polska w pierwszym okresie planowania szczególną uwagę poświęci działaniom skierowanym bezpośrednio do osób, rozszerzony katalog wskaźników monitoringu będzie odzwierciedlał taki właśnie sposób wykorzystania środków EFS. Wskaźniki te określone będą, zgodnie z Wytycznymi Komisji Europejskiej na poziomie wkładu (dane finansowe), produktu (fizyczne określenie produktu), rezultatu (bezpośrednie efekty realizacji działań) i wpływu w okresie średnio i długoterminowym (inputs, ouputs, results, impacts). W celu określenia wpływu podejmowanych działań na rzecz polityki równych szans oraz na rzecz równouprawnienia kobiet i mężczyzn (gender mainstreaming) opracowane wskaźniki monitoringu będą odzwierciedlać zmianę sytuacji w poszczególnych grupach, do których adresowana jest pomoc.

Innym ważnym źródłem informacji będą oficjalne dane statystyczne i dane zgromadzone w trakcie monitorowania Narodowego Planu Działania na rzecz Zatrudnienia oraz Narodowego Planu Działania na rzecz Integracji Społecznej.

Na poziomie Podstaw Wsparcia Wspólnoty efekty interwencji EFS mierzone będą przy pomocy następujących wskaźników:

- wzrost zatrudnienia,

- zmniejszenie poziomu bezrobocia,

- procentowy wzrost udziału kobiet w ogólnej liczbie zatrudnionych,

- wzrost poziomu kwalifikacji,

Na poziomie SPO RZL efekty interwencji EFS mierzone będą przy pomocy następujących wskaźników:

Tablica 29. Wskaźniki monitorowania SPO RZL oraz na poziomie Priorytetów Wskaźniki monitorowania SPO RZL (mężczyźni / kobiety = M / K)