Jeszcze w tym roku Ministerstwo Sprawiedliwości planuje nowelizację ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych, która umożliwi prowadzenie nie tylko papierowych, ale i elektronicznych list biegłych sądowych. Cel to usprawnienie aktualizacji, ale i pozyskiwanie informacji o nich na potrzeby postępowań sądowych. Rozszerzony zostanie m.in. zakres udostępnianych - uprawnionym organom - danych osobowych biegłych m.in. o ich PESEL.

Sędzia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie Tomasz Szmydt miał zwrócić się z prośbą o udzielenie mu azylu politycznego na Białorusi. Na jego profilu na X pojawiło się pismo, w którym zrzeka się swojego stanowiska sędziego i uzasadnia to polityką Polski wobec Białorusi i Federacji Rosyjskiej. Sędzia, jak ustaliło Prawo.pl, zajmował się m.in. sprawami dotyczącymi klauzuli tajnej - np. "NATO SECRET", nie był jednak sprawdzany przez służby specjalne po objęciu urzędu, wcześniej przed objęciem - tak.

W Ministerstwie Sprawiedliwości rozważane jest zwiększenie znaczenia i rangi opinii prywatnych w postępowaniach sądowych. Taka opinia mogłaby być wydawana tylko przez certyfikowanych biegłych, wpisanych na listę biegłych sądowych. Jeśli miałaby znaczenie dla sprawy, strona mogłaby liczyć na zwrot całości lub części poniesionych kosztów. Prawnicy i biegli sam pomysł chwalą. Zastrzegają jednak, że równocześnie trzeba zapewnić standardy merytoryczne i etyczne na rynku biegłych.

Ośrodki w Gostyninie i Czersku, formalnie placówki medyczne, w praktyce są więzieniami o zaostrzonym rygorze. A o umieszczeniu w nich, czyli pozbawieniu wolności, decydują sędziowie cywilni, którzy często nie wiedzą, w czym uczestniczą – twierdzi dr Hanna Machińska, była zastępca Rzecznika Praw Obywatelskich. I apeluje o szybką zmianę tych haniebnych, według niej, przepisów.

Ministerstwo Finansów chce opodatkować akcyzą dwie nowe kategorie - saszetki nikotynowe oraz inne wyroby nikotynowe. Akcyza obejmie wyroby, w których tytoń jest zastępowany innym surowcem, np. herbatą, konopiami siewnymi czy czerwonokrzewem (rooibos). Resort chce też ograniczyć dodatkową karną opłatę od opłaty cukrowej, nakładaną w przypadku nieprawidłowości, by była liczona od kwoty zaniżenia opłaty, a nie od należnej opłaty. Sankcja ma być też miarkowana.

Luka VAT znów rośnie, a to sprawia, że skarbówka bierze pod lupę rozliczenia tego podatku. Eksperci zwracają uwagę na nowe trendy w kontrolach - jest ich więcej i coraz częściej dotyczą VAT. Według ekspertów, organy podatkowe będą też częściej nakładać na podatników sankcję VAT. Obowiązujące od czerwca 2023 roku przepisy pozwalają miarkować wysokość sankcji, ale podatnikom trudniej będzie ich uniknąć. 

Minister finansów zaniecha poboru podatku dochodowego od nagród przyznawanych w 2024 roku powstańcom warszawskim oraz ich małżonkom. Zgodnie z przygotowanym przez resort projektem rozporządzenia, zwolnienie będzie dotyczyło nagród przyznawanych przez radę miasta Warszawy od 1 stycznia do końca grudnia tego roku.

Czas na rozliczenie PIT za 2023 rok upłynął 30 kwietnia. Temu, kto zapomniał o złożeniu deklaracji, a nie została ona automatycznie przygotowana przez skarbówkę, grożą kary finansowe. Konsekwencji można jednak uniknąć, składając tzw. czynny żal. Jeśli podatnik złożył deklarację, ale już później zauważył w niej błąd, powinien ten błąd jak najszybciej naprawić. Należy wówczas złożyć korektę.

Podwyższenie wysokości miesięcznego dofinansowania do wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego finansowanego ze środków PFRON do 2760 zł w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do znacznego stopnia niepełnosprawności, a w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności – do 1550 zł, zakładają założenia do projektu ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.

Niezrealizowane kluczowe zadania w zakresie organizacji i polityki kadrowej, analizy i ustalanie potrzeb etatowych nie realizowane spójnie, wysoki poziom fluktuacji kadr, przypadki wystąpienia nieprawidłowości w zakresie rozliczania nadgodzin i urlopu oraz przyspieszone awanse szefów KAS - to tylko niektóre ustalenia NIK w zakresie organizacji i polityki kadrowej Służby Celno-Skarbowej.

Do 20 maja przedsiębiorcy muszą przekazać do ZUS rozliczenie składki zdrowotnej za 2023 rok. Jeśli rozliczenie wykaże nadpłatę, to płatnikowi będzie przysługiwał jej zwrot – przypomina w poniedziałek Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Wniosek o zwrot nadpłaty (RZS-R), która wynika z rocznego rozliczenia składki zdrowotnej, zostanie automatycznie utworzony i udostępniony na profilu płatnika na Platformie Usług Elektronicznych ZUS.

Polacy pracują 40,4 godzin tygodniowo, to o 3 godziny dłużej niż średnio w UE i aż o 8 godzin dłużej niż w Holandii, gdzie pracuje się najkrócej w Europie. Jednocześnie mamy o 12 pkt proc. niższy niż średnio w UE udział pracujących w niepełnym wymiarze godzin. W Polsce na niepełny etat pracuje 5 proc. zatrudnionych, podczas gdy średnio w UE – 17 proc. Dużo rzadziej też pracujemy zdalnie – pracę w tej formie świadczy 13 proc. zatrudnionych, przy średniej unijnej wynoszącej 23 proc. Według danych OECD wskaźnik work-life balance tylko w dwóch krajach UE jest niższy niż w Polsce.

Prezydent podpisał 6 maja przepisy przedłużające wakacje kredytowe na 2024 r. Oznacza to, że od 1 czerwca kredytobiorcy będą mogli zawieszać spłatę rat kredytu. Z wakacji mogą skorzystać jednak tylko osoby z kredytami do 1,2 mln zł, których miesięczna rata wynosi minimum 30 proc. dochodu gospodarstwa domowego.

Zgodnie z założeniami projektu ustawy o bonie energetycznym, od 1 lipca rachunki za prąd wzrosną o niemal 30 proc, a za gaz - o ok. 15 proc. Stanie się tak, ponieważ, mimo przedłużenia rozwiązań osłonowych, inaczej będą kształtować się stawki maksymalne taryf. MKiŚ szacuje jednak, że bez interwencji ustawodawcy wzrosty byłyby wyższe. We wtorek na posiedzeniu rządu nowymi przepisami zajmie się Rada Ministrów.

Prace nad wdrożeniem unijnej dyrektywy nakładającej na część firm obowiązek przedstawiania ujednoliconych raportów dotyczących działalności na rzecz zrównoważonego rozwoju w ostatnim czasie zdecydowanie przyspieszyły. Prawnicy zwracają jednak uwagę, że projektodawca poszedł wręcz o krok dalej, bo firmy będą musiały podać w swoich raportach informacje o podejmowanych działaniach w zakresie łagodzenia negatywnego wpływu ich działalności, np. na środowisko.

Źródłem hipoteki może być postanowienie prokuratora w postępowaniu przygotowawczym. W takim przypadku hipoteka jest ustanawiana jako środek zabezpieczający wykonanie przyszłego wyroku skazującego, albo jako poręczenie majątkowe - pisze Elżbieta Jóźwiak, radca prawny w BWHS Wojciechowski Springer i Wspólnicy.

W 2022 roku budżet m.st. Warszawy zanotował 180 mln zł nadwyżki opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi. W 2023 r. ponownie znacząco przeszacowano planowane wydatki na ten cel - o ponad 205 mln zł. Tymczasem mieszkańcy skarżą się na metody ustalania opłat oraz ich wysokość, a Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich pyta miasto, czy planowana jest korekta opłat.

Rzecznik Praw Obywatelskich Marcin Wiącek zwrócił się do generalnego dyrektora ochrony środowiska z wnioskiem o informację, czy planowane są działania związane ze zmniejszeniem negatywnego wpływu sztucznego światła w przestrzeni miejskiej. Na tzw. zanieczyszczenie światłem zwracają już uwagę nie tylko ekolodzy - coraz częściej skarżą się na nie również obywatele.

Przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen zapowiedziała w poniedziałek, że po ponad sześciu latach zamknięta zostanie procedura z art. 7 Traktatu o UE wobec Polski. Komisja pozytywnie oceniła działania legislacyjne i nielegislacyjne podjęte przez Polskę, by odpowiedzieć na wątpliwości związane m.in. z niezawisłością sędziów.

Jednostki Ochotniczych Straży Pożarnych nadal będą ponosić koszty usuwania z dróg plam z oleju po kolizjach i wypadkach drogowych, a także koszty usuwania z pasa drogowego powalonych drzew. Ministerstwo Infrastruktury nie widzi powodu zmiany przepisów w takim kierunku, aby to zarządca drogi byłby zobowiązany pokryć koszty działań ratowniczych na drodze będącej w jego zarządzie.

Z roku na rok spada liczba gabinetów stomatologicznych, które chcą podpisywać umowy z NFZ na usługi dentystyczne. Powodem jest m.in. zbyt niska wycena świadczeń przez publicznego płatnika i ograniczony zakres usług refundowanych przez Fundusz. Z raportu Najwyższej Izby Kontroli wynika, że we wszystkich województwach były rejony, gdzie nie było dostępu do dentysty na NFZ.

Obecnie, w przypadku gdy na recepcie nie wpisano, wpisano w sposób nieczytelny czy błędny dawkowanie produktu leczniczego, środka spożywczego specjalnego przeznaczenia żywieniowego lub wyrobu medycznego, farmaceuta może wydać ten preparat tylko w ilości nie większej niż w dwóch, najmniejszych opakowaniach dostępnych w obrocie na terytorium Polski. Zgodnie z projektowaną nowelizacją farmaceuta będzie mógł wydać go w ilości, która nie jest większa od ilości zawartej w czterech opakowaniach.

Lekarz tylko w ściśle określonych prawem sytuacjach ma obowiązek zawiadomić o popełnieniu przestępstwa organy ścigania. Poza zamkniętym katalogiem tych spraw, lekarz musi dochować tajemnicy lekarskiej. Także wtedy, gdy dowie się, że np. pacjent posiada lub zażywa środki odurzające.

Ministerstwo rodziny wycofuje się z opracowania listy chorób rzadkich, na której znalazłyby się schorzenia uprawniające do wydania dziecku jednego orzeczenia do 16 roku życia. Zamiast tego będą wytyczne dla zespołów orzekających w sprawie kwalifikacji dzieci z chorobami rzadkimi, w tym genetycznymi, do osób z niepełnosprawnością. Wytyczne będą też dotyczyć okresu wydania orzeczenia o niepełnosprawności.

We wtorek, 7 maja, rozpoczyna się sesja maturalnych egzaminów pisemnych, które potrwa do 24 maja. Ich terminy z poszczególnych przedmiotów wyznaczyła Centralna Komisja Egzaminacyjna. Sesja egzaminów ustnych potrwa od 11 do 25 maja. Ich terminy każda szkoła ustala we własnym zakresie. Wyniki zostaną ogłoszone 9 lipca.

Pensje nauczycieli powinny być powiązane ze średnim wynagrodzeniem w gospodarce narodowej - konsekwentnie twierdzi Związek Nauczycielstwa Polskiego. Związek chce wprowadzenia do Karty Nauczyciela zasady, że wysokości kwot średniego i zasadniczego wynagrodzenia nauczycieli na poszczególnych stopniach awansu zawodowego, stanowią określony procent kwoty przeciętnego wynagrodzenia. Resort edukacji poinformował, że będzie dyskutował ze związkowcami o tym rozwiązaniu.

Ministerstwo edukacji przygotowało projekt rozporządzenia zmieniającego przepisy dotyczące łączenia klas na lekcjach religii - ograniczeniem będzie wiek uczniów oraz liczebność takiej grupy. Rozporządzenie przekazano do uzgodnień międzyresortowych i konsultacji społecznych. Konieczność dokonania przedmiotowej nowelizacji wynika z potrzeby umożliwienia bardziej elastycznego organizowania nauki religii w szkole (przedszkolu) - wskazuje MEN.

Szefowa MEN podkreśliła, że solidarność międzypokoleniowa jest ważna. Dodała, że dzieci korzystają z doświadczenia osób starszych, z ich wiedzy, często historycznej. A i dzieci mogą wiele nauczyć dziadków, mogą pokazać, w jaki sposób obsługiwać nowoczesne narzędzia, jakich słów warto używać - dodała.

Rzecznik praw obywatelskich organizuje bezpłatne praktyki dla studentów prawa III-V roku. Praktyki odbędą się w biurze RPO w Warszawie oraz w biurach pełnomocników terenowych RPO w Gdańsku i Wrocławiu. Wakacyjne praktyki to doskonała okazja dla studentów interesujących się prawami człowieka na zdobycie doświadczenia w pracy na rzecz ich ochrony.

Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (NCBR) prowadzi nabór ekspertów w ramach Programu Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego (FERS) na lata 2021-2027 w ramach dziedzin: szkolnictwo wyższe oraz dostępność. Centrum zaprasza wszystkie osoby posiadające kwalifikacje oraz chcące brać udział przy wyborze przyszłościowych projektów uczelni i szkół wyższych. Nabór potrwa do 31 maja 2024 r.

W latach 2017–2021 udział artykułów zgłaszanych przez uczelnie publiczne wynosił około 86 proc. Instytuty Polskiej Akademii Nauk (PAN) zgłaszały średnio 8 proc. artykułów, natomiast uczelnie niepubliczne średnio 3 proc. Pozostałe typy instytucji naukowych: uczelnie kościelne oraz instytuty badawcze zgłaszały od 1 do 2 proc. artykułów - wynika z raportu Ośrodka Przetwarzania Informacji.

Ministerstwo nauki przekazało do konsultacji społecznych projekt rozporządzenia określającego wysokość wynagrodzenia prezesów oddziałów oraz przewodniczących i wiceprzewodniczących rad kuratorów. Stawki nie były aktualizowane od lat i część z nich była już niższa od płacy minimalnej. Rozporządzenie ma obowiązywać z datą wsteczną - od 1 stycznia 2024 roku.

Odmowa przez państwo członkowskie uznania zmiany imienia i płci w innym państwie członkowskim jest sprzeczna z prawami obywateli Unii – uważa rzecznik generalny Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Państwa członkowskie zachowują jednak kompetencje w zakresie określenia skutków takiego uznania w odniesieniu do małżeństwa i więzi filiacyjnych.

Dozwolony użytek nie może naruszać normalnego wykorzystania dzieła ani powodować nieuzasadnionej szkody dla słusznych interesów podmiotów praw autorskich. Nasuwa się pytanie, czy w tak liberalnym podejściu nie dochodzi jednak do zakłócenia równowagi między zapewnieniem swobody twórczości a ochroną praw autorskich - pisze prof. dr hab. Ryszard Markiewicz.

Rząd ma się wkrótce zająć ustawą o prawie autorskim oraz ustawą o statusie zawodowym artysty. W Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego trwają także prace nad projektem ustawy medialnej, która, jak powiedziała w poniedziałek wiceszefowa MKiDN Joanna Scheuring-Wielgus, "w końcu uporządkuje kwestie związane z szeroko rozumianymi mediami publicznymi".

Specjalny zespół w resorcie klimatu ma wypracować propozycje zmian w łowiectwie w takich obszarach jak ochrona niektórych zwierząt czy kwestie etyczne. Wiceminister Mikołaj Dorożała zapewnia równocześnie, że nie wycofuje się z postulatu objęcia części ptaków łownych moratorium. Nie będzie też zgody na polowanie na łosie.